Καινοτόμος θεραπεία για την οσφυϊκή στένωση

Γράφει ο Dr Γεώργιος Δημογέροντας, MD, MSc, PhD, Νευροχειρουργός-Χειρουργός Σπονδυλικής Στήλης, Διευθυντής Τμήματος Ελάχιστα Επεμβατικής και Ρομποτικής Νευροχειρουργικής, Θεραπευτηρίου Metropolitan

Όταν μιλάμε για οσφυϊκή στένωση, εννοούμε τη μηχανική στένωση του σπονδυλικού σωλήνα στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης, του χώρου δηλαδή από τον οποίο διέρχονται οι νευρικές ρίζες πριν σχηματίσουν τα οσφυϊκά νεύρα που αφορούν την κινητικότητα και την αισθητικότητα των κάτω άκρων και τα ιερά νεύρα που αφορούν τις αυτόνομες ή φυτικές λειτουργίες, της ούρησης, της αφόδευσης και της αναπαραγωγικής ικανότητας.

Σε τι οφείλεται η οσφυϊκή στένωση και τα συμπτώματά της

Τα αίτια που προκαλούν την οσφυϊκή στένωση είναι συνήθως οι χρόνιες εκφυλιστικές βλάβες της σπονδυλικής στήλης (αποτιτανωμένες δισκοκήλες, παρααρθρικές κύστεις, οστεόφυτα κτλ), τα κατάγματα τραυματικής ή οστεοπορωτικής αιτιολογίας, η μετατραυματική ή μετεγχειρητική αστάθεια (μετατόπιση σπονδύλου), η συγγενής στένωση όλου του σπονδυλικού σωλήνα (λόγω διάπλασης) και η σπονδυλόλυση που συνοδεύεται από σπονδυλολίσθηση.

Ανάλογα με την ανατομική θέση στην οποία αναπτύσσεται η οσφυϊκή στένωση διακρίνεται σε στένωση του κεντρικού σπονδυλικού σωλήνα και σε στένωση των σπονδυλικών τρημάτων, των οπών δηλαδή από τις οποίες εξέρχονται οι οσφυϊκές νευρικές ρίζες.

Η συμπτωματολογία της κεντρικής στένωσης χαρακτηρίζεται από τη νευρογενή χωλότητα, σε αντιδιαστολή με την διαλείπουσα χωλότητα που οφείλεται σε αρτηριακή απόφραξη. Με τον όρο νευρογενής χωλότητα εννοούμε την αδυναμία του ασθενούς να βαδίσει πέρα από μία συγκεκριμένη απόσταση λόγω εμφάνισης πόνου ή / και μουδιάσματος στην περιοχή των γλουτών και των μηρών. Χαρακτηριστικό του συμπτώματος αυτού είναι ότι υποχωρεί όταν ο ασθενής καθίσει ή σκύψει προς τα εμπρός λόγω της προσωρινής μηχανικής διεύρυνσης του σπονδυλικού σωλήνα που επιτυγχάνεται με την στάση αυτή.  

Η νευρογενής χωλότητα μπορεί να συνοδεύεται από συμπτώματα όπως ακράτεια ή επίσχεση ούρων , δυσκοιλιότητα ή διαταραχή της στύσης.

Τα συμπτώματα της στένωσης των σπονδυλικών τρημάτων μοιάζουν περισσότερο με αυτά της κήλης μεσοσπονδυλίου δίσκου δηλαδή εκδηλώνεται κυρίως ως ισχιαλγία με ή χωρίς οσφυαλγία.

Πώς αντιμετωπίζεται η οσφυϊκή στένωση

Η θεραπευτική αντιμετώπιση της οσφυϊκής στένωσης είναι χειρουργική αφού η πληθώρα των άλλων συντηρητικών μεθόδων που κατά καιρούς έχουν δοκιμαστεί έχουν αποτύχει παταγωδώς. Η ενδεδειγμένη χειρουργική μέθοδος για τη θεραπεία και των δύο μορφών οσφυϊκής στένωσης (κεντρικού και πλάγιου τύπου) είναι η αποσυμπίεση των νευρικών στοιχείων με πεταλεκτομή. 

Σήμερα, η επιστημονική και τεχνολογική πρόοδος μας επιτρέπει να πραγματοποιούμε την αποσυμπιεστική πεταλεκτομή διαδερμικά δηλαδή με ελάχιστα επεμβατικό τρόπο (Minimal Invasive Surgery) χρησιμοποιώντας ειδικούς σωλήνες (tubes), το χειρουργικό μικροσκόπιο και τα νευροχειρουργικά μικροεργαλεία. 

Η τεχνική αυτή απαιτεί σύντομο χειρουργικό χρόνο και δεν απαιτεί αποκόλληση και καταστροφή των μυών που περιβάλλουν τη σπονδυλική στήλη. Για το λόγο αυτό δεν υπάρχει απώλεια αίματος και άρα δεν απαιτούνται μεταγγίσεις. Η κινητοποίηση του ασθενούς γίνεται λίγες ώρες μετά το χειρουργείο ενώ η αποκατάστασή του επιτυγχάνεται μέσα σε λίγες ημέρες. 

Για τους παραπάνω λόγους η τεχνική αυτή είναι ιδανική για τους ασθενείς της τρίτης ηλικίας στους οποίους είναι και πιο συχνή η οσφυϊκή στένωση. Λόγω όμως της πολυπλοκότητας των προβλημάτων υγείας που εμφανίζουν συνήθως τα άτομα αυτά απαιτείται στενή συνεργασία του Χειρουργού Σπονδυλικής Στήλης με εξειδικευμένο Αναισθησιολόγο, σε οργανωμένη Κλινική, έτσι ώστε να πραγματοποιείται ενδελεχής προεγχειρητικός έλεγχος και σωστή προετοιμασία των ηλικιωμένων ασθενών. Με τον τρόπο αυτό η διαδερμική πεταλεκτομή καθίσταται όχι μόνο ελάχιστα επεμβατική αλλά και εξαιρετικά αποτελεσματική και ασφαλής τεχνική.