Καρκίνος του μαστού: Πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση

Γράφει η Τζιαφάλια Χριστίνα

Ο Οκτώβριος έχει καθιερωθεί ως ο μήνας ευαισθητοποίησης, ενημέρωσης και πρόληψης του καρκίνου του μαστού. Στον όμιλο Εuromedica διενεργούνται όλες οι εξετάσεις που σχετίζονται με τον μαστό, όπως ψηφιακή μαστογραφία και τομοσύνθεση, υπέρηχος και ελαστογραφία, παρακέντηση και μαγνητική μαστογραφία. Διαθέτοντας υπερσύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό και εξειδικευμένο ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό, εξασφαλίζεται η υψηλή διαγνωστική ακρίβεια, η άνεση και η ασφάλεια των εξεταζόμενων. 

Τα στατιστικά δεδομένα δείχνουν ότι ο καρκίνος του μαστού αποτελεί την πιο συχνά εμφανιζόμενη μορφή κακοήθειας στις γυναίκες, ωστόσο η έγκαιρη διάγνωσή του αποτελεί το κλειδί στην αντιμετώπισή του. Σύμφωνα με στοιχεία από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, 1 στις 8 γυναίκες θα διαγνωστεί με καρκίνο του μαστού κάποια στιγμή στη ζωή της. Ο καρκίνος του μαστού είναι η πρώτη αιτία θανάτου από καρκίνο στις γυναίκες. Αποτελεί το συχνότερο κακόηθες νεόπλασμα των γυναικών παγκοσμίως, με εκτιμώμενες 2,3 εκατομμύρια νέες περιπτώσεις και περισσότερους από 627.000 θανάτους κάθε χρόνο. Οι περισσότερες νέες διαγνώσεις (32,7%) εμφανίζονται σε γυναίκες ηλικίας 50-69 ετών. Στην Ελλάδα, το 18,7% των θανάτων από καρκίνο, για την ίδια ηλικιακή ομάδα, οφείλεται στον καρκίνο του μαστού.

Οι γυναίκες που υποβάλλονται σε προληπτικό έλεγχο με ψηφιακή μαστογραφία έχουν θνησιμότητα 4,7%, ενώ για όσες δεν κάνουν μαστογραφία και η διάγνωση της ασθένειας γίνεται σε προχωρημένο στάδιο η θνησιμότητα ανέρχεται σε 56%.

Η νόσος έχει διάφορα στάδια, τα οποία καθορίζονται βάσει του μεγέθους και του ιστολογικού τύπου του όγκου, του αριθμού των διηθημένων μασχαλιαίων λεμφαδένων, καθώς και της πιθανότητας απομακρυσμένης δευτεροπαθούς εντόπισης.

Στα αρχικά της στάδια η νόσος δεν δίνει σημάδια, γι’ αυτό ο τακτικός προληπτικός έλεγχος είναι απαραίτητος. 

Η πρόληψη του καρκίνου του μαστού περιλαμβάνει:

> Την αυτοεξέταση του μαστού από την ίδια τη γυναίκα και την κλινική εξέταση του μαστού από τον γιατρό

Η αυτοεξέταση αφορά τους μαστούς, την περιοχή του στέρνου και τις μασχαλιαίες χώρες και αποτελεί το πρώτο βήμα στη διαδικασία της πρόληψης, ενώ η επίσκεψη στον γιατρό για ψηλάφηση πρέπει να γίνεται τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο.

> Τη μαστογραφία και τις υπόλοιπες απεικονιστικές εξετάσεις

 Η ψηφιακή μαστογραφία είναι ο άμεσος τρόπος απεικόνισης του μαστού. Πρέπει να γίνεται πρώτη φορά σε ηλικία μεταξύ 35 και 40 ετών, ενώ για τις γυναίκες άνω των 40 επιβάλλεται ο ετήσιος έλεγχος. Ο τακτικός προληπτικός έλεγχος μειώνει τη θνησιμότητα σε ποσοστό μέχρι 30%. Η εξέταση είναι ανώδυνη, διαρκεί ελάχιστα και, με τα νέα μηχανήματα, όπως αυτά της Euromedica, η δόση ακτινοβολίας είναι εξαιρετικά χαμηλή.

 Η ψηφιακή μαστογραφία με 3D-τομο-σύνθεση, η οποία βασίζεται στην καινούργια τρισδιάστατη τεχνολογία απεικόνισης του μαστού, πλεονεκτεί περαιτέρω (έως και 42% υψηλότερη ευαισθησία στην ανάδειξη παθολογικών περιοχών), με εξαιρετική διαγνωστική ακρίβεια ακόμα και σε δύσκολες περιπτώσεις, έχοντας τη δυνατότητα να ξεχωρίσει τον φυσιολογικό ιστό από την αλλοίωση και με σαφέστερη εικόνα-απεικόνιση σε γυναίκες με πυκνούς μαστούς.

 Ο υπερηχογραφικός έλεγχος (στις γυναίκες με πυκνούς μαστούς έχει αποδειχθεί πως ο συνδυασμός μαστογραφίας και υπερηχογραφήματος αυξάνει τη δυνατότητα έγκαιρης διάγνωσης κατά 7,4%) και η μαγνητική μαστογραφία μπορούν συνδυαστικά ή σε περιπτώσεις που ζητηθούν από τον γιατρό να προσφέρουν σημαντικές πληροφορίες σχετικά με την απεικόνιση του μαστού.

Όσον αφορά τις γυναίκες που έχουν κληρονομικό ιστορικό, αυτές θα πρέπει έπειτα από συνεννόηση με τον γιατρό τους να ακολουθούν διαφορετικό πρωτόκολλο παρακολούθησης.

Η θεραπεία του καρκίνου του μαστού περιλαμβάνει τη χειρουργική εξαίρεση, την ογκολογική θεραπεία (χημειοθεραπεία, ορμονοθεραπεία, ανοσοθεραπεία) και την ακτινοβολία. Η ομάδα των θεραπόντων ιατρών θα επιλέξει ποιο είδος θεραπευτικού σχήματος θα εφαρμοσθεί. 

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι δυνατότητες θεραπείας βελτιώνονται συνεχώς, καθώς όλο και περισσότερα καινοτόμα φάρμακα υπόσχονται μακρά επιβίωση και πολύ καλή ποιότητα ζωής, ακόμα και στις γυναίκες που βρίσκονται σε δυσκολότερη θέση και μάχονται με τον μεταστατικό καρκίνο του μαστού.

Πολλές έρευνες έχουν γίνει θέλοντας να διαλευκάνουν τι μπορεί να μειώνει ή, αντίστοιχα, να αυξάνει τον κίνδυνο νόσησης από καρκίνο του μαστού. 

Παράγοντες που μειώνουν τον κίνδυνο νόσησης είναι:

 Ο θηλασμός

 Η σωματική άσκηση

 Η διατήρηση υγιούς σωματικού βάρους, κυρίως μετά την εμμηνόπαυση

 Οι σωστές διατροφικές συνήθειες

Παράγοντες που μπορεί να τον επιβαρύνουν:

 Το κάπνισμα

 Το αλκοόλ

 Η μεγάλη διάρκεια των παραγωγικών χρόνων της γυναίκας

 Η υπογονιμότητα

 Η καθυστέρηση τεκνοποίησης

 Η κληρονομική προδιάθεση

 Το αυξημένο σωματικό βάρος

Αν και είναι συχνότερος στις γυναίκες, ο καρκίνος του μαστού δεν είναι αποκλειστικά γυναικεία υπόθεση. Ένα μικρό ποσοστό ανδρών μπορεί, επίσης, να εμφανίσει καρκίνο του μαστού, υπενθυμίζοντας την αναγκαιότητα της ευαισθητοποίησης για όλους. Παρ’ όλα αυτά, η ασθένεια αυτή παραμένει κυρίως απειλή για τον γυναικείο πληθυσμό.

Ωστόσο ο καρκίνος του μαστού δεν είναι ανίκητος. Η σωστή ενημέρωση, η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση σώζουν ζωές.

*Ιατρός Ακτινοδιαγνώστρια, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Επιστημονική Συνεργάτις Euromedica Λάρισας