Προστασία από τον καρκίνο τραχήλου της µήτρας

Ο καρκίνος του τραχήλου της µήτρας οφείλεται στον ιό των ανθρωπίνων θηλωµάτων (HPV). Ο HPV µεταδίδεται κυρίως µε τη σεξουαλική επαφή και έχει πάνω από 200 υπότυπους. Από αυτούς, 14 υπότυποι θεωρούνται υψηλού κινδύνου και µπορεί να προκαλέσουν καρκίνο τραχήλου της µήτρας. 

Ο HPV είναι τόσο συχνός, που οι επιστήµονες εκτιµούν ότι κάθε άνθρωπος που είναι σεξουαλικά ενεργός κάποια στιγµή, στη διάρκεια της ζωής του, θα µολυνθεί από HPV. Στις περισσότερες περιπτώσεις, όµως, ειδικά στις νέες κοπέλες, ο ιός υποχωρεί µόνος του χωρίς να αφήσει καµία βλάβη στον τράχηλο. Ωστόσο, υπάρχουν λίγες περιπτώσεις στις οποίες ο ιός εµµένει και προκαλεί τις λεγόµενες προκαρκινικές αλλοιώσεις. Ακόµα, όµως, και εάν έχουν αναπτυχθεί προκαρκινικές αλλοιώσεις η γυναίκα δεν πρέπει να αγχωθεί, καθώς οι περισσότερες χαµηλόβαθµες αλλοιώσεις υποχωρούν από µόνες τους, ενώ ακόµα και στις υψηλόβαθµες αλλοιώσεις υπάρχει πιθανότητα αυτόµατης υποστροφής.

Εάν η αλλοίωση δεν υποχωρήσει και εξελιχθεί, µπορεί κάποια στιγµή να αναπτυχθεί καρκίνος. Όλη αυτή η διαδικασία εκτιµάται ότι διαρκεί πάνω από 10 χρόνια.

Το Παπ Τεστ εξακολουθεί να είναι το τεστ που αδιαµφισβήτητα, σε επίπεδο δευτερογενούς πρόληψης, µειώνει τον αριθµό των περιστατικών του καρκίνου τραχήλου της µήτρας και τη θνησιµότητα. 

Μάλιστα, το ThinPrep Παπ Τεστ, που είναι η εξέλιξη του Παπ Τεστ, έχει αυξήσει ακόµα περισσότερο την ακρίβεια της διάγνωσης. 

Πέραν του Παπ Τεστ, υπάρχουν σήµερα ποικίλες µοριακές µέθοδοι, όπως τεχνικές ανίχνευσης του αιτιολογικού παράγοντα της νόσου (HPV DNA test), ή ακόµα πιο ακριβείς που ανιχνεύουν τη βιολογική συµπεριφορά του ιού (mRNA HPV test). 

Δεδοµένου ότι ο καρκίνος του τραχήλου της µήτρας και οι προκαρκινικές αλλοιώσεις προκαλούνται από τον HPV, η ιδέα ανίχνευσης του DNA του ιού ακούγεται αρκετά δελεαστική. Ωστόσο, υπάρχουν δύο σηµαντικά µειονεκτήµατα. 

> Πρώτον, η ογκογονικότητα του HPV δεν οφείλεται στην παρουσία απλώς του ιού, αλλά στο κατά πόσον αυτός είναι ενεργός. Δυστυχώς, η προαναφερθείσα εξέταση δεν µπορεί να διαχωρίσει ανάµεσα σε µια ενεργό (άρα και επικίνδυνη) και µια λανθάνουσα (άρα και ακίνδυνη) HPV λοίµωξη, µε αποτέλεσµα το HPV DNA test να είναι θετικό όχι µόνο σε υψηλόβαθµες αλλοιώσεις, αλλά και σε χαµηλόβαθµες, ακόµα δε και σε γυναίκες χωρίς καµία απολύτως παθολογία! Άρα, µε την εξέταση αυτή, εάν απλώς και µόνον ανιχνεύουµε την ύπαρξη του ιού του HPV, δεν κερδίζουµε τίποτε, αφού δεν ξέρουµε ποιες είναι οι γυναίκες που αποτελούν αυτό το πολύ µικρό ποσοστό που όντως θα νοσήσει, ώστε να λάβουµε προληπτικά ή θεραπευτικά µέτρα. Απεναντίας, χάνουµε, γιατί όλες οι γυναίκες στις οποίες διαπιστώνεται η ύπαρξη του ιού οπωσδήποτε θα ανησυχήσουν. Αλλά οι συντριπτικά περισσότερες θα ανησυχήσουν άδικα!

