Αντιμετώπιση των κηλών του κοιλιακού τοιχώματος με χρήση ελάχιστα επεμβατικών χειρουργικών τεχνικών

Με τον όρο κοιλιοκήλη περιγράφεται οποιαδήποτε μορφή κήλης που εμφανίζεται στην κεντρική κοιλιακή χώρα. Με βάση τη συχνότητα εμφάνισης, τρία κύρια είδη κοιλιοκηλών είναι πιο συνηθισμένα, οι επιγαστρικές κήλες, οι ομφαλοκήλες και οι μετεγχειρητικές κήλες.

Τι είναι όμως η κοιλιοκήλη;

Η κοιλιοκήλη δημιουργείται όταν ένα ενδοκοιλιακό όργανο προβάλλει μέσα από ένα αδύναμο σημείο του μυϊκού τοιχώματος της κοιλιάς. Συνήθως, το όργανο είναι τμήμα εντέρου ή λίπους, αλλά δεν αποκλείεται να περιλαμβάνει και άλλες ενδοκοιλιακές δομές.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου;

Στους παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της κοιλιοκήλης συγκαταλέγονται όλες οι καταστάσεις που αυξάνουν την ενδοκοιλιακή πίεση σε συνδυασμό με την εξασθένηση του κοιλιακού τοιχώματος, όπως:

● Η παχυσαρκία

● Η χειρωνακτική εργασία ή η άρση βαρών

● Ο χρόνιος βήχας/ η χρόνια δυσκοιλιότητα

● Οι πολλαπλές εγκυμοσύνες

● Οι απότομες αλλαγές στο βάρος

● Η παρουσία υγρού στο εσωτερικό της κοιλιάς 

● Το κάπνισμα 

● Ο διαβήτης 

● Ουλή από προηγηθείσα επέμβαση 

● Η λήψη κορτιζόνης 

Ποια συμπτώματα συνοδεύουν την κοιλιοκήλη;

Το πρώτο και χαρακτηριστικότερο σύμπτωμα μιας κοιλιοκήλης είναι μια ορατή διόγκωση που εμφανίζεται κάτω από το δέρμα της πάσχουσας περιοχής. Όμως, με την εξέλιξη και την αύξηση του μεγέθους της κοιλιοκήλης, μπορεί ο ασθενής να εμφανίσει επιμέρους συμπτώματα όπως: ενόχληση/ πόνος που επιδεινώνονται με την άρση βαρέων αντικειμένων ή τις απότομες κινήσεις.

Πώς διαγιγνώσκεται;

Η διάγνωση της κοιλιοκήλης είναι κατεξοχήν κλινική, με συνδυασμό καταγραφής του ιατρικού ιστορικού του ασθενή και τη φυσική εξέταση. Κατά τη φυσική εξέταση αναζητάται το χαρακτηριστικό εξόγκωμα της κήλης, εφόσον αυτό δεν είναι εύκολα αντιληπτό. Για να ολοκληρωθεί όμως η διάγνωση και κυρίως για να υπάρχει μία ξεκάθαρη εικόνα για την τοπογραφία της κήλης, συνήθως απαιτείται η διενέργεια διαγνωστικών εξετάσεων,  όπως το υπερηχογράφημα κοιλίας και κυρίως η αξονική ή μαγνητική τομογραφία κοιλίας.

Αντιμετώπιση κοιλιοκήλης

Πρέπει να γίνει σαφές πως μία κοιλιοκήλη μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο χειρουργικά. Οποιαδήποτε άλλη συντηρητική αντιμετώπιση δεν καταπολεμά το πρόβλημα, αλλά μπορεί να προσφέρει μόνο μια παροδική ανακούφιση από τα συμπτώματα, χωρίς να μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης σοβαρών επιπλοκών. 

Αντιμετώπιση της κοιλιοκήλης με χρήση ελάχιστα επεμβατικών χειρουργικών τεχνικών

Είναι ιδιαίτερα ευτυχές το γεγονός ότι πλέον υπάρχουν διαθέσιμες ελάχιστα επεμβατικές χειρουργικές τεχνικές για την οριστική αντιμετώπιση της κοιλιοκήλης, με  σημαντικά οφέλη για τον ασθενή.

