Γιατί όλοι μιλούν για το μικροβίωμα του εντέρου και πώς επηρεάζει την πέψη και το ανοσοποιητικό μας

Της Βίκυς Κουρλιμπίνη

Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότερες έρευνες έχουν αναδείξει τον καθοριστικό ρόλο του εντερικού μικροβιώματος στη ρύθμιση της πέψης, του ανοσοποιητικού, του μεταβολισμού - ακόμη και της νευροψυχολογικής λειτουργίας. Περιλαμβάνει κυρίως βακτήρια, αλλά και μύκητες και ιούς, τα οποία κατοικούν στο παχύ έντερο.

Τα μικρόβια του εντέρου μπορούν να διασπάσουν τροφές που μόνο του το σώμα δεν μπορεί να επεξεργαστεί. Για παράδειγμα, διαλύουν φυτικές ίνες και παράγουν ουσίες που λέγονται "βραχείας αλύσου λιπαρά οξέα". Αυτές οι ουσίες αποτελούν σημαντική πηγή ενέργειας για τα κύτταρα του εντέρου και βοηθούν να παραμένει υγιές το εντερικό τοίχωμα.

Επιπλέον, ορισμένα βακτήρια παράγουν βιταμίνες- όπως η βιταμίνη Κ και οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β-, ενώ βοηθούν και στην απορρόφηση μετάλλων, όπως το ασβέστιο και το μαγνήσιο. Ένα ισορροπημένο μικροβίωμα συμβάλλει στη σωστή κινητικότητα του εντέρου και στην ομαλή λειτουργία της πέψης.

Επίσης, περίπου το 70% των κυττάρων του ανοσοποιητικού μας βρίσκεται γύρω από το έντερο.  Όταν τα "καλά" και τα "κακά" βακτήρια βρίσκονται σε ισορροπία, το έντερο προστατεύεται από φλεγμονές και παθογόνους μικροοργανισμούς. Αν όμως αυτή η ισορροπία διαταραχθεί μπορεί να αυξηθεί ο κίνδυνος για αλλεργίες, αυτοάνοσα νοσήματα, παχυσαρκία ή και διαταραχές του μεταβολισμού.

Οι φυτικές ίνες αποτελούν ίσως το σημαντικότερο διατροφικό μέσο για την υποστήριξη του μικροβιώματος. Δρουν ως υπόστρωμα για τα ευεργετικά βακτήρια του παχέος εντέρου, τα οποία μέσω της ζύμωσης παράγουν βραχείας αλύσου λιπαρά οξέα. Τρόφιμα πλούσια σε ίνες περιλαμβάνουν τα δημητριακά ολικής άλεσης, τη βρώμη, τα όσπρια, τα φρούτα, τα λαχανικά και τους σπόρους. Οι ειδικοί συνιστούν ημερήσια πρόσληψη τουλάχιστον 25–30 γραμμαρίων φυτικών ινών για ενήλικες.

Παράλληλα, ιδιαίτερη σημασία έχουν τα προβιοτικά που ενισχύουν τον πληθυσμό των ωφέλιμων βακτηρίων, συμβάλλοντας στην αποκατάσταση της μικροβιακής ισορροπίας, ιδίως μετά από περιόδους αντιβιοτικής αγωγής ή εντερικής δυσλειτουργίας. Φυσικές πηγές προβιοτικών είναι το γιαούρτι με ζωντανές καλλιέργειες, το κεφίρ και το ξινολάχανο. Η μπανάνα, το σκόρδο, το κρεμμύδι, το πράσο, τα σπαράγγια και τα μήλα βοηθούν και αυτά στην υγεία του εντέρου.

Αντιθέτως, η υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης, κορεσμένων λιπαρών και επεξεργασμένων τροφίμων έχει συσχετιστεί διαταραχή της μικροβιακής ισορροπίας, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονώδεις αντιδράσεις, μεταβολικό σύνδρομο και πεπτικά προβλήματα. Η μέτρια κατανάλωση καφέ και αλκοόλ είναι επίσης σημαντική, καθώς η υπερβολή μπορεί να ερεθίσει το γαστρεντερικό σύστημα.

Τέλος, η υγεία του εντέρου δεν εξαρτάται αποκλειστικά από τη διατροφή. Παράγοντες όπως ο ύπνος, το στρες και η σωματική δραστηριότητα επηρεάζουν άμεσα τη μικροβιακή ισορροπία. Ένας τρόπος ζωής που συνδυάζει ισορροπημένη διατροφή, επαρκή ανάπαυση και τακτική άσκηση δημιουργεί το ιδανικό περιβάλλον για την υγεία του εντέρου.

Πηγή: TheTOC