Μελέτη: Το "χάπι της γυμναστικής" θα οδηγεί σε απώλεια βάρους

Της Σοφίας Κωστάρα

Οι επιστήμονες εργάζονται πάνω σε ένα project που θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε "άσκηση σε χάπι". Πρόκειται για ένα φάρμακο που θα μας δίνει τα ορατά αποτελέσματα της άσκησης, με την επιθυμητή απώλεια βάρους, ξεγελώντας τους μυς ώστε να νομίζουν ότι εργάζονται σκληρά.

Ακούγεται πολύ καλό για να είναι αληθινό, ίσως μόλις σκεφτήκατε, αλλά πρόκειται για μια νέα μελέτη που είναι σε φάση υλοποίησης και αν όλα όσα έχουν στο μυαλό τους οι ερευνητές αποδειχθούν, τότε, το μέλλον της προπόνησης θα μπορούσε να περικλείεται σε ένα χάπι, ενώ εσείς χαλαρώνετε στον καναπέ.
Ερευνητές από το Μιζούρι και τη Φλόριντα ανέπτυξαν μια ένεση που ξεγελάει τους μυς ώστε να νομίζουν ότι εργάζονται πιο σκληρά από ό,τι στην πραγματικότητα, ενισχύοντας τον μεταβολισμό.

Το νέο φάρμακο –μέχρι στιγμής έχει αποδειχθεί ότι λειτουργεί μόνο σε ποντίκια– στοχεύει πρωτεΐνες που βρίσκονται στο DNA του σώματος και ενεργοποιούν γονίδια που ελέγχουν τον τρόπο με τον οποίο το σώμα χρησιμοποιεί την ενέργεια, η οποία επιτρέπει την καύση θερμίδων χωρίς καμία σωματική άσκηση.

Το συγκεκριμένο φάρμακο, που αναπτύχθηκε και δοκιμάστηκε από έναν καθηγητή Φαρμακευτικής του University of Florida και συναδέλφους του επιτάχυνε προς το παρόν τον μεταβολισμό των ζώων. Επίσης, αύξησε την αντοχή των ποντικιών, κάνοντάς τα να τρέχουν περίπου 50% πιο μακριά από ό,τι προηγουμένως.

Το φάρμακο αυτό ανήκει σε μια κατηγορία που είναι γνωστή ως "exercise mimetics" (μιμητικά άσκησης), που μας προσφέρουν κάποια από τα οφέλη της άσκησης ενώ εμείς δεν καταβάλουμε ιδιαίτερη προσπάθεια κατά την άσκησή μας. Η νέα αυτή θεραπεία βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο ανάπτυξης, μα κάποια στιγμή θα μπορούσε να δοκιμαστεί σε ανθρώπους για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, του διαβήτη, της απώλειας μυ λόγω ηλικίας κ.ά.

Το νέο φάρμακο, ωστόσο, γνωστό ως SLU-PP-332, δεν επηρεάζει την όρεξη ή τη λήψη τροφής, ούτε κάνει τα ποντίκια να ασκούνται πιο πολύ. Αντ’ αυτού ενισχύει μια φυσική οδό μεταβολισμού που κατά κανόνα ανταποκρίνεται στην άσκηση.

Στην πράξη το φάρμακο κάνει το σώμα να λειτουργεί σαν να εκπαιδεύεται για μαραθώνιο, οδηγώντας σε αυξημένη δαπάνη ενέργειας και ταχύτερο μεταβολισμό λίπους στο σώμα.

Η έρευνα αυτή έρχεται καθώς φάρμακα όπως το Ozempic έχουν οδηγήσει σε σημαντικές εξελίξεις ως προς τη μείωση της όρεξης, βοηθώντας στην αντιμετώπιση ασθενειών τέτοιων ειδών.

Τι έδειξαν οι μελέτες σε ποντίκια

Με ομάδα ερευνητών στο Washington University in St. Louis και στο St. Louis University, ο Thomas Burris δημοσίευσε τα ευρήματα στις 22 Σεπτεμβρίου στο Journal of Pharmacology and Experimental Therapeutics.

