Καρκίνος του προστάτη: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Της Σοφίας Κωστάρα

Μήνυμα αισιοδοξίας για τους ασθενείς με καρκίνο του προστάτη αποτελούν οι εξελίξεις στον τομέα της πυρηνικής ιατρικής και της ακτινοθεραπείας, ενώ αναπόσπαστο κομμάτι της αντιμετώπισης της νόσου θα πρέπει να είναι η ψυχοκοινωνική υποστήριξη των ασθενών και η καταπολέμηση του κοινωνικού στίγματος του καρκίνου του προστάτη.

Τα παραπάνω αναλύθηκαν σε διαδικτυακή ημερίδα για τον καρκίνο του προστάτη με τίτλο "Ενημερώνομαι, προλαμβάνω, προστατεύομαι”, που πραγματοποίησε η Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου – ΕΛΛΟΚ. Η ημερίδα εστίασε σε όλα τα σημαντικά ζητήματα γύρω από τον καρκίνο του προστάτη, όπως είναι η πρόληψη, η έγκαιρη διάγνωση, οι τρόποι αντιμετώπισης, αλλά και η διαχείριση των επιδράσεων της νόσου σε ψυχολογικό επίπεδο.

Ανάμεσα στα συμπεράσματα της ημερίδας ήταν η απαραίτητη η εφαρμογή ενός εθνικού προγράμματος προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του προστάτη, η κομβικής σημασίας η αποζημίωση των μοριακών ελέγχων για την πρόσβαση των ασθενών στις εξατομικευμένες θεραπείες, αλλά και τον έλεγχο της κληρονομικότητας.

Ο συχνότερος τύπος καρκίνου στον ανδρικό πληθυσμό

Ο καρκίνος του προστάτη είναι ο συχνότερος τύπος καρκίνου στον ανδρικό πληθυσμό, με ποσοστό που αγγίζει το 25% όλων των περιπτώσεων. Εκτιμάται ότι ένας στους έξι άνδρες έχει μεγάλη πιθανότητα να διαγνωστεί με καρκίνο του προστάτη κατά τη διάρκεια της ζωής του. Ωστόσο η έγκαιρη διάγνωση και οι νέες θεραπείες μπορούν να διασφαλίσουν καλύτερη έκβαση της νόσου, με τους επιστήμονες να ενημερώνουν ότι πλέον η πενταετής επιβίωση αγγίζει το 100%.

Ο κος Μάρκος Καραβιτάκης, Χειρουργός, Ουρολόγος/Ανδρολόγος, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Ε.Κ.Π.Α., στην παρουσίασή του τόνισε ότι η πρόληψη και η έγκαιρη ανίχνευση του καρκίνου του προστάτη θα πρέπει να αποτελούν κυρίαρχο στόχο στην αντιμετώπιση της νόσου, καθώς είναι αποδεδειγμένο ότι μειώνουν τη θνητότητα.

Η διάγνωση του καρκίνου του προστάτη πραγματοποιείται με τον συνδυασμό της εξέτασης PSA, της δακτυλικής εξέτασης και της βιοψίας, ενώ η αντιμετώπισή του είναι διαφορετική για κάθε ασθενή, καθώς καθορίζεται από τον βαθμό επιθετικότητας της νόσου. Όπως εξήγησε ο κος Πέτρος Σουντουλίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής Ουρολογίας Α.Π.Θ., Α’ Ουρολογική Κλινική Α.Π.Θ., Γ.Ν.Θ. "Γ. Γεννηματάς” και Αντιπρόεδρος του Τμήματος Ενδο-ουρολογίας της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας (ΕΟΕ), για μεγάλο ποσοστό ασθενών επιλέγεται η ενεργός παρακολούθηση της νόσου, η οποία διασφαλίζει καλύτερη ποιότητα ζωής. Στην περίπτωση της χειρουργικής αντιμετώπισης, οι επιπτώσεις στη ζωή των ασθενών είναι πλέον μικρότερες σε σχέση με το παρελθόν, χάρη στην εξέλιξη των χειρουργικών μεθόδων.

