Πέντε αλήθειες για τα ωάρια

Γράφει ο Ιάκωβος Σούσης Msc, FRCOG, Μαιευτήρ-Γυναικολόγος, Ιατρός Αναπαραγωγής.

Πόσα γνωρίζετε για τα ωάρια; Οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν ελάχιστα για το μεγαλύτερο και ίσως το πιο πολύτιμο κύτταρο του οργανισμού μίας γυναίκας.

Τα ωάρια δημιουργούνται νωρίς
Ο γυναικείος οργανισμός αρχίζει να δημιουργεί ωάρια την ένατη εβδομάδα. Κι όχι την ένατη εβδομάδα μετά τη γέννηση, αλλά την ένατη εβδομάδα μετά τη σύλληψη. Όταν το κοριτσάκι μέσα στη μήτρα της μητέρας του είναι πέντε μηνών, έχει περισσότερα από 7 εκατομμύρια ωοκύτταρα. Μέχρι τον ένατο μήνα, τα περισσότερα από αυτά τα ανώριμα ωάρια έχουν πεθάνει κι αυτό είναι φυσιολογικό. 

Τα ωάρια είναι τεράστια
Τα ωάρια είναι γιγαντιαία σε σχέση με τα άλλα κύτταρα του οργανισμού μίας γυναίκας. Το ωάριο έχει διάμετρο περίπου 100 εκατομμυριοστά του μέτρου, δηλαδή περίπου όσο το πάχος μίας τρίχας μας. (strand of hair). Θεωρητικά θα μπορούσε κάποιος να δει ένα ωάριο με γυμνό μάτι. 

Τα ωάρια είναι πολύτιμα 
Κάθε γυναίκα γεννιέται με συγκεκριμένο αριθμό ωαρίων, που μειώνεται σημαντικά όσο περνούν τα χρόνια, αντίθετα με τους άνδρες που παράγουν σπερματοζωάρια σε ολόκληρη τη ζωή τους. Μετά τα 35, η γονιμότητα μίας γυναίκας μειώνεται ραγδαία. Κατά μέσο όρο θα κάνει 400 φορές στη ζωή της ωορρηξία. Μετά την ωορρηξία το ωάριο παραμένει στη σάλπιγγα για περίπου 24 ώρες και στη συνέχεια εάν δεν γονιμοποιηθεί, αποσυντίθεται και αποβάλλεται με την περίοδο.

Τα ωάρια είναι ευαίσθητα
Τα ωάρια είναι ευαίσθητα και πέρασαν χρόνια μέχρι να ανακαλυφθεί ένας ασφαλής τρόπος για να καταψύχονται προκειμένου να διατηρείται η γονιμότητα μίας γυναίκας. Η τεχνική που χρησιμοποιείται τα τελευταία χρόνια ονομάζεται υαλινοποίηση και προσφέρει ασφαλή κρυοσυντήρηση των ωαρίων. Επειδή η υαλινοποίηση είναι εξαιρετικά γρήγορη, δεν δημιουργούνται κρύσταλλοι πάγου, που μπορεί να καταστρέψουν τη μεμβράνη και κατά συνέπεια το ωάριο. Ουσιαστικά η διαδικασία σκληραίνει το εξωτερικό τους μέρος και καταψύχονται σαν να τα περιβάλλει ένα γυάλινο δοχείο. 

Η κρυοσυντήρηση ωαρίων δίνει τη δυνατότητα παραδείγματος χάριν σε μία γυναίκα 40 ετών να αποκτήσει με εξωσωματική γονιμοποίηση παιδιά με τα υγιή ωάρια που είχε καταψύξει όταν ήταν 30 ετών. Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται όχι μόνο για "κοινωνικούς λόγους”, αλλά και για λόγους υγείας, όπως σε γυναίκες που πρόκειται να κάνουν χημειοθεραπείες και θέλουν να αποκτήσουν παιδιά όταν θεραπευθούν. 

Τα ωάρια είναι μονογαμικά
Εκατομμύρια σπερματοζωάρια προσπαθούν να εισέλθουν στο ωάριο. Όταν ένα τα καταφέρει, το ωάριο απελευθερώνει πρωτεΐνες και ένζυμα ώστε να απαγορευθεί η "είσοδος” στα υπόλοιπα. 

Σε πολλές περιπτώσεις αυτό οφείλεται στην ταχεία εκπόλωση της μεμβράνης του πλάσματος του ωαρίου (η οποία προκαλείται από την ένωση του σπερματοζωαρίου με το ωάριο).