Τράπεζα βλαστοκυττάρων στο ανθρώπινο στόμα

Μια τράπεζα βλαστοκυττάρων «κρύβεται» στο στόμα του κάθε ανθρώπου. Ο πολφός καθενός από τα 32 δόντια που έχει ο άνθρωπος στο στόμα του αποτελεί μια πηγή βλαστοκυττάρων, τα οποία αφού διαφοροποιηθούν με κατάλληλη επεξεργασία μπορούν να χρησιμεύσουν μελλοντικά για θεραπεία ασθενειών αλλά και για την αποκατάσταση ή ακόμη και για τη δημιουργία νέων δοντιών.

Ο πολφός των δοντιών, όπως και ομφάλιος λώρος, αποτελεί πηγή από την οποία μπορούν να ληφθούν βλαστικά κύτταρα ,τα οποία, αφού καταψυχθούν στους -800 C και φυλαχθούν, μπορούν να χρησιμοποιηθούν αργότερα σε περίπτωση που χρειαστούν για τη θεραπεία κάποιας πάθησης, επισημαίνει ο καθηγητής του πανεπιστημίου της Ζυρίχης Θύμιος Μητσιάδης.

«Αυτή η διεργασία όμως δεν χρειάζεται να γίνει γιατί ο άνθρωπος έχει 32 δόντια και από αυτά μπορούμε να πάρουμε βλαστικά κύτταρα ανά πάσα στιγμή, απλά ανοίγοντας το δόντι και παίρνοντάς τα από τον πολφό. Το δόντι μπορούμε να το θεωρήσουμε σαν ένα κουτί που μπορεί να μας προσφέρει πολλά για την υγεία του ανθρώπου. Πχ μπορούν να ληφθούν βλαστικά κύτταρα από τον πολφό τους δοντιού και να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία της καρδιακής ανεπάρκειας , γιατί αυτά τα κύτταρα έχουν την ίδια εμβρυική προέλευση με τα κύτταρα της καρδιάς. Δηλαδή μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αντικατάσταση των κυττάρων της καρδιάς που έχουν υποστεί βλάβη. Ήδη στην Ισπανία έχουν γίνει πειράματα σε ποντίκια με μεγάλη επιτυχία, ενώ γίνονται προσπάθειες και τη Ζυρίχη προς αυτή την κατεύθυνση», εξηγεί ο κ. Μητσιάδης.

Όλα αυτά γίνονται με μία τεχνική με την οποία τα ώριμα κύτταρα, μετατρέπονται σε κύτταρα που έχουν ιδιότητες εμβρυικών βλαστικών κυττάρων. «Παίρνουμε το δόντι, βγάζουμε τα κύτταρα από τον πολφό και με μοριακές τεχνικές τα μετατρέπουμε σε κύτταρα που γίνονται εμβρυικά, δηλαδή αδιαφοροποίητα. Οπότε δεν χρειάζεται να έχει κανείς βλαστικά κύτταρα σε τράπεζες γιατί τα έχει στα δόντια του, εκτός βέβαια αν το άτομο είναι πολύ μεγάλης ηλικίας» προσθέτει ο κ. Μητσιάδης.


Στο μακρινό μέλλον η δημιουργία δοντιών από βλαστοκύτταρα

Η επιστήμη απέχει ακόμη αρκετά από τη αποκατάσταση των χαλασμένων δοντιών με βλαστικά κύτταρα και ακόμη περισσότερο από τη δημιουργία δοντιών. Τα αποτελέσματα των ερευνών όμως είναι ενθαρρυντικά. Ήδη το 2009 ο Ιταλός καθηγητής από την Νάπολη Τζιανπάολο Παπάτσιο χρησιμοποίησε βλαστικά κύτταρα από τον πολφό του 3ου γομφίου και αφού τα καλλιέργησε με τη χρήση κατάλληλων παραγόντων τα μετέτρεψε σε κύτταρα που δημιουργούν οστά και στη συνέχεια τα μεταμόσχευσε στη γνάθο ασθενούς όπου δημιουργήθηκε οστό πάνω στο οποίο έβαλε εμφύτευμα. Όπως αναφέρει ο κ. Μητσιάδης αυτή ήταν η πρώτη αυτόλογη μεταμόσχευση οδοντικών βλαστικών κυττάρων στον άνθρωπο.

«Οι εφαρμογές βλαστικών κυττάρων στην οδοντιατρική δεν είναι επιστημονική φαντασία. Πριν 12 χρόνια σε ένα οδοντιατρικό συνέδριο στη Κω είχα παρουσιάσει μια ανακοίνωση όπου έλεγα ότι χάρη στη γενετική μπορούμε με ένα γονίδιο να μετατρέψουμε ένα δόντι από τομέα σε γομφίο. Τότε οι συνάδελφοι λέγανε ότι αυτό είναι επιστημονική φαντασία. Αλλά τώρα το ζούμε και δεν είναι ουτοπία γιατί πάνω σε αυτό δουλεύουμε. Υπάρχει το επιθήλιο και το μεσέγχυμα. Η ιδέα είναι να πάρουμε βλαστικά κύτταρα από το επιθήλιο, βλαστικά κύτταρα από το μεσέγχυμα να τα χρησιμοποιήσουμε μαζί και να δημιουργήσουμε ένα δόντι. Ή να πάρουμε βλαστικά κύτταρα από το μεσέγχυμα και να τα βάλουμε μέσα στο δόντι προκειμένου να αντικαταστήσουμε τον ιστό που έχει ιστό που έχει χαθεί. Μπορούμε ακόμη με τα βλαστικά κύτταρα σε ένα δόντι απονευρωμένο να δημιουργήσουμε ξανά νεύρα και αγγεία» προσθέτει ο Μητσιάδης.

Προς το παρόν έχουν δημιουργηθεί δόντια σε ποντίκια τα οποία όμως δεν είναι ακόμη τέλεια, ενώ για να αναπτυχθεί ένα ανθρώπινο δόντι με βλαστοκύτταρα χρειάζονται τουλάχιστον 5-6 χρόνια.

«Είναι μια χρονοβόρα διαδικασία και ο χρόνος είναι ο μεγαλύτερος εχθρός μας. Γι αυτό προσπαθούμε να μικρύνουμε το χρονικό διάστημα. Η αποκατάσταση όμως ενός χαλασμένου δοντιού δεν είναι τόσο χρονοβόρα και μπορεί να γίνει πιο άμεσα, δηλαδή μπορούμε μέσα σε 2-3 εβδομάδες να θεραπεύσουμε ένα χαλασμένο δόντι με βλαστοκύτταρα, αντί να το σφραγίσουμε. Αυτό βέβαια για την ώρα γίνεται μόνο στο εργαστήριο και στα ποντίκια αλλά στο μακρινό μέλλον θα μπορέσει να εφαρμοστεί και στον άνθρωπο» αναφέρει ο κ. Μητσιάδης και καταλήγει τονίζοντας ότι η σημερινή τεχνογνωσία και ο συνδυασμός νανοϋλικών και έξυπνης τεχνολογίας με τα ζωικά κύτταρα θα επιτρέψει να γίνουν μελλοντικά μικρά θαύματα