Θεραπευτικές προσεγγίσεις 

Παράλληλα, για την επιλογή της κατάλληλης θεραπευτικής προσέγγισης, ιδιαίτερα στην περίπτωση των μεταστατικών ασθενών, απαραίτητο εργαλείο είναι οι μοριακοί έλεγχοι, που δίνουν τη δυνατότητα εφαρμογής εξατομικευμένων, και άρα πιο αποτελεσματικών, θεραπειών, όπως υπογράμμισε στην ομιλία του ο κος Μιχάλης Λιόντος, Επίκουρος Καθηγητής Θεραπευτικής – Ογκολογίας, Ιατρική Σχολή Ε.Κ.Π.Α., Μέλος Δ.Σ. της Εταιρείας Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδος (ΕΟΠΕ) & της Δ. Ε. της Ελληνικής Ερευνητικής Ομάδας Ουρογεννητικού Καρκίνου (ΕΕΟΟΓΕΚ). Οι μοριακοί έλεγχοι, σύμφωνα με τον κο Λιόντο, παρέχουν επίσης πληροφορίες που είναι πολύτιμες για την πρόγνωση της έκβασης της νόσου, αλλά και για τους συγγενείς των ασθενών, καθώς μπορεί να ελεγχθεί το ενδεχόμενο κληρονομικότητας.

Ο κος Ιωάννης Κούτσικος, Διευθυντής του Τμήματος Πυρηνικής Ιατρικής στο "Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center" και Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Πυρηνικής Ιατρικής και Μοριακής Απεικόνισης (ΕΕΠΙ&ΜΑ), παρουσίασε τις εξελίξεις που έχουν σημειωθεί τα τελευταία χρόνια στον κλάδο της πυρηνικής ιατρικής, με αποτέλεσμα την ακριβή διάγνωση, αλλά και την περισσότερο στοχευμένη και αποτελεσματική θεραπεία του καρκίνου του προστάτη.

Επιπλέον, αισιοδοξία προσφέρουν και οι εξελίξεις στην ακτινοθεραπευτική ογκολογία, με τα νέα μηχανήματα που είναι πλέον διαθέσιμα. Η κα Δέσποινα Κατσώχη, Ακτινοθεραπευτής – Ογκολόγος στο Δ.Θ.Κ.Α "ΥΓΕΙΑ”, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου RWTH Aachen Γερμανίας και Πρόεδρος της ΑΚΟΣ, εξήγησε ότι οι νέες διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές, όπως η στερεοτακτική ακτινοθεραπεία, είναι περισσότερο στοχευμένες, με αποτέλεσμα την καλύτερη ποιότητα ζωής για τους ασθενείς.

Έγκαιρη διάγνωση 

Εστιάζοντας περισσότερο στην ποιότητα ζωής, ο κος Ιωάννης Βανέζος, Ταμίας της Europa Uomo Coalition, παρουσίασε αναλυτικά τα αποτελέσματα της EUPROMs, μίας μελέτης σχετικά με την ποιότητα ζωής των ασθενών με καρκίνο του προστάτη που υλοποίησε η Europa Uomo, η πανευρωπαϊκή οργάνωση ασθενών με καρκίνο του προστάτη. Με βάση τα αποτελέσματα της μελέτης, ο κος Βανέζος τόνισε ότι η ενεργός παρακολούθηση του καρκίνου του προστάτη θα πρέπει να θεωρείται βασική επιλογή για καλύτερη ποιότητα ζωής, με προϋπόθεση την έγκαιρη ανίχνευση της νόσου. Παράλληλα, τόνισε την ανάγκη λειτουργίας αντικαρκινικών κέντρων με διεπιστημονικές ομάδες σε όλη την Ευρώπη, με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών με καρκίνο του προστάτη.

Όσον αφορά την ψυχοκοινωνική διάσταση του καρκίνου του προστάτη, ο κος Θάνος Μπελαλίδης, Επικοινωνιολόγος, Συγγραφέας και Public Speaker, υποστήριξε ότι για την καλύτερη διαχείριση της νόσου και του κοινωνικού στίγματος, είναι απαραίτητο οι ασθενείς να μην απομονώνονται, να επενδύουν στις κοινωνικές τους σχέσεις και να απευθύνονται σε ειδικούς ψυχικής υγείας.

Η ημερίδα έκλεισε με μία πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση μεταξύ των εισηγητών, όπου όλοι συμφώνησαν ότι για την ενδυνάμωση των ασθενών με καρκίνο του προστάτη απαραίτητη είναι η συμμετοχή τους σε οργανώσεις ασθενών, αλλά και η ενημέρωσή τους, η οποία βοηθά στη συμμετοχή τους στη λήψη αποφάσεων για τη θεραπεία τους. Παράλληλα, κομβικής σημασίας είναι η άμεση εφαρμογή ενός εθνικού προγράμματος προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του προστάτη, για τη δρομολόγηση του οποίου χρειάζεται να ενώσουν τις δυνάμεις τους όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς.