Μπλόκο στα ηλεκτρικά τσιγάρα μιας χρήσης για να προστατέψουν τα παιδιά στη Βρετανία - Τι ισχύει στην Ελλάδα

Της Σοφίας Κωστάρα

Ο Βρετανός πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ ανακοίνωσε χθες σχέδια για την κατάργηση της πώλησης των ηλεκτρονικών τσιγάρων μιας χρήσης ώστε να αποφευχθεί η χρήση τους από παιδιά και επανέλαβε την πρόθεση της κυβέρνησης να θεσπίσει νόμο που θα αποτρέπει τις νεότερες γενιές από την αγορά καπνού.

Με βάση το σχέδιο αυτό, θα υπάρξουν περιορισμοί ως προς τις γεύσεις του καπνού, θα υπάρξει η υποχρέωση για απλή συσκευασία καπνού και αλλαγές ως προς τον τρόπο που το ηλεκτρονικό τσιγάρο παρουσιάζεται για να είναι λιγότερο ελκυστικό προς τα παιδιά.

"Μαζί με τη δέσμευσή μας να σταματήσουν τα παιδιά που φέτος γίνονται 15 ή είναι ακόμη και μικρότερα από το να αγοράζουν νόμιμα τσιγάρα, οι αλλαγές αυτές θα αφήσουν ένα κληροδότημα με διάρκεια με το να προστατεύουν την υγεία των παιδιών μας μακροπρόθεσμα”, αναφέρει σε ανακοίνωσή του ο Σούνακ.

Το κάπνισμα είναι ο μεγαλύτερος αποτρέψιμος "δολοφόνος” της υγείας καθώς προκαλεί έναν στους τέσσερις θανάτους συνδεόμενους με καρκίνο ή αλλιώς περίπου 80.000 θανάτους ετησίως, λέει η κυβέρνηση.

Τον Οκτώβριο ο Σούνακ ανακοίνωσε τα σχέδιά του για την θέσπιση νόμου, που θα προβλέπει ότι όποιος έχει γεννηθεί από την 1η Ιανουαρίου του 2009 και έπειτα δεν θα μπορεί ποτέ να αγοράσει καπνό στη ζωή του.

Στη Νέα Ζηλανδία

Τα μέτρα αυτά είναι παρόμοια με εκείνα που εισήχθησαν στη Νέα Ζηλανδία τον περασμένο Δεκέμβριο. Στη χώρα αυτή θα αυξάνεται σταδιακά η ηλικία από την οποία θα μπορεί να αγοράζει κανείς προϊόντα καπνού, έτσι που στο τέλος δεν θα πωλούνται πλέον σε όσους γεννήθηκαν μετά την 1η Ιανουαρίου 2009.

Παρότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα θεωρούνται σημαντικό μέσο στο πλευρό όσων θέλουν να κόψουν το κάπνισμα, υπάρχει ανησυχία ότι ενδεχομένως να προωθούν τον εθισμό στην νικοτίνη ανάμεσα στους νέους καθώς 9% ανήλικων ηλικίας 11-15 ετών κάνει σήμερα χρήση, ανακοίνωσε η κυβέρνηση.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) ανακοίνωσε τον Δεκέμβριο ότι θα πρέπει να απαγορευτούν όλα τα ηλεκτρονικά τσιγάρα με γεύση.

Ωστόσο, οργανώσεις της βιομηχανίας και η Ένωση της Βιομηχανίας Ηλεκτρονικού Τσιγάρου του Ηνωμένου Βασιλείου υποστηρίζουν ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι πολύ πιο ακίνδυνα για την ανθρώπινη υγεία σε σχέση με τα συμβατικά τσιγάρα και ότι οι γεύσεις αποσκοπούν στο να πείσουν τους καπνιστές να τα δοκιμάσουν ως μέσο για την οριστική διακοπή του καπνίσματος.

"Είναι υποχρέωσή μου να κάνω αυτό που νομίζω ότι είναι σωστό για τη χώρα μου μακροπρόθεσμα. Αυτός είναι και ο λόγος που λαμβάνω τολμηρά μέτρα για την απαγόρευση των ηλεκτρονικών τσιγάρων μιας χρήσης, που έχουν οδηγήσει στην αύξηση του καπνίσματος ηλεκτρονικού τσιγάρου στους νέους…”, δήλωσε ο Σούνακ.

Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι μαζί με τα οφέλη για την υγεία η απαγόρευση των ηλεκτρονικών τσιγάρων μιας χρήσης θα βοηθήσει το περιβάλλον καθώς πέντε εκατομμύρια από αυτά απορρίπτονται σε εβδομαδιαία βάση.

Τι ισχύει στην Ελλάδα

Πρόσφατη σχολική έρευνα (2022) του ΕΠΙΨΥ (Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγείας Νευροεπιστημών και Ιατρικής Ακρίβειας "Κώστας Στεφανής") με τίτλο "Πανελλήνια έρευνα για τις συμπεριφορές που συνδέονται με την υγεία των έφηβων-μαθητών" (Έρευνα HBSC/WHO), η οποία περιλάμβανε ερωτήσεις για το κάπνισμα και παρουσιάστηκε περίπου 6 μήνες πριν έδειξε ότι δύο στα πέντε αγόρια και κορίτσια της Α’ Λυκείου στην Ελλάδα, δηλαδή ηλικίας 15/16 ετών, (41,5%) έχουν καπνίσει έστω και μία φορά παραδοσιακό ή/και ηλεκτρονικό τσιγάρο, το οποίο αποτελεί σήμερα το επικρατέστερο καπνικό προϊόν μεταξύ των εφήβων.

 Την τελευταία οκταετία, η χρήση του έχει αυξηθεί σημαντικά, ιδιαίτερα μεταξύ των κοριτσιών. Αν και το κάπνισμα του παραδοσιακού τσιγάρου εμφανίζεται σταθερό σε σχέση με το 2018, φαίνεται πως γίνεται σήμερα ολοένα και λιγότερο δημοφιλές συγκριτικά με οκτώ χρόνια πριν (2014) ή 12 χρόνια πριν (2010). Τουλάχιστον ένας στους τέσσερις εφήβους, κυρίως αγόρια, αναφέρουν κάπνισμα ναργιλέ. Στις περιπτώσεις των οικογενειών, που καπνίζουν οι γονείς, έστω και σπάνια, είναι σαφώς περισσότεροι οι έφηβοι, που ξεκινούν κι εκείνοι το κάπνισμα.

Σύμφωνα με την έρευνα, σχεδόν οι δύο στους 5 έφηβους (38,6%) έχουν καπνίσει ηλεκτρονικό τσιγάρο, ένας στους 4 (25,1%) έχει επαναλάβει τη χρήση πάνω από 3 φορές. Ο ένας στους πέντε εφήβους (20%) έχει καπνίσει ηλεκτρονικό τσιγάρο πολύ πρόσφατα, δηλαδή μέσα στον τελευταίο μήνα, ενώ κατά την ίδια περίοδο, ένας στους 9 (10,8%) έχει επαναλάβει τη χρήση για περισσότερες από 3 φορές.

Εδώ πρέπει να επισημάνουμε ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα μιας χρήσης πωλούνται χωρίς διάκριση σε περίπτερα και καταστήματα ψιλικών, ενώ το κάπνισμα ναργιλέ είναι πολύ διαδεδομένο και ελεύθερο μεταξύ των εφήβων σε πολλά καφέ. 

Τα ζελεδάκια κάνναβης

Εξαιρετικά δημοφιλή μεταξύ των εφήβων είναι τα ζελεδάκια κάνναβης, σε διάφορες γεύσεις, που κυκλοφορούν σε περίπτερα και μίνι μάρκετ.  Τελευταίως, σύμφωνα με Κοινή Απόφαση των Υπουργών Υγείας και Δικαιοσύνης σταματούν να πωλούνται στο εμπόριο και αποσύρονται από σημεία με ελεύθερη πρόσβαση.

Η Κοινή Απόφαση των Υπουργών Υγείας και Δικαιοσύνης ελήφθη κατόπιν ομόφωνης απόφασης της Επιτροπής Ναρκωτικών και εναρμονίζεται με την ευρωπαϊκή και διεθνή πρακτική, σύμφωνα με την οποία η ουσία αυτή συγκαταλέγεται στους Πίνακες Ναρκωτικών και τελεί υπό κρατικό έλεγχο.