Καρκίνοι του γαστρεντερικού συστήματος: Τα ύποπτα συμπτώματα, οι μεγαλύτεροι παράγοντες κινδύνου και πώς θα μειώσουμε τον κίνδυνο

Της Βίκυς Κουρλιμπίνη

Οι καρκίνοι του γαστρεντερικού αποτελούν πλέον μια από τις συνηθέστερες μορφές καρκίνου και εμφανίζονται ολοένα συχνότερα στους κάτω των 50 ετών.

Περιλαμβάνουν όλους τους καρκίνους που εμφανίζονται στο πεπτικό σύστημα ή στα όργανα που συμβάλλουν στην πέψη. Κάποιοι είναι πολύ συχνοί, όπως ο καρκίνος του παχέος εντέρου, ενώ άλλοι πιο σπάνιοι, όπως ο καρκίνος των χοληφόρων.

Τα τελευταία χρόνια τα στοιχεία δείχνουν πως παρατηρείται σημαντική αύξηση σε ορισμένους τύπους, μεταξύ των οποίων ο καρκίνος των χοληφόρων, του στομάχου, του οισοφάγου και του παγκρέατος.

Η αύξηση των καρκίνων του γαστρεντερικού συστήματος σε νεότερους ανθρώπους δεν εξηγείται πλέον μόνο από την κακή διατροφή και τον καθιστικό τρόπο ζωής. Η σύγχρονη έρευνα εξετάζει μια σειρά παραγόντων, όπως αλλαγές στο μικροβίωμα, την παρουσία μικροπλαστικών, τις διατροφικές συνήθειες και ευρύτερες αλλαγές στον τρόπο ζωής. Το πιο πιθανό είναι ότι η αυξητική τάση οφείλεται σε συνδυασμό όλων αυτών των παραγόντων.

Τα πρώιμα συμπτώματα των καρκίνων του γαστρεντερικού συστήματος μπορεί εύκολα να συγχέονται με άλλες, πιο απλές παθήσεις. Η ορθική αιμορραγία, για παράδειγμα, συχνά αποδίδεται στις αιμορροΐδες, κάτι που οδηγεί σε καθυστέρηση της διάγνωσης.

Συμπτώματα που χρήζουν διερεύνησης περιλαμβάνουν επίμονο πόνο, ξαφνική απώλεια βάρους, αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου και αίμα στις κενώσεις.

Η αναιμία μπορεί επίσης να αποτελεί ένδειξη υποκείμενου προβλήματος και να εκδηλωθεί με έντονη κόπωση, φούσκωμα, αίσθηση πίεσης στην κοιλιά ή αίσθημα παλμών. Σοβαρά συμπτώματα, όπως ο εμετός με αίμα, απαιτούν άμεση επίσκεψη στα επείγοντα.

Όσον αφορά τον προληπτικό έλεγχο, οι οδηγίες συστήνουν η κολονοσκόπηση για καρκίνο του παχέος εντέρου να ξεκινά από τα 45 έτη, ενώ για άτομα με οικογενειακό ιστορικό, γενετικούς παράγοντες ή συμπτώματα συνιστάται νωρίτερα. Η κολονοσκόπηση επιτρέπει την ανίχνευση καρκίνου σε πρώιμο στάδιο, αλλά και την αφαίρεση πολυπόδων πριν εξελιχθούν σε καρκίνο.

Όσον αφορά τη μείωση του κινδύνου, η έρευνα δείχνει ξεκάθαρα ότι η σταθερή άσκηση, περίπου 30 έως 45 λεπτά, τέσσερις φορές την εβδομάδα, συμβάλλει σημαντικά στη μείωση της πιθανότητας εμφάνισης καρκίνου. Η άσκηση ωφελεί ακόμη και άτομα που έχουν ήδη διαγνωστεί με καρκίνο του παχέος εντέρου, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής και μειώνοντας τον κίνδυνο υποτροπής.

Επιπλέον, η μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ, η αποφυγή καπνίσματος και καρκινογόνων ουσιών, καθώς και μια διατροφή πλούσια σε λαχανικά, φυτικές ίνες και βιταμίνη D, συμβάλλουν σημαντικά στη θωράκιση της υγείας.