Κινδυνεύει η υγεία μας από την κλιματική αλλαγή;

Τον τελευταίο αιώνα λόγω της ανθρώπινης δραστηριότητας, όπως η χρήση ορυκτών καυσίμων, η αποψίλωση των ομβρόφιλων δασών και η κτηνοτροφία, η θερμοκρασία του περιβάλλοντος αυξήθηκε κατά 0.85°C. Η μεταβολή αυτή του κλίματος που οδηγεί σταδιακά στην υπερθέρμανση του πλανήτη εγκυμονεί πολλούς κινδύνους για το περιβάλλον αλλά κυρίως για την ανθρώπινη υγεία.

Πόσο κινδυνεύουμε από την κλιματική αλλαγή

Αρκεί μόνο να αναλογιστεί κανείς πως οι εκθέσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) αποδίδουν στην άνοδο της θερμοκρασίας την αύξηση του αριθμού των θανάτων κατά 1-4% στον Ευρωπαϊκό γεωγραφικό χώρο. Οι προβλέψεις για το μέλλον είναι δυσοίωνες καθώς αναμένεται μεταξύ του 2030 και του 2050,
να προκληθούν επιπλέον 250.000 θάνατοι ανά χρόνο εξαιτίας κυρίως μολύνσεων, υποσιτισμού και θερμικής καταπόνησης λόγω της κλιματικής αλλαγής.

Οι αναφορές της ΝΑΣΑ επισημαίνουν πως η θερμοκρασία του πλανήτη θα συνεχίσει να ανεβαίνει αν δε σταματήσει η ανεξέλεγκτη ανθρώπινη δραστηριότητα και δε ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα, οδηγώντας μας σε μία κατάσταση πολύ επικίνδυνη για την ανθρώπινη υγεία.

Πώς μπορεί να επηρεάσει την υγεία μας η κλιματική αλλαγή; 

Η κλιματική αλλαγή μπορεί να επηρεάσει με ποικίλους τρόπους την υγεία, οι οποίοι μπορούν να διαχωριστούν σε τρεις κατηγορίες:
1. Σε άμεσους, που περιλαμβάνει τις επιπτώσεις που προκαλούνται από ακραία καιρικά φαινόμενα, π.χ. έντονη ζέστη, πλημμύρες λόγω βροχοπτώσεων κ.α.
2. Σε έμμεσους, όπως μολύνσεις από κουνούπια που μεταφέρονται σε διάφορες περιοχές του πλανήτη λόγω της κλιματικής αλλαγής κ.α. και
3. Σε διάφορους άλλους τρόπους, οι οποίοι δημιουργούνται κυρίως σε περιοχές με φτωχή οικονομία, όπου λόγω της κλιματικής αλλαγής επηρεάζονται αρνητικά π.χ. διατροφικά,ψυχολογικά κ.α.

Συγκεκριμένα ο ΠΟΥ επισημαίνει πως η κλιματική αλλαγή αυξάνει τη θνησιμότητα
λόγω των ακραίων καιρικών φαινομένων, προκαλεί μεγαλύτερη συχνότητα επιδημιών και έχει σοβαρή επίπτωση στην ανθρώπινη υγεία λόγω της μετακίνησης των πληθυσμών.

Μελλοντικά, ιδιαίτερα η υπερθέρμανση του πλανήτη και οι κλιματικές αλλαγές θα επιφέρουν επιπλέον σημαντικές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία. Ο καύσωνας του καλοκαιριού του 2003 που έπληξε τη Δυτική Ευρώπη προκάλεσε 
περισσότερους από 70.000 θανάτους σε χώρες με αναπτυγμένα υγειονομικά συστήματα.

Πώς μπορούμε να προστατεύσουμε το περιβάλλον και την υγεία μας

Υπάρχουν αρκετές στρατηγικές οι οποίες θα μπορούσαν να προστατεύσουν
το περιβάλλον και κατ’ επέκταση την υγεία μας. Για παράδειγμα η χρήση ποδηλάτου ή η επιλογή περπατήματος και η αντίστοιχη μείωση της χρήσης των μέσων μεταφοράς (π.χ. λεωφορεία, ταξί κτλ) ή αυτοκινήτου, μπορεί να μειώσει σημαντικά τις εκπομπές άνθρακα που ρυπαίνει την ατμόσφαιρα.

Η ρύπανση της ατμόσφαιρας ευθύνεται για περίπου 4.3 εκατ. θανάτους ανά έτος.

Εκτός όμως από την προστασία του περιβάλλοντος, το να επιλέξουμε το
ποδήλατο ή το περπάτημα που αποτελούν μία μορφή άσκησης θα ωφελήσουμε και το σώμα μας, καθώς η χρόνια άσκηση έχει αποδειχτεί πως είναι η καλύτερη ασπίδα για την υγεία και τα δεινά που επέρχονται με τη γήρανση.

"Είναι καιρός λοιπόν να αφυπνιστούμε όλοι και να αρχίζουμε να αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα. Ακόμα υπάρχει χρόνος, ώστε να υιοθετήσουμε στρατηγικές που θα
προστατεύσουν το περιβάλλον και κατ’ επέκταση εμάς. Μπορούμε όλοι να συνεισφέρουμε στην προστασία του περιβάλλοντος και της υγεία μας γιατί είναι ένα πρόβλημα που μας αφορά όλους", συμβουλεύει η Αντωνία Καλτσάτου, PhD
Ερευνήτρια, Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Φυσιολογίας FAME Lab, FAME Laboratory Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Φυσιολογίας 
Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού - Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας