Η "αρχιτεκτονική" της τελικής πρότασης για το Ασφαλιστικό

Του Δημήτρη Κατσαγάνη
 
Μόνιμο φρένο στην κρατική επιχορήγηση των συντάξεων επιχειρεί να βάλει το Υπ. Εργασίας μέσω της εισαγωγής της Εθνικής Σύνταξης προκειμένου να πετύχει συμφωνία με τους θεσμούς σε σχέση με το νέο Ασφαλιστικό. Αύριο αναμένεται πιθανότατα να γίνει το πρώτο ραντεβού μεταξύ θεσμών – Γ. Κατρούγκαλου για το θέμα αυτό.

Εξάλλου την Τετάρτη 6 Απριλίου είναι προγραμματισμένη η πρώτη συνεδρίαση της διεθνούς Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για το νέο Εργασιακό. Στις 7 Απριλίου είναι προγραμματισμένη η απεργία της ΑΔΕΔΥ στο Δημόσιο.
 
Η αρχιτεκτονική της ελληνικής πρότασης για το Ασφαλιστικό
 
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του Capital.gr το Υπ. Εργασίας φέρεται να εξετάζει να βάλει "πλαφόν" στα 12,5 δισ. ευρώ  περίπου ετησίως στην κρατική συνεισφορά στις αποδοχές των συνταξιούχων μέσω της εισαγωγής της εθνικής σύνταξης των 384 ευρώ στους σημερινούς (αν και το ΔΝΤ εμμένει στα 320-340 ευρώ) κοντά 2,7 εκατομμύρια συνταξιούχων πιθανόν από το 2017.

Έτσι, όχι μόνο  στα ταμεία επικουρικής ασφάλισης -πρόνοιας, αλλά και στα ταμεία κύριας ασφάλισης (πχ ΙΚΑ, ΟΑΕΕ) θα εφαρμοστεί ουσιαστικά "ρήτρα μηδενικού ελλείμματος". Και αυτό γιατί τα ταμεία κύριας ασφάλισης θα πρέπει να καλύπτουν μόνα τους και χωρίς καμία άλλη έκτακτη κρατική βοήθεια το υπόλοιπο της δαπάνης που απαιτείται για την καταβολή των συντάξεων (11.5 δισ. ευρώ). Αν κάτι τέτοιο δεν γίνεται εφικτό, τότε εκ των πραγμάτων, θα τίθεται θέμα μείωσης συντάξεων.

Η τελική πρόταση προς τους θεσμούς, σύμφωνα με πηγές Capital στο Υπουργείο Εργασίας προβλέπει "τσεκούρι" 7% στην κρατική επιχορήγηση για τις κύριες συντάξεις (ή 5% στο σύνολο της δαπάνης κράτους –ταμείων για αυτές), αλλά και 20-30% στις δαπάνες για επικουρικές συντάξεις, εφάπαξ και μερίσματα την περίοδο.

Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με πληροφορίες του Capital.gr το τελικό σχέδιο του Υπ. Εργασίας για το συνταξιοδοτικό πακέτο των 2,6 δισ. ευρώ την περίοδο 2016 -2018 θα έχει δύο βασικά επίκεντρα  παρεμβάσεων :

1. Την παροχή  Εθνικής Σύνταξης 384 ευρώ και στους σημερινούς 2,7 εκατομμύρια συνταξιούχους από το 2017. Η σύνταξη αυτή θα χρηματοδοτείται αποκλειστικά από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους.

Το υπόλοιπο της κύριας σύνταξης (πέραν του επιπέδου των 384 ευρώ) την οποία λαμβάνει σήμερα συνολικά ο κάθε συνταξιούχος θα καλύπτεται "κατά το δυνατόν" από τα έσοδα(εισφορές, αξιοποίησης περιουσίας κλπ.) τα οποία θα εισπράττει ο Ενιαίος Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης, στο οποίο θα ενταχθούν σταδιακά όλα τα ταμεία κύριας ασφάλισης (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, κλπ.) από φέτος. Πχ αν σήμερα ένα συνταξιούχος του ΙΚΑ παίρνει βασική σύνταξη 487 ευρώ, με το νέο σύστημα η βασική σύνταξη του θα σπάσει σε δύο κομμάτια. Ένα κομμάτι θα είναι η εθνική σύνταξη των 384 ευρώ το οποίο θα καταβάλλεται από το κράτος και ένα άλλο το "αναλογικό" (103 ευρώ) θα καταβάλλεται από το ΙΚΑ.

Έτσι, ο κρατικός προϋπολογισμός θα εξοικονομήσει κοντά στα 1,2 δισ. ευρώ το 2017. Και αυτό γιατί η κρατική επιχορήγηση για τις συντάξεις θα μειωθεί από τα περίπου 13,7 δισ. ευρώ στα 12,5 δισ. ευρώ και έτσι θα μειωθεί σαν ποσοστό του ΑΕΠ από το 7,7% που είναι το 2016  στο 6,6% το 2017. Οι θεσμοί πιέζουν ώστε η εν λόγω επιχορήγηση να  πέσει σταδιακά στο 5% του ΑΕΠ, όσο είναι δηλαδή είναι το ευρωπαϊκό μέσο όρο. Για να γίνει κάτι τέτοιο, θα  πρέπει η κρατική επιχορήγηση για τις κύριες συντάξεις να παραμείνει σχεδόν αμετάβλητη κρατική συνταξιοδοτική δαπάνη στα 12,5 δισ. ευρώ  από τη μία μεριά και να αυξηθεί  το ΑΕΠ από την άλλη.

Από το Υπ. Εργασίας προσδοκούν πως η "τρύπα" που θα προκύψει από τη μείωση της κρατικής επιχορήγησης για τις συντάξεις θα κλείσει από τα έσοδα που θα προκύψουν από την εισφορά 20% στους επαγγελματίες και αγρότες, την πάταξη της εισφοροδιαφυγής, την αξιοποίηση της περιουσίας των ταμείων και έσοδα από αποκρατικοποιήσεις.

Παράλληλα, η ελληνική πλευρά έχει στείλει νέα κλίμακα ποσοστών αναπλήρωσης (από 0,7% για 15 χρόνια ασφάλισης έως 2% για πάνω από 39 χρόνια ασφάλισης), με βάση τα οποία θα εκδίδονται μετά τη δημοσίευση του επικείμενου ασφαλιστικού νόμου οι συντάξεις, ενώ θα επαναϋπολογιστούν έως το 2018 οι ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις. Πλήγμα αναμένεται να δεχθούν όσοι έχουν συνταξιοδοτηθεί ή συνταξιοδοτηθούν με 15 -25 χρόνια ασφάλισης.

2. Τη μείωση -από φέτος- των επικουρικών συντάξεων (20-25%) με παράλληλη αύξηση των εισφορών υπέρ της επικουρικής ασφάλισης μέχρι 1%, τη μείωση των εφάπαξ (10-20%) και των μερισμάτων των συνταξιούχων του Δημοσίου (32,5%).

Το οικονομικό όφελος το οποίο προσδοκάται από αυτές τις στο  Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ), τα  Ταμεία Πρόνοιας (πχ ΤΠΔΥ, ΤΑΠΙΤ) και το Μετοχικό  Ταμείο Πολιτικών Υπαλλήλων (ΜΤΠΥ) αναμένεται να φτάσει κοντά στα 900 εκατ. ευρώ. Στόχος είναι ο μηδενισμός των ελλειμμάτων των παραπάνω ταμείων.

Ανοιχτό παραμένει αν στο φετινό πακέτο των παρεμβάσεων θα ενταχθεί και η μείωση των δικαιούχων του ΕΚΑΣ κατά 20% από την οποία θα υπάρξει εξοικονόμηση 223 εκατ. ευρώ φέτος και έτσι κλείσει στα βασικά σημεία του το φετινό πακέτο των 1,2 δισ. ευρώ. Αυτό θα εξαρτηθεί από το αν οι θεσμοί θα δεχθούν την ελληνική πρόταση να εξαιρεθεί η δαπάνη για το ΕΚΑΣ από την εθνική συνταξιοδοτική δαπάνη. 
 
Έτοιμη η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων και το νέο Εργασιακό
 
Ενώ κορυφώνεται η διαπραγμάτευση για το νέο Ασφαλιστικό, ξεκινάνε οι προετοιμασίες για τη διαπραγμάτευση για το νέο Εργασιακό. Με πρόσφατη απόφαση του Υπ. Εργασίας, κ. Γιώργου Κατρούγκαλου –και κατά πως προβλέπεται από τη μνημονιακή συμφωνία του Αυγούστου 2015- συγκροτήθηκε Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων από τους εξής:
· Jan Van Ours (Ολλανδός καθηγητής πολιτικής οικονομίας στο πανεπιστήμιο Τίλμπουργκ ), πρόεδρος

· Gerhard Bosch (καθηγητής σε θέματα εργασίας και οικονομικής κοινωνιολογίας στο Εσσεν)

· Bruno Veneziani (καθηγητής εργατικού δικαίου στο Μπάρι)

· Fernandes Monteiro (καθηγητής εργατικού δικαίου στο Πόρτο),

· Wolfang Daubler (καθηγητής εργατικού δικαίου στη Βρέμη),

· Γιάννης Κουκιάδης (καθηγητής εργατικού δικαίου στη Θεσσαλονίκη και πρώην υπουργός)

· Juan Jimeno (διευθυντής του τμήματος ερευνών της κεντρικής τράπεζας της Ισπανίας)

· Petro Silva Martins (καθηγητής οικονομικών της εργασίας στο Queen Mary College).

Παρατηρητής της Επιτροπής θα είναι η Έφη Αχτσιόγλου, διευθύντρια του γραφείου του Γ. Κατρούγκαλου. Η πρώτη συνεδρίαση της εν λόγω Επιτροπής είναι προγραμματισμένη την Τετάρτη 6 Απριλίου.