Ιατρική σχολή ΕΚΠΑ: 15 απαντήσεις για την εξέλιξη της πανδημίας

Με επιτυχία oλοκληρώθηκε η ενημερωτική συνέντευξη τύπου της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ για θέματα που αφορούν πανδημία COVID 19. Την εκδήλωση συντόνισε ο καθηγητής Παθολογίας – Λοιμώξεων Σωτήρης Τσιόδρας, Συντονιστής της Επιτροπής Δημόσιας Υγείας και Αντιμετώπισης της Πανδημίας της Ιατρικής Σχολής, ο οποίος έκανε τις ερωτήσεις στους παρευρισκόμενους Καθηγητές και συντόνισε τις ερωτήσεις από τους δημοσιογράφους.  

Τα βασικά μηνύματα που έστειλαν οι συμμετέχοντες καθηγητές της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ συνοψίζονται στα κάτωθι:

•    Έχουμε επικράτηση της παραλλαγής Όμικρον στην Ελλάδα με μικρή αύξηση στα κρούσματα και μεγάλη διασπορά του ιού στην κοινότητα, ενώ συνεχίζεται η επιτήρηση για τον αριθμό των νοσηλειών και της σοβαρής νόσου (διασωληνώσεις, ΜΕΘ, θάνατοι).  Ο ρυθμός της αύξησης των κρουσμάτων φαίνεται να βαίνει μειούμενος και ελπίζουμε σύντομα να δούμε την κατάσταση να βελτιώνεται. Η πρόσφατη έξαρση στη χώρα μας οφείλεται στην Όμικρον 2 που είναι πιο μολυσματική από την Όμικρον 1. Ο μέσος όρος ηλικίας σε νοσηλευόμενους σε ΜΕΘ και σε όσους καταλήγουν έχει αυξηθεί σημαντικά. Οι ΜΕΘ προσπαθούν να ισορροπήσουν μεταξύ περιστατικών Covid και non Covid δίνοντας καθημερινά μάχη για να σωθούν όσο το δυνατόν περισσότερες ζωές.  Το εμβόλιο συνεχίζει να προστατεύει από σοβαρή νόσο και θάνατο. Η αποτελεσματικότητα της 3ης δόσης είναι σημαντική έναντι λοίμωξης και ακόμη μεγαλύτερη έναντι θανάτου και διασωλήνωσης για το στέλεχος Όμικρον.

•    Σε διεθνές επίπεδο συζητάται η αλλαγή επιτήρησης με επίκεντρο τη σοβαρή νόσο και τον θάνατο. 

•    Όσον αφορά τα περιοριστικά μέτρα όπως η χρήση της μάσκας φαίνεται ότι αυτά θα εξακολουθούν να αποτελούν αντικείμενο ισχυρής σύστασης για ασθενείς αυξημένου κινδύνου για σοβαρή νόσηση και σε χώρους αυξημένου συγχρωτισμού όπως τα ΜΜΜ αλλά και στις υγειονομικές μονάδες. Σχετικά με τα πιστοποιητικά εμβολιασμών οποιεσδήποτε εξελίξεις θα πραγματοποιηθούν βάσει της αξιολόγησης των επιδημιολογικών δεδομένων.

•    Η κλινική εικόνα στα παιδιά και στους ενήλικες είναι πιο σοβαρή σε ανθρώπους που είναι ανεμβολίαστοι, μεγαλύτερης ηλικίας και έχουν συννοσηρότητες. Παρά το γεγονός ότι η Όμικρον παραλλαγή έχει μικρότερη βαρύτητα, οδηγεί σε σοβαρή νόσο και θανάτους ιδιαιτέρως τον ανεμβολίαστο πληθυσμό αυξημένου κινδύνου. 

•    Σχετικά με το εμβόλιο τονίστηκε η σημασία της τρίτης δόσης για το γενικό πληθυσμό και της τέταρτης δόσης για πληθυσμούς ιδιαιτέρως αυξημένου κινδύνου όπως έχει συστηθεί από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών. Τα δεδομένα για τέταρτη δόση για το γενικό πληθυσμό αξιολογούνται διεθνώς ενώ η προστασία του εμβολίου αξιολογείται από τον ΕΟΔΥ σε συνεχή βάση. 

•    Όσον αφορά τις εγκύους είναι σαφές πλέον ότι ο μη εμβολιασμός τους αυξάνει 10 φορές περισσότερο τον κίνδυνο να νοσήσουν σοβαρά ή και να εισαχθούν σε ΜΕΘ σε σχέση με τις ανεμβολίαστες έγκυες. Στις ανεμβολίαστες έγκυες ο κίνδυνος για προεκλαμψία, αναπνευστικά προβλήματα αλλά και πρόωρα νεογνά, νεογνά υπολειπόμενου βάρους, ενδομήτριο θάνατο εμβρύου κλπ. είναι πολύ μεγαλύτερος.

