Πώς σχετίζεται η μυρωδιά των γυναικείων δακρύων με την επιθετικότητα

Της Σοφίας Κωστάρα

Μια πολύ ενδιαφέρουσα μελέτη είδε το φως πριν από λίγες μέρες, η οποία έθεσε στο επίκεντρο τα ανθρώπινα δάκρυα. Σύμφωνα με τα ευρήματα μιας νέας μελέτης τα ανθρώπινα δάκρυα φέρουν μια ουσία που αμβλύνει την επιθετικότητα. Η μυρωδιά των δακρύων γυναικών μείωσε την ανδρική επιθετικότητα κατά περισσότερο από 40% σε διαδικτυακά τεστ και προκάλεσε αντίστοιχες αλλαγές στον εγκέφαλο, αν και οι επιστήμονες της μελέτης πιστεύουν ότι όλα τα ανθρώπινα δάκρυα θα είχαν παρόμοια επίδραση.

"Η μείωση της επιθετικότητας μας εντυπωσίασε", δήλωσε στον Guardian ο Νόαμ Σόμπελ, καθηγητής νευροβιολογίας στο Ινστιτούτο Επιστημών Weizmann στο Ισραήλ. "Ό,τι κι αν υπάρχει στα δάκρυα μειώνει πραγματικά την επιθετικότητα", πρόσθεσε.

Προηγούμενη μελέτη του Σόμπελ διαπίστωσε ότι η μυρωδιά των γυναικείων δακρύων μειώνει την ανδρική τεστοστερόνη, αλλά δεν ήταν σαφές αν αυτό επηρέαζε και τη συμπεριφορά τους. Στα ζώα, η εικόνα είναι σαφέστερη: οι γυμνοί τυφλοπόντικες, για παράδειγμα, καλύπτονται με δάκρυα για να προστατευτούν από τους επιτιθέμενους.

Τα δάκρυα από λυπητερές ταινίες

Στην τελευταία τους μελέτη,  οι ερευνητές συνέλεξαν δάκρυα που κυλούσαν στα πρόσωπα των γυναικών οι οποίες παρακολουθούσαν λυπητερές ταινίες. Στα πειράματα συμμετείχαν 31 άνδρες οι οποίοι έπρεπε να μυρίσουν μπατονέτες που είχαν εμποτιστεί είτε με φυσιολογικό ορό είτε με γυναικεία δάκρυα. Στη συνέχεια, οι άνδρες έλαβαν μέρος σε ένα διαδικτυακό παιχνίδι που χρησιμοποιείται στην ψυχολογία για να προκαλέσει επιθετική συμπεριφορά αφαιρώντας άδικα τους πόντους των παικτών.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν πως η επιθετική συμπεριφορά μειώθηκε κατά 43,7% όταν οι άνδρες μύριζαν γυναικεία δάκρυα έναντι φυσιολογικού ορού. Περαιτέρω δοκιμές σε εγκεφαλικό σαρωτή αποκάλυψαν ότι όσοι μύριζαν τις μπατονέτες με τα δάκρυα είχαν μεγαλύτερη λειτουργική συνδεσιμότητα μεταξύ των περιοχών που χειρίζονται τις μυρωδιές και την επιθετικότητα, ενώ η δραστηριότητα στα δίκτυα του εγκεφάλου για την επιθετικότητα ήταν χαμηλότερη.

"Αυτή η χημική ουσία φαίνεται να ενορχηστρώνει την αντίδραση του εγκεφάλου στην επιθετικότητα", δήλωσε ο Σόμπελ.

Μια από τις προκλήσεις που αντιμετώπισαν οι επιστήμονες ήταν ότι ενώ τα τρωκτικά διαθέτουν αισθητήριο σύστημα που μπορεί να ανιχνεύσει τέτοιες ουσίες, οι ανθρώπους δεν φαίνεται να διαθέτουν κάτι αντίστοιχο. Σε εργαστηριακά πειράματα, οι ερευνητές της ομάδας από το Πανεπιστήμιο Ντιουκ διαπίστωσαν ότι τα ανθρώπινα δάκρυα ενεργοποιούν τέσσερις τύπους υποδοχέων στους νευρώνες που αντιλαμβάνονται την όσφρηση, γεγονός που υποδηλώνει ότι μπορεί να ανταποκρίνονται στην ουσία που καταστέλλει την επιθετικότητα.

Πώς μπορεί να βοηθήσει τα μωρά

Οι χημικές ουσίες στα δάκρυα είναι απίθανο να έχουν μεγάλο αντίκτυπο στις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις των ενηλίκων, παραδέχεται ο Σόμπελ, αλλά εικάζει ότι η σύνθεση των δακρύων μπορεί να έχει εξελιχθεί για να προστατεύει τα ευάλωτα μωρά.

"Τα μωρά δεν μπορούν να πουν ‘σταματήστε να είστε επιθετικοί απέναντί μου’. Είναι πολύ περιορισμένη η ικανότητά τους για επικοινωνία και επίσης είναι αβοήθητα. Τα συμφέρει να μειώσουν την επιθετικότητα και αυτό αντικατοπτρίζει τη θλιβερή πραγματικότητα της επιθετικότητας προς τα μωρά", εξήγησε ο Σόμπελ.

Η Δρ. Μίνα Λάιονς, ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο John Moores του Λίβερπουλ, δήλωσε ότι η μείωση της επιθετικότητας ήταν "αξιοσημείωτη", αλλά προειδοποίησε ότι είναι σημαντικό οι μελέτες για την ανθρώπινη συμπεριφορά να επαναλαμβάνονται πριν από την εξαγωγή ισχυρών συμπερασμάτων.

"Στην ζωή τα πράγματα μπορεί να εξελιχθούν διαφορετικά. Τα δάκρυα του στόχου της  ενδοοικογενειακής βίας μπορεί να συμβάλλουν ελάχιστα στη μείωση της επιθετικότητας του δράστη. Γιατί η χημική σηματοδότηση δεν λειτουργεί σε αυτές τις συνθήκες;", είπε. "Το κοινωνικό πλαίσιο του κλάματος είναι μαζικά περίπλοκο και υποψιάζομαι ότι η μείωση της επιθετικότητας είναι μόνο μία από τις πολλές πιθανές λειτουργίες των δακρύων", πρόσθεσε.

Το εργαστήριο της Σόμπελ ελπίζει να εντοπίσει σύντομα το ενεργό συστατικό των δακρύων. Αυτό θα άνοιγε τον δρόμο για την παρασκευή της ουσίας και τη δυνητική χρήση της για τη μείωση των επιθετικών τάσεων.

Η μελέτη δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση "Plos Biology".