Κορονοϊός και παχυσαρκία: Γιατί οι παχύσαρκοι ασθενείς κινδυνεύουν περισσότερο;

Γράφει ο Δρ. Χαράλαμπος Σπυρόπουλος, Διευθυντής Κλινικής Ελάχιστα Επεμβατικής Χειρουργικής Πεπτικού Συστήματος / Παχυσαρκίας και Διαβήτη Metropolitan General, Εκλεγμένο μέλος του τετραμελούς Διοικητικού Συμβουλίου της Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρίας Παχυσαρκίας. (Ε.Χ.Ε.Π.)

Από την έναρξη της πανδημίας έως και σήμερα δεκάδες μελέτες αναφέρουν την παχυσαρκία ως βασικό κοινό χαρακτηριστικό νεότερων ασθενών που νόσησαν σοβαρά από το νέο κορονοϊό (Covid-19). Τις τελευταίες εβδομάδες, η σύνδεση μεταξύ των δύο πανδημιών (παχυσαρκίας και κορονοϊού) έχει επιβεβαιωθεί από παγκόσμιες επιδημιολογικές μελέτες που δείχνουν πως, όχι μόνο παχύσαρκοι ασθενείς (ΔΜΣ > 30 kg/m2) αλλά και άτομα που είναι απλώς υπέρβαρα, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο.

Ενδεικτικά, η πρώτη μετα-ανάλυση που δημοσιεύθηκε νωρίτερα αυτό το έτος στο Obesity Reviews αναλύει αριθμητικά τη συσχέτιση παχυσαρκίας και κορονοϊού. Μια ομάδα αναλυτών συγκέντρωσε και ανέλυσε δεδομένα 399.000 ασθενών με κορονοϊό. Διαπιστώθηκε λοιπόν πως παχύσαρκα άτομα που είχαν προσβληθεί από τον ιό παρουσίαζαν:

- 113% μεγαλύτερη πιθανότητα νοσηλείας σε σχέση με άτομα φυσιολογικού σωματικού βάρους

- 74% μεγαλύτερη πιθανότητα εισαγωγής στις ΜΕΘ

- 48% μεγαλύτερη πιθανότητα θανάτου

Τι είναι αυτό που καθιστά τους παχύσαρκους ασθενείς πιο ευάλωτους στον ιό;

Διάφορες μελέτες αποδεικνύουν συσχέτιση παχυσαρκίας και κορονοϊού σε πολλά επίπεδα:

-Ο Covid-19 εισέρχεται στα κύτταρά μας χρησιμοποιώντας τον ενζυμικό υποδοχέα ACE2, o οποίος ανευρίσκεται τόσο σε κύτταρα του πνεύμονα, όσο και σε κύτταρα του λιπώδους ιστού. Έτσι λοιπόν άτομα με μεγαλύτερη ποσότητα λιπώδους ιστού αναπτύσσουν και υψηλότερο ιικό φορτίο.

-Το υψηλό ιικό φορτίο καθιστά δυσκολότερη την καταπολέμηση της νόσου από τον οργανισμό. Ταυτόχρονα όμως συνεπάγεται και αποβολή περισσότερων μολυσμένων σωματιδίων με κάθε εκπνοή, πτάρνισμα ή βήχα, άρα και μεγαλύτερη πιθανότητα μετάδοσης του ιού.

-Η παχυσαρκία αποτελεί από μόνη της μία χρόνια φλεγμονώδη κατάσταση που επιβαρύνει και επιβραδύνει το σύστημα ανοσολογικής απόκρισης του οργανισμού, με αποτέλεσμα τη δυσκολία καταπολέμησης του ιού.

-Σε σύγκριση με άτομα φυσιολογικού σωματικού βάρους, οι παχύσαρκοι ασθενείς είναι πιο πιθανό να παρουσιάζουν υποκείμενες χρόνιες παθήσεις (άσθμα, πνευμονοπάθεια, διαβήτη, καρδιαγγειακά νοσήματα κ.α.) που αυξάνουν τον κίνδυνο για σοβαρή νόσηση από Covid-19.

Για λόγους, οι οποίοι παραμένουν αδιευκρίνιστοι, οι παχύσαρκοι ασθενείς προσβάλλονται από ανθεκτικότερα στελέχη του ιού.

Επιτακτική ανάγκη η λήψη μέτρων για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας

Η πανδημία του Covid-19 ενισχύει τη μακρά λίστα παραγόντων που θέτουν σε κίνδυνο ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού της χώρας μας, αλλά και παγκοσμίως. Κρίνεται ζωτικής σημασίας πια να υπάρξει αναθεώρηση του τρόπου με τον οποίο η επιστημονική κοινότητα αντιμετωπίζει εδώ και καιρό ένα τόσο σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας όπως είναι η παχυσαρκία.

Η διατροφή και η άσκηση αποτελούν όπλα για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας, όμως τις περισσότερες φορές δεν αρκούν, με αποτέλεσμα τα τελευταία χρόνια το πρόβλημα να μεγεθύνεται διαρκώς. Η προσπάθεια απώλειας βάρους με συντηρητικές μεθόδους είναι αποτελεσματική μόνο σε ένα ποσοστό 5% των νοσογόνα παχύσαρκων ασθενών. Το υπόλοιπο 95% αντιθέτως κινδυνεύει καθημερινά, όχι μόνο από τον κορονοϊό, αλλά και από μια σειρά επικίνδυνων προβλημάτων υγείας που συνοδεύουν την παχυσαρκία.

Η αναχαίτιση της παχυσαρκίας ως ασθένεια και κοινωνικό φαινόμενο απαιτεί το σχεδιασμό μιας στρατηγικής πολλαπλών επιπέδων. Η μεταβολική – βαριατρική χειρουργική παρέχει αρκετές επιλογές, ώστε ο κάθε παχύσαρκος ασθενής να μπορέσει να βρει την επέμβαση που ανταποκρίνεται στις ανάγκες του. Με αυτόν τον τρόπο και σε συνδυασμό με την κατάλληλη καθοδήγηση ενός ειδικά εκπαιδευμένου Χειρουργού, ο παχύσαρκος ασθενής μπορεί να νικήσει την ασθένειά του και να αποκτήσει μία φυσιολογική ζωή.

Χειρουργική αντιμετώπιση της παχυσαρκίας

Οι διαθέσιμες χειρουργικές επιλογές για την ασφαλή και οριστική αντιμετώπιση της παχυσαρκίας είναι:

Γαστρικό μανίκι (gastric sleeve)

Γαστρική παράκαμψη (gastric bypass)

Γαστρική παράκαμψη μιας αναστόμωσης (one-anastomosis bypass)

Γαστρική πτύχωση (gastric plication)

Χολοπαγκρεατική εκτροπή (biliopancreatic diversion)

Οι ειδικοί γνωρίζουν εδώ και καιρό πως η καταπολέμηση της παχυσαρκίας περιλαμβάνει ένα συνδυασμό προσεγγίσεων. Η υποστήριξη σε κάθε στάδιο της διαδικασίας από μια ομάδα επαγγελματιών ειδικά εκπαιδευμένων στην αντιμετώπιση της νόσου (multidisciplinary approach), σε συνδυασμό με την ισχυρή θέληση των ίδιων των ασθενών εγγυώνται την επιτυχία του αποτελέσματος.