Φορολογική αντιμετώπιση εξόδων διαμονής προσωπικού σε τουριστικές μονάδες

Του Γιώργου Δαλιάνη με τη συνεργασία της Κατερίνας Μουσελίμη*

Είμαστε ήδη στο μέσο της θερινής σεζόν και παραμένει έντονο το πρόβλημα έλλειψης προσωπικού στις τουριστικές μονάδες, ιδιαίτερα στα νησιά με υψηλή τουριστική κίνηση. Οι επιχειρηματίες καλούνται να καταβάλουν αυξημένους μισθούς και να δαπανήσουν μεγάλα ποσά για να στεγάσουν το προσωπικό. Πώς αντιμετωπίζεται φορολογικά το έξοδο της στέγασης του προσωπικού σεζόν;

Εκ των προτέρων διευκρινίζουμε ότι στο παρόν κείμενο θα περιοριστούμε στις φορολογικές συνέπειες και όχι στις πιθανές ασφαλιστικές υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτές τις παροχές.

Σύμφωνα με το άρθρο 13 του Ν. 4172/2013 και την ερμηνευτική εγκύκλιο 1219/6.10.2014 μεταξύ των άλλων ορίζεται ότι: 

"Με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 12 του Ν.4172/2013 ορίζεται ότι το ακαθάριστο εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις περιλαμβάνει τα πάσης φύσεως εισοδήματα σε χρήμα ή σε είδος που αποκτώνται στα πλαίσια υφιστάμενης παρελθούσας ή μελλοντικής σχέσης". Σύμφωνα με τις ανωτέρω διατάξεις η παροχή στέγης έχει όλα τα εννοιολογικά χαρακτηριστικά του εισοδήματος. 

Με την παρ. 5 του άρθρου 13 του Ν.4172/2013 ορίζεται ότι παροχή σε είδος είναι η αγοραία αξία από τη παραχώρηση κατοικίας σε εργαζόμενο για οποιοδήποτε χρονικό διάστημα εντός του φορολογικού έτους. 

Περιπτώσεις υπολογισμού της παροχής σε είδος:

(α) Ξενοδοχείο διαθέτει δωμάτια στο προσωπικό

Στην περίπτωση αυτή θεωρείται αυτοπαράδοση και η παροχή θα υπολογιστεί στο κόστος /έσοδο μείον εμπορικό κέρδος, γεγονός εξαιρετικά δύσκολο να υπολογιστεί το κόστος. Στη περίπτωση αυτή θα πρέπει να εκδοθεί στοιχείο αυτοπαράδοσης και ο αναλογούν ΦΠΑ δεν μπορεί να εκπέσει. 

(β) Ξενοδοχείο ή οποιαδήποτε άλλη τουριστική μονάδα, ενοικιάζει από τρίτο καταλύματα

Στην περίπτωση αυτή ως παροχή σε είδος θεωρείται το κόστος του ενοικίου που καταβάλλεται. Εάν η μίσθωση υπάγεται σε ΦΠΑ, ο αναλογούν ΦΠΑ δεν εκπίπτει. 

(γ) Ξενοδοχείο ή οποιαδήποτε άλλη τουριστική μονάδα παρέχει κατάλυμα σε χώρους, οι οποίοι είναι διαμορφωμένοι γι' αυτό τον σκοπό

Στην περίπτωση αυτή θεωρείται  ιδιοχρησιμοποίηση και η παροχή σε είδος αποτιμάται στο 3% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου. Σε οποιαδήποτε από τις προαναφερθείσες περιπτώσεις, σύμφωνα με την ΠΟΛ.1113/2.6.015 ορίζεται ότι: "Διευκρινίζεται ότι όποια δαπάνη έχει χαρακτηριστεί  ως παροχή σε είδος με βάση το άρθρο 13 του Ν.4172/2013 (ΠΟΛ. 1219/2014) και φορολογείται ως εισόδημα από μισθωτή εργασία, θεωρείται ότι πραγματοποιείται προς το συμφέρον της επιχείρησης (άρθρο 22 παρ. α’) και εκπίπτει ως έξοδο μισθοδοσίας, εφόσον πληρούνται και οι λοιπές προϋποθέσεις των περιπτώσεων β’ και γ’ του άρθρου 22….."

Όπως προαναφέραμε, ο ΦΠΑ σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 30 του κώδικα ΦΠΑ δεν εκπίπτει, διότι κατά στενή ερμηνεία της διάταξης αυτής, ο ΦΠΑ των δαπανών στέγασης προσωπικού της επιχείρησης δεν εκπίπτει από τον ΦΠΑ εκροών. 

Οι ίδιες διατάξεις ισχύουν και για το εποχικό προσωπικό που καλείται από το εξωτερικό και εφαρμόζονται οι διατάξεις του Ν. 5038/2023.

Στο παρόν άρθρο δεν ασχολούμαστε με το άλλο μεγάλο κεφάλαιο της υπαγωγής ή μη σε ασφάλιση εισφορές, ένα τοπίο θολό για το οποίο οφείλει η Διοίκηση να παράσχει διευκρινίσεις.

Επειδή το πρόβλημα μεγεθύνεται, η Πολιτεία θα πρέπει να δώσει κίνητρα σε εργοδότες και εργαζόμενους, διότι σε διαφορετική περίπτωση κανείς εργαζόμενος δεν θα μεταβαίνει σε τουριστικούς  προορισμούς για εργασία.

Άλλωστε, η Πολιτεία οφείλει να λάβει μέτρα, ώστε να διασφαλίσει την διαρκή παρουσία σε αυτούς τους προορισμούς ειδικευμένου προσωπικού που καλύπτει πάγιες ανάγκες (π.χ. ιατροί, δάσκαλοι).  

* O Γιώργος Δαλιάνης είναι Διευθύνων Σύμβουλος της Artion Α.Ε. & ιδρυτής του Ομίλου Artion, Οικονομολόγος Φοροτεχνικός.
 

*H Κατερίνα Μουσελίμη είναι Διευθύνουσα Σύμβουλος της ARTION ΜΥΚΟΝΟΥ ΑΕ. 

Το ανωτέρω κείμενο έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά τις εξειδικευμένες συμβουλευτικές υπηρεσίες.

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθυνθείτε στην ARTION Α.Ε. (Πουρνάρα 9 Μαρούσι|+30 210 6009062| www.artion.gr).