> Δεύτερον, το HPV DNA test ανιχνεύει ένα τµήµα του  DNA του ιού (L1 περιοχή), το οποίο σε κάποιες περιπτώσεις καρκίνου του τραχήλου της µήτρας έχει παρατηρηθεί ότι µπορεί να χαθεί µε αποτέλεσµα το HPV DNA test να δώσει ψευδώς αρνητικό αποτέλεσµα.

Ανιχνεύει την ενεργό HPV λοίµωξη
Όλοι αυτοί οι περιορισµοί σήµερα έχουν αντιµετωπιστεί. Η εξέλιξη της µοριακής βιολογίας οδήγησε στην ανακάλυψη µιας µεθοδολογίας που ανιχνεύει την ενεργό HPV λοίµωξη, και συγκεκριµένα δύο ογκοπρωτεΐνες του ιού, τις E6/E7. Η σύνθεση αυτών των ογκοπρωτεϊνών σε υπερβολική ποσότητα σηµαίνει ότι ο ιός έχει περάσει σε µια επιθετική κατάσταση, έχει ενεργοποιηθεί. Η ενεργοποίησή και η ογκογονικότητα του ιού, άρα και η διαδικασία της τραχηλικής καρκινογένεσης, είναι πλέον αναγνωρίσιµες µε τη χρήση ενός ειδικού τεστ, του Aptima mRNA HPV Test.

Το νέο τεστ βοηθά να αναγνωρίσουµε ποιες γυναίκες πραγµατικά κινδυνεύουν από τον ιό και ποιες όχι, άρα και να αποφασίσουµε ποιες χρειάζονται παρακολούθηση και ποιες δεν είναι απαραίτητο να υποβληθούν σε επεµβατικές διαδικασίες, οι οποίες δεν είναι και άµοιρες ανεπιθύµητων ενεργειών. 

Σηµαντικό πλεονέκτηµα του Aptima mRNA HPV test αποτελεί το γεγονός ότι είναι πολύ πιο ειδικό από ένα HPV DNA test στην ικανότητα να ανιχνεύει αλλοιώσεις στον τράχηλο ή καρκίνο, δηλαδή είναι θετικό όταν πραγµατικά υπάρχει βλάβη.

Ταυτόχρονα, έχει και πολύ υψηλή ευαισθησία στην ανίχνευση των υψηλόβαθµων αλλοιώσεων, ενώ επίσης είναι θετικό και σε εκείνους τους λίγους καρκίνους όπου έχει χαθεί το L1 τµήµα του DNA του ιού και το HPV DNA test είναι αρνητικό. 

Με άλλα λόγια, το τεστ αυτό ανιχνεύει µόνον εκείνες τις γυναίκες που βρίσκονται πραγµατικά σε κίνδυνο για ανάπτυξη καρκίνου τραχήλου µήτρας και ταυτόχρονα δεν χάνει περιπτώσεις υψηλόβαθµων αλλοιώσεων ή και καρκίνου που µε ένα HPV DNA test υπάρχει ο κίνδυνος να µην εντοπιστούν. 

Όλα τα ελληνικά και διεθνή δεδοµένα καταδεικνύουν ότι η συγκεκριµένη εξέταση προσφέρει σηµαντική βοήθεια στη διαλογή των γυναικών που διατρέχουν πραγµατικό κίνδυνο και χρειάζονται κάποια θεραπεία. Μάλιστα, όταν το Aptima διενεργείται συνδυαστικά µε το ThinPrep, κοινώς Co-Τesting, τότε η γυναίκα µπορεί να είναι απόλυτα σίγουρη ότι έχει την υψηλότερη προστασία από τον καρκίνο του τραχήλου της µήτρας. Οι δύο εξετάσεις µπορούν να γίνουν ταυτόχρονα, από µία µόνον λήψη και επίσκεψη της γυναίκας στον γιατρό της.

Αναδημοσίευση από το αφιέρωμα Υγεία στο "Κεφάλαιο"