Πόσο επικίνδυνες είναι οι οθόνες για τα μικρά παιδιά - Επηρεάζουν σημαντικά τη μελλοντική τους ανάπτυξη

Της Βίκυς Κουρλιμπίνη

Μια νέα μελέτη έδειξε πως ο χρόνος που μπορεί να περνά μπροστά σε μια οθόνη ένα παιδί ενός έτους συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο αναπτυξιακών καθυστερήσεων αργότερα στην παιδική του ηλικία, ιδιαίτερα στους τομείς της επικοινωνίας και της επίλυσης προβλημάτων.

Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο περιοδικό JAMA Pediatrics, έρχεται να ενισχύσει όσα γνωρίζουμε μέχρι στιγμής σχετικά με το πώς η χρήση της οθόνης μπορεί να επηρεάσει τη μελλοντική ανάπτυξη ενός παιδιού.

Ειδικότερα, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Tohoku στην Ιαπωνία εξέτασαν εάν ο χρόνος μπροστά σε μια οθόνη, όταν πρόκειται για παιδιά ενός έτους, επηρέαζε τη μελλοντική τους ανάπτυξη στους τομείς της επικοινωνίας, των κινητικών δεξιοτήτων, της επίλυσης προβλημάτων και των προσωπικών και κοινωνικών δεξιοτήτων.

Στη μελέτη συμμετείχαν 7.097 ζευγάρια μητέρων-παιδιών. Οι ερευνητές, χρησιμοποιώντας ένα ερωτηματολόγιο, αξιολόγησαν το χρόνο έκθεσης στις οθόνες των παιδιών ενός έτους. Οι μητέρες ρωτήθηκαν πιο συγκεκριμένα: "Μια τυπική ημέρα, πόσες ώρες επιτρέπετε στα παιδιά σας να παρακολουθούν τηλεόραση, DVD, βιντεοπαιχνίδια, παιχνίδια στο διαδίκτυο (συμπεριλαμβανομένων κινητών τηλεφώνων και tablet) κ.λπ.;" Υπήρχαν πέντε κατηγορίες απαντήσεων: καμία, λιγότερες από μία, μία έως λιγότερες από δύο, δύο έως λιγότερες από τέσσερις ή τέσσερις ή περισσότερες ώρες την ημέρα.

Όταν τα παιδιά έγιναν δύο και τεσσάρων ετών, οι ερευνητές αξιολόγησαν την αναπτυξιακή τους επίδοση μέσω ενός αναπτυξιακού και κοινωνικο-συναισθηματικού εργαλείου ελέγχου.

Όσον αφορά τον ημερήσιο χρόνο έκθεσης σε οθόνες, η πλειοψηφία (48,5%) των παιδιών περνούσαν λιγότερο από μία ώρα. Μόνο το 4,1% των παιδιών περνούσε τέσσερις ή περισσότερες ώρες την ημέρα μπροστά σε μια οθόνη.

Οι ερευνητές παρατήρησαν μια συσχέτιση μεταξύ του χρόνου μπροστά στην οθόνη στην ηλικία του ενός έτους και ενός υψηλότερου κινδύνου καθυστέρησης ανάπτυξης όταν έφταναν τα δύο, στους τομείς της επικοινωνίας, της λεπτής κινητικότητας, της επίλυσης προβλημάτων και των προσωπικών και κοινωνικών δεξιοτήτων. Στην ηλικία των τεσσάρων, παρατηρήθηκε καθυστέρηση στους τομείς επικοινωνίας και της επίλυσης προβλημάτων.

Οι ερευνητές επισημαίνουν πάντως ότι αν και ο χρόνος που περνούν τα μικρά παιδιά στις οθόνες συσχετίστηκε με αναπτυξιακή καθυστέρηση, μπορεί να υπάρχει μια εκπαιδευτική πτυχή ανάλογα με τους τύπους των προγραμμάτων που προβάλλονται στα παιδιά. Μάλιστα ένας από τους περιορισμούς της μελέτης, όπως σημειώθηκε από τους ερευνητές, ήταν ότι δεν διαχώρισαν τον εκπαιδευτικό χρόνο οθόνης από άλλους τύπους χρόνου οθόνης.