Η απαραίτητη "προϋπόθεση" για να μειωθούν οι θάνατοι από καρκίνο

Πριν από ένα έτος, στις 2 Φεβρουαρίου του 2022, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Μπάιντεν και η Πρώτη Κυρία Δρ. Μπάιντεν επανεκκίνησαν το αντικαρκινικό πρόγραμμα "Cancer Moonshot” και έθεσαν ένα νέο στόχο για τη μείωση των θανάτων από καρκίνο κατά τουλάχιστον 50% στα επόμενα 25 χρόνια στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου συνοψίζει τα δεδομένα της πρόσφατης (17/4/23) δημοσίευσης των Meredith S. Shiels και συνεργατών από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας (NCI) των ΗΠΑ στην έγκριτη επιστημονική επιθεώρηση Cancer Discovery.

Οι ερευνητές υπολόγισαν τις τάσεις στους θανάτους από καρκίνο στις ΗΠΑ από το 2000 έως το 2019 για όλους τους καρκίνους και τους έξι κύριους υπότυπους (καρκίνος πνεύμονα, καρκίνος παχέος εντέρου, καρκίνος παγκρέατος, καρκίνος μαστού, καρκίνος προστάτη, και καρκίνος ήπατος). Το ποσοστό των θανάτων από καρκίνο συνολικά μειώθηκε κατά 1,4% ετησίως από το 2000 έως το 2015, και κατά 2,3% ετησίως από το 2016 έως το 2019. Αυτή η διαφορά οφείλεται στη σημαντική μείωση, όσον αφορά στους θανάτους από καρκίνο του πνεύμονα (−4,7%/έτος, 2014-2019). Επιπλέον, συνέβαλαν και οι μειώσεις στους θανάτους από καρκίνο παχέος εντέρου (−2,0%/έτος, 2010-2019) και καρκίνο του μαστού (−1,2%/έτος, 2013-2019). Ωστόσο, οι τάσεις για άλλους τύπους καρκίνου (παγκρέατος, ήπατος) ήταν λιγότερο ελπιδοφόρες. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της μελέτης, αν συνεχιστεί η τρέχουσα τάση μείωσης των θανάτων από καρκίνο, εκτιμάται ότι οι θάνατοι θα μειωθούν κατά 44% μέχρι το 2047, το οποίο υπολείπεται του στόχου της μείωσης των θανάτων από καρκίνο κατά 50%. Για να επιτευχθεί ο στόχος του "Cancer Moonshot” το ποσοστό θανάτων θα πρέπει να μειώνεται κατά μέσο όρο 2,7% ετησίως έναντι του τρέχοντος 2,3% ετησίως.

Στόχος: Λιγότεροι θάνατοι από καρκίνο - οι προϋποθέσεις

Για να επιτευχθεί ο στόχος του "Cancer Moonshot”, η πρόοδος όσον αφορά τον καρκίνο του πνεύμονα και του παχέος εντέρου πρέπει να διατηρηθεί ή/και να βελτιωθεί, ενώ απαιτούνται νέες στρατηγικές για τον καρκίνο του προστάτη, του ήπατος, του παγκρέατος και άλλους καρκίνους. Η μελέτη επικεντρώθηκε στην ανάλυση για τον καρκίνο του πνεύμονα, του παχέος εντέρου, του παγκρέατος, του μαστού, του προστάτη και του ήπατος, επειδή αυτοί οι υπότυποι συμβάλλουν κατά κύριο λόγο στους θανάτους από καρκίνο στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ωστόσο, οι ερευνητές επεσήμαναν ότι είναι επίσης σημαντικό να προληφθούν θάνατοι από άλλους καρκίνους, συμπεριλαμβανομένων σπάνιων όγκων και παιδιατρικών καρκίνων. 

Οι ερευνητές εξέτασαν τις ευκαιρίες για την πρόληψη, τη διάγνωση και τη θεραπεία των συνηθέστερων καρκίνων που θα μπορούσαν να μειώσουν περαιτέρω τα ποσοστά θανάτων από καρκίνο σε επίπεδο πληθυσμού. Οι δυνατότητες για μείωση των θανάτων από καρκίνο περιλαμβάνουν περαιτέρω μείωση του καπνίσματος τσιγάρων και της χρήσης άλλων προϊόντων καπνού, την αύξηση των ελέγχων μέσω κολονοσκόπησης για την πρόληψη και έγκαιρη ανίχνευση του καρκίνου του παχέος εντέρου, ευρύτερη χρήση της μαστογραφίας για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού, μεγαλύτερη χρήση εμβολίων έναντι του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων για την πρόληψη του καρκίνου της μήτρας και του στοματοφάρυγγα καθώς και την αύξηση της ανίχνευσης και θεραπείας των λοιμώξεων από τους ιούς ηπατίτιδας Β και ηπατίτιδας C για τη μείωση του κινδύνου καρκίνου του ήπατος.

Επιπλέον, απαιτούνται νέες στρατηγικές για τη μείωση των θανάτων από τον προστάτη, το ήπαρ, το πάγκρεας και άλλους καρκίνους. Σύμφωνα με τη Monica M. Bertagnolli, MD, διευθύντρια των NCI, η επίτευξη μιας μείωσης κατά 50% των θανάτων από καρκίνο σε 25 χρόνια θα είναι αδύνατη χωρίς την αντιμετώπιση των πληθυσμιακών ανισοτήτων στην πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας κατά του καρκίνου.