Κύστη κόκκυγος: Τι είναι, η διάγνωση και η θεραπεία

Πόνος στον κόκκυγα (στην "ουρά"), ερυθρότητα και εκροή δύσοσμου υγρού; Οι περισσότεροι άνδρες γνωρίζουν πως τα συγκεκριμένα συμπτώματα αποτελούν προάγγελο κακών ειδήσεων. 

Η κύστη κόκκυγα αποτελεί μια συχνή πάθηση του ανδρικού φύλου καθώς πλήττει τους άνδρες σε τετραπλάσια συχνότητα σε σχέση με τις γυναίκες. Ο Δρ. Χαράλαμπος Σπυρόπουλος, MD, PhD, FACS, Γενικός χειρουργός, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών, Διευθυντής της Γ’ Χειρουργικής Κλινικής του Νοσοκομείου Metropolitan Generalμας μας ενημερώνει σχετικά με τις πιθανές αιτίες εμφάνισης της κύστης στην περιοχή του κόκκυγα, καθώς και για το πώς θα απαλλαγούμε από αυτήν χωρίς νυστέρι.

Τι είναι η κύστη κόκκυγα;

Το τριχοφωλεακό συρίγγιο ή κύστη κόκκυγα είναι μία φλεγμονώδης πάθηση στην περιοχή του κόκκυγα, στο κατώτερο δηλαδή τμήμα της σπονδυλικής στήλης, επί της μεσογλουτιαίας πτυχής. 

Πώς δημιουργείται;

Το αίτιο που πυροδοτεί τη δημιουργία της κύστης κόκκυγα παραμένει έως και σήμερα μη ξεκαθαρισμένο. Οι περισσότερες απόψεις υποστηρίζουν ότι η ανάπτυξη της κύστης σχετίζεται με την εισχώρηση των τριχών της περιοχής κάτω από το δέρμα. Η ανοσολογική απόκριση του οργανισμού επί εδάφους της είσφρυσης των τριχών οδηγεί στη δημιουργία της κύστης. 

Επιδημιολογία & αίτια

Είναι βεβαιωμένο πως η κύστη κόκκυγος πλήττει πολύ συχνότερα τον ανδρικό πληθυσμό. Το γεγονός αυτό συμβαίνει πιθανότατα εξαιτίας της αυξημένης τριχοφυΐας που εμφανίζουν οι άνδρες στη συγκεκριμένη περιοχή. Εκτός από την έντονη τριχοφυΐα της μεσογλουτιαίας πτυχής, άλλοι παράγοντες που μπορεί να ευνοήσουν την ανάπτυξη της κύστης κόκκυγα είναι:

- Οι κακές συνθήκες υγιεινής της περιοχής, όπως ο ανεπαρκής καθαρισμός ή ο ιδρώτας

- Η συνεχής και έντονη μηχανική τριβή του σημείου λόγω επαγγέλματος (πχ. οδηγοί)

- Η καθιστική ζωή

- Οι συνεχείς τραυματισμοί της περιοχής

- Η παχυσαρκία

Η πάθηση προσβάλει κυρίως ανθρώπους νεαρής και μέσης ηλικίας από 15 έως και 40 περίπου ετών, ενώ μετά την ηλικία των 45 ετών η επίπτωση της νόσου είναι εξαιρετικά σπάνια.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Η συμπτωματολογία της πάθησης καθορίζεται από τη φάση στην οποία βρίσκεται, καθώς και από τον αριθμό των επεισοδίων / φλεγμονών. 

Στην οξεία φάση
 

- Οξύς πόνος
- Ερυθρότητα & διόγκωση της περιοχής
- Εκροή δύσοσμου οροπυώδους υγρού
- Πυρετός ή δέκατα
- Σχηματισμός αποστήματος

Στη χρόνια φάση

- Μόνιμη εκροή δύσοσμου υγρού ανά διαστήματα
- Ενόχληση και πόνος στην ιεροκοκκυγική περιοχή
- Ερεθισμός
- Ελαφρά διόγκωση

Πώς αντιμετωπίζεται η κύστη κόκκυγα;

Στο αρχικό της στάδιο η κύστη κόκκυγα μπορεί να αντιμετωπισθεί συντηρητικά με χρήση αντιβιοτικής και αντιφλεγμονώδους αγωγής. Η μορφή αυτή της θεραπείας παρουσιάζει αποτελέσματα σε ήπιες περιπτώσεις της πάθησης και στοχεύει κυρίως στην ανακούφιση των συμπτωμάτων.
 

Κατά την οξεία φάση της φλεγμονής συνήθως κρίνεται αναγκαία η χειρουργική διάνοιξη και παροχέτευση του αποστήματος, ώστε να απομακρυνθεί το πύον, να υποχωρήσει η φλεγμονή και να ανακουφισθεί ο ασθενής από τα συμπτώματα. 

Η οριστική αντιμετώπιση της κύστης κόκκυγα διενεργείται σε φάση ηρεμίας της πάθησης. Σήμερα, διαθέτουμε ελάχιστα επεμβατικές καινοτόμες μεθόδους για την οριστική και ανώδυνη αντιμετώπιση της νόσου χωρίς νυστέρι αλλά με τη χρήση ειδικών μορφών ενέργειας (laser).

Η ελάχιστα επεμβατική ενδοσκοπική μέθοδος  EPSIT (Endoscopic Pilonidal Sinus Treatment) πραγματοποιείται με χρήση τοπικής αναισθησίας ή μέθης, ώστε να εξασφαλισθεί η ελάχιστη ταλαιπωρία του ασθενούς κατά τη διάρκεια της διαδικασίας. Η μέθοδος περιλαμβάνει τη χαρτογράφηση της περιοχής και την πραγματοποίηση πολλαπλών πλύσεων  για καθαρισμό των αποστηματικών κοιλοτήτων και απομάκρυνση του περιεχομένου τους. Στη συνέχεια, συχνά εισάγεται μια οπτική ίνα laser, η οποία εκπέμπει ακτίνα συγκεκριμένου μήκους κύματος, προκαλώντας εξάχνωση και σύμπτωση των τοιχωμάτων της κύστης, με αποτέλεσμα την οριστική σύγκλεισή της. Η χρήση του Laser συνεπάγεται την απουσία πόνου και την αποφυγή των συνεχών, επώδυνων και εξαιρετικά ενοχλητικών αλλαγών που διενεργούνται υποχρεωτικά μετά τη διενέργεια της κλασικής χειρουργικής αντιμετώπισης.