Ασυμπτωματική νόσος COVID-19: Πώς εξελίσσεται;

Οι πληροφορίες σχετικά με την φυσική ιστορία και εξέλιξη της νόσου COVID-19 στους  ασυμπτωματικούς ασθενείς παραμένουν περιορισμένες. Οι περισσότεροι ασυμπτωματικοί ασθενείς δεν υποβάλλονται σε διαγνωστικά τεστ, καθώς δεν εμφανίζουν συμπτώματα που θα θέσουν την υποψία της λοίμωξης. Στις 12 Ιουνίου 2020 στο έγκυρο ιατρικό περιοδικό New England Journal of Medicine  δημοσιεύθηκαν δεδομένα που αφορούν στους ασυμπτωματικούς ασθενείς και τα οποία συνόψισαν ο Αναπληρωτής Καθηγητής της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Ευστάθιος Καστρίτης και Θάνος Δημόπουλος (Καθηγητής Θεραπευτικής και Πρύτανης ΕΚΠΑ).

Σχετικά στην αρχή της πανδημίας, στα μέσα Φεβρουαρίου, στο κρουαζιερόπλοιο Diamond Princess διαπιστώθηκαν κρούσματα της COVID-19 και όλοι οι επιβάτες και το πλήρωμα του πλοίου τέθηκαν σε καραντίνα σε λιμάνι της Ιαπωνίας. Συνολικά 712 άτομα μολύνθηκαν με τον SARS-CoV-2 μεταξύ των 3711 επιβατών και των μελών του πληρώματος και 410 (58%) από αυτά τα μολυσμένα άτομα ήταν ασυμπτωματικά κατά τη στιγμή της που υποβλήθηκαν σε διαγνωστικό τεστ.

96 άτομα μολυσμένα με τον SARS-CoV-2, τα οποία ήταν ασυμπτωματικά όταν υποβλήθηκαν σε μοριακό διαγνωστικό τεστ, μαζί με τους 32 συνεπιβαίνοντες με τους οποίους μοιράζονταν τις ίδιες καμπίνες και που είχαν αρνητικά τεστ στο πλοίο, μεταφέρθηκαν από το Diamond Princess σε νοσοκομείο στην κεντρική Ιαπωνία μεταξύ 19 και 26 Φεβρουαρίου, για συνεχή παρατήρηση.  Τελικά,  11 από αυτά τα 96 άτομα, εμφάνισαν κλινικά σημεία και συμπτώματα της Covid-19 στη συνέχεια, σε διάμεσο χρόνο 4 μέρες (εύρος από 3 μέχρι 7 μέρες) μετά την πρώτο θετικό μοριακό τεστ. Το  γεγονός αυτό σημαίνει ότι ήταν μάλλον προ-συμπτωματικοί παρά ασυμπτωματικοί, όταν υποβλήθηκαν στο μοριακό τεστ. Η πιθανότητα ένας ασθενής να είναι προ-συμπτωματικός (δηλαδή με θετικό τεστ αλλά χωρίς συμπτώματα, αλλά κατόπιν να εμφανίσει συμπτώματα) αυξανόταν με την ηλικία (αύξανε κατά 8% με κάθε αύξηση στην ηλικία κατά 1 έτος). Οκτώ από τα 32 άτομα που μοιράζονταν την ίδια καμπίνα με άτομα που εξετάστηκαν θετικά αλλά ήταν αρνητικά στο πρώτο μοριακό τεστ, είχαν πλέον θετικό μοριακό τεστ εντός 72 ωρών μετά την άφιξή τους στο νοσοκομείο, αλλά παρέμειναν ασυμπτωματικοί. 

Συνολικά, 90 άτομα είχαν ασυμπτωματική λοίμωξη SARS-CoV-2, (δηλαδή ασυμπτωματικά τη στιγμή του θετικού μοριακού  τεστ  και παρέμειναν ασυμπτωματικά μέχρι την αποδρομή της λοίμωξης, δηλαδή μέχρι να έχουν δύο διαδοχικά  αρνητικά τεστ). Η ομάδα των ατόμων με ασυμπτωματική λοίμωξη SARS-CoV-2 αποτελούνταν από 58 επιβάτες και 32 μέλη πληρώματος, με διάμεση ηλικία 59.5 ετών (εύρος από 9 έως 77 έτη).

Συνολικά 24 από αυτά τα άτομα (27%) είχαν συνυπάρχουσες υποκείμενες παθήσεις, συμπεριλαμβανομένης της υπέρτασης (σε 20%) και του διαβήτη (9%). Το πρώτο μοριακό τεστ στο νοσοκομείο, πραγματοποιήθηκε κατά μέσο όρο 6 ημέρες μετά την αρχικό θετικό τεστ στο πλοίο. Ο μέσος αριθμός ημερών μεταξύ του πρώτου θετικού τεστ (είτε στο πλοίο είτε στο νοσοκομείο) και του πρώτου από τα δύο αρνητικά τεστ ήταν 9 ημέρες (εύρος 3 έως 21 μέρες). Τα ποσοστό των ατόμων με αποδρομή της λοίμωξης στις 8 και στις 15 ημέρες μετά την πρώτο θετικό τεστ ήταν 48% και 90%, αντίστοιχα. Όμως,  με την αύξηση της ηλικίας παρατηρήθηκε ότι ο χρόνος μέχρι την αποδρομή της λοίμωξης αυξανόταν  (μέση καθυστέρηση στην αποδρομή της λοίμωξης  για αύξηση της ηλικίας από 36 σε 68 έτη ήταν  4.4 ημέρες).

Έτσι, συνοπτικά σε αυτήν την ομάδα ατόμων είτε μολυσμένων είτε σε στενή επαφή με μολυσμένους με SARS-Cov-2, σε κλειστό περιβάλλον (σε κρουαζιερόπλοιο), η πλειονότητα των ασυμπτωματικών μολυσμένων ατόμων παρέμεινε ασυμπτωματική καθ 'όλη τη διάρκεια της λοίμωξης. Φαίνεται όμως, ότι ο χρόνος αποδρομής της λοίμωξης αυξήθηκε με την αύξηση της ηλικίας. Τα στοιχεία αυτά, αν και αφορούν μια μικρή ομάδα ατόμων, δείχνουν ότι το μεγαλύτερο μέρος των ασυμπτωματικών ασθενών παραμένουν έτσι για αρκετές μέρες, κατά τις οποίες μπορεί επίσης να διασπείρουν τον ιό.  Η πιθανότητα ασυμπτωματικής νόσου φαίνεται  επίσης ότι είναι μεγαλύτερη μεταξύ των ατόμων νεότερης ηλικίας, που εν αγνοία τους θα διασπείρουν τον ιό.