Μ. Ολλανδέζος: Γιατί πρέπει να κερδηθεί η χαμένη ευκαιρία των γενοσήμων στην Ελλάδα

Βαθιά το χέρι στην τσέπη βάζουν οι Έλληνες ασθενείς που επιλέγουν ένα πρωτότυπο φάρμακο αντί ενός γενοσήμου, με το νούμερο αυτό να υπολογίζεται ετησίως σε 280 - 300 εκατ. ευρώ. Η επιβάρυνση όμως είναι σημαντική και στην οικονομία και το σύστημα υγείας, δηλώνει στο Πρακτορείο Fm o επιστημονικός διευθυντής της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ) Μάρκος Ολλανδέζος επισημαίνοντας ότι το πρόβλημα έγκειται στην έλλειψη κουλτούρας και κινήτρων. Σε μία χρηστική για το ευρύ κοινό κουβέντα με την δημοσιογράφο Τάνια Μαντουβάλου, εξηγεί αναλυτικά για ποιους λόγους η Ελλάδα είναι ουραγός στη χρήση γενοσήμων στην Ευρώπη, πως αυτό θα μπορούσε να αλλάξει,αλλά και τον κομβικό ρόλο που μπορεί να παίξει η Ελληνική φαρμακοβιομηχανία που αυτή τη στιγμή εξάγει γενόσημα φάρμακα σε 147 χώρες του κόσμου.

Ακολουθεί η συνέντευξη που παραχώρησε ο Μ. Ολλανδέζος στο Πρακτορείο FM:

Ερ: Τι είναι γενόσημο φάρμακο;

Απ: Τα γενόσημα φάρμακα είναι φάρμακα που μπορούν να παρασκευαστούν μετά τη λήξη της προστασίας ενός πρωτότυπο φαρμάκου, περιέχουν ακριβώς την ίδια δραστική ουσία, την ίδια περιεκτικότητα και έχουν ακριβώς το ίδιο θεραπευτικό αποτέλεσμα. Επειδή όμως αυτά τα προϊόντα δεν επιβαρύνονται με τα έξοδα έρευνας, έχουν τη δυνατότητα να είναι πιο φθηνά και αυτό είναι ένα τεράστια όφελος για τα συστήματα υγείας και για τους ασθενείς. Δυστυχώς όμως στη χώρα μας είμαστε ουραγοί καθώς η Ελλάδα είναι η χώρα με τη χαμηλότερη διείσδυση για γενοσήμων στην Ευρώπη, παρότι διαθέτει μία ελληνική φαρμακοβιομηχανία, η οποία εξάγει γενόσημα φάρμακα σε 40 εκατομμύρια Ευρωπαίους ασθενείς και σε 147 χώρες του κόσμου. Το ελληνικό φάρμακο είναι ευρωπαϊκό φάρμακο και παράγεται με τα πιο υψηλά standards ποιότητας και ασφάλειας. Τα γενόσημα μπήκαν στη δημόσια συζήτηση με πολύ λάθος τρόπο την εποχή των μνημονίων "ως ένα ακόμα κακό μέτρο που μας επέβαλαν οι κακοί δανειστές". Τα γενόσημα σήμερα έχουν ένα μερίδιο αγοράς το οποίο φτάνει σε όγκο στον ΕΟΠΥΥ περίπου στο 27% και σε αξία στο 14%. Ο ευρωπαϊκός μέσος όρος αυτή τη στιγμή είναι κοντά στο 50% σε ότι αφορά στον όγκο και το υπερβαίνει. Άρα υπάρχει ακόμα πολύς δρόμος για να καλυφθεί στην Ελλάδα.

Ερ:Για ποιο λόγο είμαστε η τελευταίοι στην Ευρώπη που χρησιμοποιούμε γενόσημα;

Απ: Είναι θέμα κουλτούρας στην οποία υστερούμε. Γιατί δεν καταφέραμε ποτέ να ενημερώσουμε το κοινό, τους ασθενείς, τους επαγγελματίες υγείας για την αξία των γενοσήμων, τη χρήση τους και τα οφέλη από αυτό. Και βέβαια είναι και θέμα κινήτρων. Γιατί πχ σήμερα κάποιος φαρμακοποιός, ο οποίος δεν διαθέτει ένα πρωτότυπο φάρμακο και διαθέτει ένα γενόσημο, χάνει χρήματα. Και αυτό πρέπει να το δούμε. Πρέπει να έχουμε μία εξισορρόπηση των κινήτρων, έτσι ώστε να είναι αδιάφορο στο φαρμακείο ,το αν θα χορηγήσει ένα γενόσημο, ή ένα πρωτότυπο φάρμακο.

Ερ: Γίνεται σωστή ενημέρωση κατά τη γνώμη σας από πλευράς Πολιτείας, έτσι ώστε να αλλάξει αυτή η κουλτούρα ;

Απ: Όχι. Εδώ υπάρχει ένα έλλειμμα. Γίνονται κατά καιρούς κάποιες σπασμωδικές κινήσεις, αλλά δυστυχώς εδώ και πολύ καιρό δεν έχουμε δει μία οργανωμένη προσπάθεια για καλύτερη ενημέρωση των ασθενών για τα γενόσημα φάρμακα.

Ερ: Η ΠΕΦ τι κάνει προς αυτή την κατεύθυνση;

Απ: Έχουμε κάνει και δικές μας καμπάνιες και έχουμε χρηματοδοτήσει για αυτό το θέμα καμπάνιες. Αλλά αυτό είναι μία πολιτική που πρέπει να έχει βάθος χρόνου και σταθερότητα, προκειμένου να γίνει συνείδηση στον κόσμο.