Λαπαροσκοπική ενδοπεριτοναϊκή αποκατάσταση κοιλιοκήλης (IPOM)

Πρόκειται για την πρώτη περιγραφείσα και πιο εύκολη τεχνικά μέθοδο ελάχιστα επεμβατικής αποκατάστασης,  η οποία πραγματοποιείται  με τη δημιουργία 3-5 πολύ μικρών τομών μέσω των οποίων εισέρχονται τα χειρουργικά εργαλεία και το λαπαροσκόπιο. Με τη χρήση των εργαλείων ανατάσσεται η κήλη με το περιεχόμενό της και στη συνέχεια τοποθετείται στο σημείο ένα ειδικό μη απορροφήσιμο βιοσυμβατό πλέγμα δύο όψεων, για την ενίσχυση του τοιχώματος της κοιλίας. Το μειονέκτημα της τεχνικής αυτής είναι ότι απαιτεί την τοποθέτηση πλέγματος σε επαφή με τα ενδοκοιλιακά σπλάγχνα,  γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών. 

Διακοιλιακή διαπεριτοναϊκή αποκατάσταση κοιλιοκήλης (TAPP)

Η διαδικασία μοιάζει με αυτή της λαπαροσκοπικής ενδοπεριτοναϊκής αποκατάστασης. Βασικη διαφορά είναι ότι το πλέγμα δεν έρχεται σε επαφή με τα ενδοκοιλιακά σπλάγχνα, αλλά τοποθετείται πάνω από τον ενδοκοιλιακό υμένα του περιτοναίου.

Ολικώς εξωπεριτοναϊκή ενδοσκοπική αποκατάσταση κοιλιοκήλης (e-TEP)

Η επέμβαση αυτή αποτελεί την πιο αρμονική εξέλιξη της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής στον τομέα των κηλών. Διενεργείται στο εσωτερικό των μυϊκών διαμερισμάτων του κοιλιακού τοιχώματος,  χωρίς χειρουργικούς χειρισμούς στο εσωτερικό της κοιλιάς.  Ως εκ τούτου,  επιτρέπει την ολική ανακατασκευή του κοιλιακού τοιχώματος και την τοποθέτηση του πλέγματος σε ιδανικό σημείο για την ελαχιστοποίηση επιπλοκών και κινδύνου υποτροπής. Προσφέρει τα καλύτερα λειτουργικά αποτελέσματα,  ωστόσο είναι απαιτητική τεχνικά και απαιτεί μεγάλη εξειδίκευση του χειρουργού. 

Ρομποτική Χειρουργική Αποκατάσταση κοιλιοκήλης

Η ρομποτική χειρουργική αποτελεί την πιο σύγχρονη μέθοδο ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής αποκατάστασης της κοιλιοκήλης. Η διαφορά της ρομποτικής προσέγγισης έγκειται στο ότι ο χειρουργός δε βρίσκεται πάνω από τον ασθενή κατά τη διάρκεια της επέμβασης. Αντίθετα, χειρίζεται απομακρυσμένα τα χειρουργικά εργαλεία μέσω μιας ρομποτικής κονσόλας, έχοντας μοναδική ευχέρεια κινήσεων και εντυπωσιακή τρισδιάστατη εικόνα του χειρουργικού πεδίου.  Η ρομποτική τεχνολογία απογείωσε την τεχνική της ενδοσκοπικής εξωπεριτοναϊκής αποκατάστασης των κοιλιοκηλών (robotic eTEP) και επιτρέπει την ελάχιστα επεμβατική αντιμετώπιση ακόμη και πολύ σύνθετων κηλών. 

Σε κάθε περίπτωση, η ιδανική μέθοδος για κάθε ασθενή καθορίζεται με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του. Καθοριστικός όμως παράγοντας για την επιτυχία οποιασδήποτε εκ των επεμβάσεων δεν παύει να είναι η εμπειρία και εξειδίκευση του χειρουργού. Οι επεμβάσεις αποκατάστασης των κηλών του κοιλιακού τοιχώματος πρέπει να διενεργούνται σε εξειδικευμένα χειρουργικά κέντρα, με διεθνή πιστοποίηση και διαθέσιμα μέσα για την εφαρμογή όλων των τεχνικών. 

Το άρθρο επιμελήθηκε ο Γενικός Χειρουργός Δρ. Χαράλαμπος Σπυρόπουλος, MD, PhD, FACS, Master Surgeon στη Χειρουργική Αντιμετώπιση Κηλών του Κοιλιακού Τοιχώματος, Διευθυντής Γ’ Χειρουργικής Κλινικής και Κέντρου Αριστείας στη Χειρουργική Κηλών (SRC accredited) του Νοσοκομείου Metropolitan General και Πιστοποιημένος Ρομποτικός Χειρουργός με πολυετή εμπειρία στην αντιμετώπιση των κοιλιοκηλών με τη χρήση ελάχιστα επεμβατικών χειρουργικών τεχνικών (esurgery.gr).