•    Στην Ελλάδα έχει ξεκινήσει η χορήγηση αντιικών φαρμάκων από του στόματος από τις 31 Ιανουαρίου και από αυτή την εβδομάδα προστίθεται και το δεύτερο διαθέσιμο αντιικό από του στόματος. Χορηγούνται και τα 2 από τις πρώτες 5 μέρες της νόσου ενώ η αίτηση για τη χορήγηση γίνεται τις πρώτες τρεις ημέρες και η ένδειξη αφορά σε πληθυσμούς ιδιαίτερα αυξημένου κινδύνου. Τονίστηκε πως τα φάρμακα που δίνονται από το στόμα για πρόληψη της βαρείας νόσησης δεν μπορούν να δοθούν στις έγκυες. Άρα η μόνη προστασία για τις έγκυες και τα νεογνά τους είναι ο εμβολιασμός.  Η χορήγηση ειδικότερων θεραπειών όπως τα εισπνεόμενα κορτικοειδή πρέπει να γίνεται σε συνεννόηση με τον επιβλέποντα θεράποντα ιατρό. 

•    Σχετικά με το σύνδρομο long Covid τονίστηκε ότι είναι μια πραγματικότητα ιδιαίτερα σε αυτούς που νόσησαν βαρύτερα και οι οποίοι έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να νοσήσουν με long Covid (περιλαμβάνει συμπτώματα και σημεία αλλά και επιπλοκές που εμμένουν ή εμφανίζονται 4 εβδομάδες μετά τη λοίμωξη). Για τους εμβολιασμένους οι πιθανότητες αυτές μειώνονται εντυπωσιακά. 

•    Σχετικά με το αναπνευστικό και το καρδιαγγειακό σύστημα οι ασθενείς με σοβαρή πνευμονία ή με εμμένουσα συμπτωματολογία έχουν ανάγκη πνευμονολογικής όπως και καρδιολογικής παρακολούθησης. H μυοκαρδίτιδα από τα εμβόλια αφορά μια περίπτωση ανά 10.000-100.000 εμβολιαζόμενων. Είναι πολύ ελαφράς μορφής και στο 99% των περιπτώσεων περνά χωρίς επιπτώσεις. H μυοκαρδίτιδα από τον Covid είναι συχνότερη και μπορεί να έχει βαρύτερη έκβαση ιδίως αν συνοδεύεται από πνευμονία. 

•    Σχετικά με το νευρικό σύστημα οι νευρολογικές επιπλοκές του SARS-Cov-2 στην οξεία φάση της λοίμωξης αφορούν όλο το φάσμα των εκδηλώσεων του κεντρικού και περιφερειακού νευρικού συστήματος ενώ το σύνδρομο long Covid στο νευρικό σύστημα χαρακτηρίζεται από τα εξής συμπτώματα: κεφαλαλγία, διαταραχές όσφρησης (υποσμία, ανοσμία), διαταραχές στη μνήμη και στις γνωστικές λειτουργίες, εύκολη κόπωση, μυαλγίες και αιμωδίες στα άκρα. 

•    Οι ασθενείς με αιματολογικές κακοήθειες (όπως λεμφώματα, μυέλωμα, χρόνια λεμφογενής λευχαιμία), και ιδιαίτερα όσοι λαμβάνουν ανοσοκατασταλτική αγωγή  έχουν αυξημένη θνητότητα αν μολυνθούν από COVID-19, ενώ περίπου οι μισοί δεν απαντούν ικανοποιητικά στις δυο δόσεις του εμβολίου. Η τρίτη δόση προκαλεί την παραγωγή υψηλών τίτλων εξουδετερωτικών αντισωμάτων σε πάνω από το 30% αυτών που δεν ανέπτυξαν αντισώματα με τις δυο πρώτες δόσεις. Η χορήγηση αντιικών φαρμάκων τις πρώτες 5 μέρες από τη διάγνωση μειώνει την πιθανότητα νοσηλείας και θανάτου στους ασθενείς αυτούς.

•    Τονίστηκε η ασφαλής χορήγηση των εμβολίων σε ασθενείς με ρευματικά νοσήματα όπως και η προστασία που παρέχουν τα εμβόλια, ιδιαίτερα η τρίτη δόση, σε αυτόν τον πληθυσμό ασθενών.

•    Για τα μεταβολικά νοσήματα τονίστηκε η παρουσία του σακχαρώδη διαβήτη ως σημαντικού παράγοντα κινδύνου για σοβαρή νόσο. Νεότερα δεδομένα για τον σακχαρώδη διαβήτη και τις παθήσεις του θυροειδούς με τη νόσο Covid καθώς και η ασφαλής χρήση του εμβολίου σε αυτούς τους πληθυσμούς.

•    Σχετικά με τα ψυχιατρικά νοσήματα τονίστηκε που συμπτώματα κατάθλιψης και άγχους εμφανίζονται στο 1/3 των ασθενών που εμφανίζουν σύνδρομο post Covid ανεξάρτητα από τη βαρύτητα της οξείας νόσου και είναι σημαντικό να διαγνωστούν γιατί μπορεί να επηρεάσουν τη λειτουργικότητα των ασθενών αυτών.

•    Σχετικά με τις μακροχρόνιες επιπλοκές της νόσου και το σύνδρομο long Covid οι καθηγητές τόνισαν τη σημασία των ιατρείων post Covid (Πνευμονολογικών, Καρδιολογικών και άλλων) και της ανάγκης εξατομικευμένης προσέγγισης κάθε αρρώστου με βάση τη συμπτωματολογία των ασθενών και ιδιαίτερα αν αυτή επιμένει πέραν των αρχικών εβδομάδων νόσησης.