Ερ:Πόσα λεφτά έχει υπολογιστεί ότι χάνει το σύστημα υγείας και πόσα λεφτά ο ασθενής από την τσέπη του όταν δεν γίνεται χρήση γενοσήμων ;

Απ: Εμείς ως ΠΕΦ έχουμε κάνει κάποιες εκτιμήσεις. Αν για παράδειγμα σήμερα καταφέρναμε με ένα μαγικό τρόπο να αυξήσουμε τα μερίδια των γενοσήμων κατά 25 ποσοστιαίες μονάδες, το συνολικό όφελος όχι μόνο για το σύστημα υγείας που υπολογίζεται γύρω στα 150 εκατομμύρια, αλλά για όλη την οικονομία θα ήταν πάνω από 400 εκατομμύρια. Αυτό που ξέρω σίγουρα να σας πω είναι ότι οι ασθενείς σήμερα, επειδή επιλέγουν να παίρνουν ένα ακριβότερο φάρμακο, αντί για ένα γενόσημο, πληρώνουν κάθε χρόνο από την τσέπη τους 280 - 300 εκατ. ευρώ. Αυτό είναι ένα ποσό που μπορεί να αποφευχθεί γιατί η επιλογή γενοσήμων φαρμάκων σημαίνει μικρότερη επιβάρυνση στην τσέπη των ασθενών .

Ερ:Πόση μπορεί να είναι αυτή η μικρότερη επιβάρυνση;

Απ: Θεωρητικά μπορεί και να μηδενιστεί. Κάποιος που επιλέγει ένα γενόσημο πληρώνει μόνο τη συμμετοχή είτε 10, είτε 25% στο φάρμακο αυτό. Αν επιλέξει ένα αντίστοιχο πρωτότυπο εκτός από τη συμμετοχή, πληρώνει σήμερα και τη διαφορά της τιμής που έχει το προϊόν που επιλέγει, από μία τιμή που λέγεται τιμή αναφοράς, που εν πάσει περιπτώσει προκύπτει από τα γενόσημα.

Ερ:Τι κίνδυνοι ελλοχεύουν από αυτή την κατάσταση ;

Απ:Δεν έχει να κάνει με τον κίνδυνο, αλλά με μία χαμένη ευκαιρία και για το σύστημα υγείας και για τον ασθενή και για την ελληνική φαρμακοβιομηχανία, που κατά κύριο λόγο παράγει γενόσημα φάρμακα. Ασφαλώς η δραστηριότητα μιας εγχώριας παραγωγικής φαρμακοβιομηχανίας συνεπάγεται και μία τεράστια οικονομική προστιθέμενη αξία η οποία αποτιμάται και οικονομικά με όρους ΑΕΠ, με όρους δημοσίων εσόδων,με όρους εξαγωγών. Αλλά και με κοινωνικούς όρους εργασίας, εφόσον δημιουργούμε θέσεις εργασίας, κάνουμε επενδύσεις και γενικά ο στόχος μας είναι να έχουμε ένα οικοσύστημα παραγωγής φαρμάκων, πιο εξωστρεφές. Ήδη η Ελλάδα θεωρείται ως ένας από τους 5 κόμβους παραγωγής φαρμάκων στην Ευρώπη. Τα 45 Ελληνικά εργοστάσια είναι το 12% του συνολικού παραγωγικού δυναμικού της Ευρώπης. Είμαστε πολύ περήφανοι για αυτό, αλλά θεωρούμε ότι μπορούμε να πάμε πολύ υψηλότερα και πολύ καλύτερα.

Πώς επηρεάζουν τα γενόσημα οι ελλείψεις που παρατηρούνται κατά καιρούς στην αγορά;

Απ: Ειδικά τα παραγόμενα εδώ γενόσημα που τα φτιάχνουμε εμείς, δεν έχουν και δεν θα έχουν ποτέ έλλειψη. Είναι κάτι για το οποίο ο ασθενής μπορεί να είναι σίγουρος. Εμείς αυτή τη στιγμή έχουμε τη δυνατότητα να καλύψουμε πάνω από το 65% των βασικών φαρμακευτικών αναγκών των Ελλήνων ασθενών. Αυτή τη στιγμή κάνουμε ένα μεγάλο επενδυτικό πρόγραμμα, το οποίο θα ολοκληρωθεί περί το 2027 και αυτό θα μας δώσει δυνατότητες να μπορούμε να καλύψουμε ακόμα περισσότερες θεραπευτικές κατηγορίες και σε μεγαλύτερο βάθος

Ερ: Η αύξηση των χρόνιων ασθενειών και της γήρανσης του παγκόσμιου πληθυσμού καθιστά όλο και πιο αναγκαία την πρόσβαση σε φάρμακα με λογικές τιμές για τα συστήματα υγείας και τους πολίτες .

Απ: Αυτό είναι αλήθεια και βλέπουμε μία μεταστροφή της ΕΕ το τελευταίο διάστημα ειδικά μετά την αρνητική εμπειρία του κορονοιού, όπου το ζητούμενο είναι αφενός να ισχυροποιήσουμε την παραγωγή επί του ευρωπαϊκού εδάφους και να διασφαλίσουμε την πρόσβαση των ασθενών, ακριβώς σε αυτές τις θεραπείες. Πρόκειται κατά βάση για οικονομικές θεραπείες, οι οποίες καλύπτουν εκατομμύρια ασθενείς κυρίως σε χρόνια νοσήματα. Χρειαζόμαστε μία συνεκτική πολιτική που θα εξασφαλίσει καταρχήν την βιωσιμότητα των φθηνών φαρμάκων (όχι μόνο των γενοσήμων) και στη συνέχεια θα δίνει κίνητρα (που αυτή τη στιγμή δυστυχώς δεν υπάρχουν) για την επιλογή από το φαρμακείο και από τον ασθενή των οικονομικότερων θεραπειών.