"Όταν χορηγείται το φάρμακο σε ποντίκια, μπορείς να δεις ότι όλος ο μεταβολισμός του σώματός τους στρέφεται στη χρήση λιπαρών οξέων, που είναι πολύ παρόμοια με αυτά που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι όταν νηστεύουν ή ασκούνται" πρόσθεσε. "Και τα ζώα αρχίζουν να χάνουν βάρος τότε".

"Το σκεύασμα βασικά λέει στους σκελετικούς μυς να κάνουν τις ίδιες αλλαγές που βλέπουμε σε μια προπόνηση αντοχής" είπε ο Burris, καθηγητής Φαρμακευτικής στο UF που ηγήθηκε της πρόσφατης έρευνας πάνω στο νέο φάρμακο.

Το νέο φάρμακο στοχεύει μια ομάδα πρωτεϊνών στο σώμα που είναι γνωστές ως ERRs και είναι υπεύθυνες για την ενεργοποίηση κάποιων από τις πιο σημαντικές οδούς μεταβολισμού σε ενεργοβόρους ιστούς όπως οι μύες, η καρδιά και ο εγκέφαλος. Τα ERRs είναι πιο ενεργά όταν οι άνθρωποι ασκούνται, μα έχει αποδειχθεί δύσκολη η ενεργοποίησή τους με φάρμακα.

Σε ένα άλλο paper που δημοσιεύτηκε τον Μάρτιο στο ACS Chemical Biology οι ερευνητές ανέφεραν πως είχαν επιτυχώς σχεδιάσει το SLU-PP-332 για να ενισχύσουν τη δραστηριότητα των ERRs. Επίσης, παρατήρησαν πως η ένωση επέτρεπε σε ποντίκια φυσιολογικού βάρους να τρέχουν κατά 70% περισσότερο και 45% πιο μακριά από ποντίκια που δεν λάμβαναν το φάρμακο.

Οι ερευνητές δοκίμασαν το φάρμακο σε παχύσαρκα ποντίκια. Όπως διαπιστώθηκε, η χορήγησή του δύο φορές την ημέρα για έναν μήνα τα οδήγησε στην απόκτηση 10 φορές λιγότερου λίπους από ό,τι ποντίκια που δεν το έπαιρναν, ενώ έχασαν το 12% του βάρους τους. Ωστόσο τα ποντίκια συνέχιζαν να τρώνε την ίδια ποσότητα τροφής και δεν ασκούνταν περισσότερο. "Χρησιμοποιούν περισσότερη ενέργεια απλά και μόνο ζώντας" είπε ο Burris.

Και κατά των καρδιοπαθειών

Στο πλαίσιο άλλης δουλειάς τους, που αναμένεται να δημοσιευθεί σύντομα, οι ερευνητές είδαν πως το φάρμακο μπορεί να χρησιμοποιηθεί επίσης κατά των καρδιοπαθειών, ενδυναμώνοντας τον καρδιακό μυ. Ως τώρα το φάρμακο δεν έχει δείξει παρενέργειες και το επόμενο βήμα θα είναι η βελτίωση της δομής του έτσι ώστε ιδανικά να καταστεί διαθέσιμο ως χάπι αντί για ένεση. Χρειάζονται περαιτέρω δοκιμές για παρενέργειες σε ζώα πριν περάσει σε ανθρώπινες δοκιμές.

Στο παρελθόν έχουν δοκιμαστεί και άλλα μιμητικά άσκησης, μα κανένα δεν κατάφερε να βγει στην αγορά, εν μέρει επειδή χρειάζονται χρόνια για την ανάπτυξη ενός νέου φαρμάκου. Κατά τον Thomas Burris η μεγαλύτερη ελπίδα για το νέο φάρμακο θα είναι η διατήρηση της μυϊκής μάζας κατά την απώλεια βάρους ή κατά την αύξηση της ηλικίας, όταν το σώμα ανταποκρίνεται λιγότερο έντονα στην άσκηση.