Σε επαγρύπνηση τα συστήματα υγείας για την πρόωρη άνοδο της γρίπης

Η Ευρώπη αντιμετωπίζει φέτος μια ασυνήθιστα πρώιμη αύξηση των κρουσμάτων γρίπης, με την κυκλοφορία του ιού να καταγράφεται τρεις έως τέσσερις εβδομάδες νωρίτερα από τις προηγούμενες περιόδους. Η επιστημονική κοινότητα παρακολουθεί με αυξημένη ετοιμότητα την πρόωρη άνοδο της εποχικής γρίπης και την εμφάνιση του νέου υποστελέχους Κ του ιού Α(H3N2), που φαίνεται να κυριαρχεί και ενδέχεται να έχει αυξημένη μεταδοτικότητα.

Παρά την αβεβαιότητα για την πορεία της γρίπης, τα υγειονομικά συστήματα προετοιμάζονται για ενδεχομένως πιο έντονη επιδημιολογική εικόνα, καθώς η δραστηριότητα ήδη ξεπερνά τα αναμενόμενα επίπεδα.

Οι ειδικοί εξετάζουν τη σημασία των νέων μεταλλάξεων του υποστελέχους Κ και τονίζουν την ανάγκη εμβολιασμού των ευπαθών ομάδων, καθώς ο χρόνος θεωρείται πλέον καθοριστικός για την ενίσχυση της ανοσιακής θωράκισης του πληθυσμού.

Η δραστηριότητα της γρίπης στην Ελλάδα παραμένει σε χαμηλά επίπεδα, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, ο οποίος βρίσκεται σε εγρήγορση για την παρακολούθηση της κατάστασης.

Το ΑΠΕ-ΜΠΕ απευθύνθηκε στη Δρα Σταματούλα Τσικρικά, πρόεδρο Ομάδας Προαγωγής Υγείας και Διακοπής Καπνίσματος Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας, Secretary of UEMS Pneumology Section, πρόεδρο Ένωσης Πνευμονολόγων Ελλάδας προκειμένου να μας εξηγήσει τι είναι το υποστέλεχος Κ, τα συμπτώματά του και ποια είναι η πορεία της εποχικής γρίπης φέτος.

"Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα επιδημιολογικά δεδομένα των διεθνών οργανισμών υγείας, η δραστηριότητα της εποχικής γρίπης καταγράφεται αρκετά νωρίτερα από το αναμενόμενο με την ανίχνευση ενός νέου υποστελέχους Κ της γρίπης Α(H3N2), το οποίο ήδη ανιχνεύεται σε υψηλά ποσοστά κατά την αντίστοιχη περίοδο γρίπης στο νότιο ημισφαίριο. Για τη γηραιά ήπειρο, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) αναφέρει ότι το 86% των στελεχών A(H3N2) ανήκουν στο υποστέλεχος Κ, δηλαδή σε ένα αντιγονικά μετατοπισμένο κλάδο του υπότυπου A(H3N2)", τονίζει μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Οι ανησυχίες της επιστημονικής κοινότητας

"Η επιστημονική κοινότητα παρακολουθεί με ιδιαίτερη προσοχή την εξέλιξη του υποστελέχους Κ, καθώς έχει ήδη αποκτήσει πολλαπλές νέες μεταλλάξεις που αυξάνουν την πιθανότητα διαφοροποίησής του από το στέλεχος αναφοράς J.2, το οποίο επιλέχθηκε για την παρασκευή του τρέχοντος εποχικού εμβολίου. Ως αποτέλεσμα, τίθενται εύλογα ερωτήματα σχετικά με ενδεχόμενη αυξημένη μεταδοτικότητα, το ποσοστό διαφυγής από την ανοσολογική απάντηση, αλλά και την πιθανή μείωση της αποτελεσματικότητας του εμβολίου, δεδομένου ότι οι μεταλλάξεις αυτές ενδέχεται να περιορίσουν την επικαιροποιημένη ανοσολογική αναγνώριση του ιού", σημειώνει η κ. Τσικρικά.

Τα κλινικά συμπτώματα

Η κλινική εικόνα της λοίμωξης από τον υπότυπο H3N2 παραμένει σε μεγάλο βαθμό όμοια της γρίπης A, αλλά με τάση να προκαλεί βαρύτερη νόσο σε ηλικιωμένους και άτομα με συννοσηρότητες. Για το λόγο αυτό, δίνεται ισχυρή σύσταση τα άτομα που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες πληθυσμού, όπως για παράδειγμα, οι ηλικιωμένοι, οι ασθενείς με χρόνια νοσήματα αναπνευστικού και χρόνια καρδιακά νοσήματα, οι έγκυες και θηλάζουσες, τα άτομα σε στενή επαφή με παιδιά μικρότερα των 6 μηνών, καθώς και τα άτομα με ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη) να ακολουθούν τις συστάσεις της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών για τον αντιγριπικό εμβολιασμό, τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Τσικρικά.

Στα συνηθέστερα κλινικά συμπτώματα συμπεριλαμβάνονται ο υψηλός πυρετός, ο βήχας, οι μυαλγίες, οι αρθραλγίες, ο έντονος πονοκέφαλος, η καταρροή, το βράγχος φωνής και η γενικευμένη αδυναμία και κόπωση, ενώ στα μικρά παιδιά δύναται να εμφανιστούν διαρροϊκές κενώσεις και να προεξέχουν τα συμπτώματα από το γαστρεντερικό σύστημα.

"Η πιθανά ταχύτερη και πρώιμη διασπορά στον γενικό πληθυσμό χωρίς να έχει επιτευχθεί η ανοσία της αγέλης στην κοινότητα, καθώς και ο υψηλότερος αριθμός κρουσμάτων με βαρύτερη κλινική εικόνα δύναται να οδηγήσουν σε πρόωρη έναρξη επιδημικής περιόδου γρίπης και μεγαλύτερη πίεση του συστήματος υγείας", υπογραμμίζει.

Προσθέτει ότι αν και οι επιστήμονες βρίσκονται σε συνεχή επαγρύπνηση, συνιστούν ψυχραιμία, τονίζοντας ότι η ανοσιακή "ομπρέλα" του εμβολίου είναι απολύτως ουσιαστική, καθώς τα πρώτα στοιχεία δείχνουν πως ο εμβολιασμός εξακολουθεί να προσφέρει ουσιαστική προστασία έναντι της σοβαρής νόσησης.

Θεμελιώδης πράξη πρόληψης ο εμβολιασμός

Με την έλευση των χειμερινών μηνών παρατηρείται κάθε χρόνο αύξηση των λοιμώξεων από αναπνευστικούς ιούς, γεγονός που αντανακλάται στους εγχώριους δείκτες νοσηρότητας και θνησιμότητας. Ο συγχρωτισμός σε κλειστούς χώρους και ο ανεπαρκής αερισμός αποτελούν τους συνηθέστερους μηχανισμούς μετάδοσης της εποχικής γρίπης στην κοινότητα, αναφέρει η Σταματούλα Τσικρικά.

Η εποχική γρίπη είναι μια ιογενής λοίμωξη του αναπνευστικού συστήματος, η οποία προκαλεί κάθε χρόνο σημαντική νοσηρότητα και θνητότητα ειδικά σε ευπαθείς πληθυσμούς. Σύμφωνα με τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) η διαμόρφωση του εμβολίου κάθε νέου έτους περιέχει αδρανοποιημένα αντιγόνα επιφανείας του ιού της γρίπης σύμφωνα με τα καταγεγραμμένα κυκλοφορούντα στελέχη του προηγούμενου έτους.

Η κ. Τσικρικά συμπληρώνει ότι μετά τη χορήγηση του αντιγριπικού εμβολιασμού τα αντισώματα αυξάνονται σταδιακά περίπου δύο με τρεις εβδομάδες, ενώ η ανοσία διαρκεί περίπου 6 μήνες ανάλογα με το ανοσοποιητικό σύστημα του εμβολιαζόμενου ατόμου. Η ταχεία μεταλλαγή των ιών της γρίπης καθιστά αναγκαία την περιοδική και ετήσια ανανέωση της προστασίας των ατόμων μέσω του εμβολιασμού.

"Χωρίς καμία αμφιβολία, ο εμβολιασμός κατά της εποχικής γρίπης παραμένει τεκμηριωμένα ως η πλέον απλή, ασφαλή και αποτελεσματική και θεμελιώδης πράξη πρόληψης, η οποία μπορεί να προστατεύσει όχι μόνο την ατομική υγεία, αλλά και να μειώσει σημαντικά τη διασπορά του ιού στην κοινότητα, συμβάλλοντας στη θωράκιση των πιο ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού", καταλήγει η κ. Τσικρικά.

Πηγή: ΑΠΕ