Χρ. Χατζηεμμανουήλ: Ήρθε η ώρα των μεγάλων αποφάσεων για τον ΟΠΑΠ

Σαρωτικές αλλαγές στον ΟΠΑΠ προαναγγέλλει με συνέντευξή του στο Κεφάλαιο ο νέος πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Οργανισμού, Χρήστος Χατζηεμμανουήλ. Έπειτα από επτά μήνες στο τιμόνι της ΟΠΑΠ Α.Ε., ο επικεφαλής του Οργανισμού μιλάει για όλα τα μεγάλα θέματα που απασχολούν σήμερα την τρίτη μεγαλύτερη εταιρεία παιγνίων διεθνώς: το μονοπώλιο, τον εκσυγχρονισμό της εταιρείας, τις σχέσεις με τους 5.500 πράκτορές της και τον παράνομο τζόγο.

Κυρίως, όμως, αποκαλύπτει το όραμά του για έναν Οργανισμό που θα πρωταγωνιστεί σε διεθνές επίπεδο «εάν και όταν γίνει η απελευθέρωση της αγοράς». Κάνει λόγο για μεγάλες αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν σήμερα, σε μια περίοδο που υπάρχουν ευκαιρίες και ο ΟΠΑΠ βρίσκεται σε εξαιρετική χρηματοοικονομική κατάσταση, και εξηγεί πώς αυτό θα γίνει πράξη. Τέλος, μιλάει για την πολυσυζητημένη σύμβαση με την Intralot και τις σχέσεις των δύο εταιρειών.

Αποσπάσματα από τη συνέντευξη στον Νίκο Χρυσικόπουλο που δημοσιεύεται στο περιοδικό «Κεφάλαιο» που κυκλοφορεί.

– Κύριε Χατζηεμμανουήλ, σχεδόν από την πρώτη στιγμή ως επικεφαλής της ΟΠΑΠ Α.Ε. θέσατε ως προτεραιότητα την εσωτερική αναδιοργάνωση της εταιρείας. Γιατί δώσατε έμφαση στο συγκεκριμένο ζήτημα;

Η εσωτερική αναδιοργάνωση της εταιρείας αποφασίστηκε προκειμένου να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα των λειτουργιών της, να αξιοποιηθεί καλύτερα το δυναμικό της εταιρείας και να τεθούν οι βάσεις για περαιτέρω ανάπτυξη. Η απόφαση ελήφθη και σε συνάρτηση με ενδεχόμενες μεταβολές στο περιβάλλον εντός του οποίου λειτουργούμε. Σε περίπτωση που υπάρξουν μεταβολές στο ζήτημα του μονοπωλίου ή στη διάρθρωση των δραστηριοτήτων μας οφειλόμενες στην εξέλιξη του κύκλου ζωής των προϊόντων μας και τη μεταβαλλόμενη ζήτηση –κάτι που συνέβη, για παράδειγμα, στο παρελθόν με παιχνίδια όπως το Ξυστό ή το ΠΡΟΠΟ–, αλλά ακόμη και για λόγους που έχουν να κάνουν με την παρουσία παράνομου, πλην όμως υπαρκτού ανταγωνισμού, οφείλουμε να είμαστε προετοιμασμένοι για όλα τα ενδεχόμενα.

- Σε ποιο στάδιο βρισκόμαστε τώρα σε ό,τι αφορά το θέμα του μονοπωλίου;

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δε ζητά να απελευθερώσουμε πλήρως την αγορά. Δε θα μπορούσε, άλλωστε, να το κάνει, γιατί δεν υπάρχει η βάση για κάτι τέτοιο στο Eυρωπαϊκό Δίκαιο. Σας θυμίζω ότι, όταν υιοθετήθηκαν το 2000 η ευρωπαϊκή οδηγία για το ηλεκτρονικό εμπόριο και το 2006 η οδηγία Μπολκενστάιν για την ελεύθερη διακίνηση υπηρεσιών, είχε ρητώς εξαιρεθεί ο τομέας των παιγνίων, προκειμένου να αναγνωριστούν έτσι τα εθνικά μονοπώλια και οι ειδικές ανάγκες ελέγχου και περιορισμού της συγκεκριμένης δραστηριότητας. Αυτό που λένε κάποιοι στις Βρυξέλλες, και ενδεχομένως σε κάποια σημεία να έχουν δίκιο, είναι ότι ο τρόπος με τον οποίο εφαρμόζουμε το μονοπώλιο στην Ελλάδα δεν είναι επαρκώς συνεπής και συστηματικός.

Όμως, αντί να προσπαθεί να δημιουργήσει ένα οργανωμένο πανευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο που να εξυπηρετεί τους στόχους της κοινωνικής προστασίας, η Ε.Ε. δρα σαν «μπουλντόζα» και προσπαθεί να υπονομεύσει τα εθνικά μονοπώλια. Έτσι, προωθεί αντικειμενικά την άγρια και ανεξέλεγκτη απελευθέρωση. Μια τέτοια απελευθέρωση είναι απαράδεκτη, και εκεί θα αντισταθούμε. Έχουμε ισχυρά επιχειρήματα και θα κερδίσουμε σίγουρα στο δικαστήριο επί της αρχής.

- Πηγαίνουμε, πάντως, σε παραπομπή;

Θα παραπεμφθούμε, αυτό είναι σχεδόν βέβαιο. Πάνω από δέκα χώρες σε αντίστοιχη θέση έχουν ήδη παραπεμφθεί. Είναι μάλλον απίθανο η Ελλάδα να αποτελέσει τη μόνη εξαίρεση. Από την πλευρά μας, επιθυμούμε να διευκρινιστεί η κατάσταση. Αναλόγως της βάσεως της παραπομπής, θα εξετάσουμε την πορεία μας. Ενδεχομένως, εάν θεωρήσουμε ότι η Επιτροπή έχει δίκιο σε κάποια θέματα, να προβούμε σε προληπτικές διορθώσεις.

- Ποια είναι η πεποίθησή σας για την κατάληξη του θέματος;

Είμαι πεπεισμένος για τρία πράγματα: Πρώτον, έχουμε εξαιρετικά ισχυρές βάσεις για το μονοπώλιο. Συνεπώς, εάν δεν μπορέσουμε να υπερασπιστούμε το μονοπώλιο με τη σημερινή του μορφή, θα μπορέσουμε να υπερασπιστούμε ένα άλλο, βελτιωμένο πλαίσιο. Αυτό όμως είναι ζήτημα πολιτικών αποφάσεων της ελληνικής Δημοκρατίας. Δεύτερον, η διαμάχη περί μονοπωλίου θα κρατήσει χρόνια. Τρίτον, σε οποιαδήποτε περίπτωση η ΟΠΑΠ δεν μπορεί να επαφίεται ούτε στην ελληνική Δημοκρατία ούτε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ούτε στην απόφαση κάποιου δικαστηρίου. Πρέπει να καταστεί ήδη σήμερα εταιρεία που οργανωτικά και, κυρίως, επιχειρηματικά είναι εφάμιλλη του μεγέθους της και της χρηματοοικονομικής της κατάστασης. Εφόσον η ΟΠΑΠ το κάνει αυτό, ακόμη και σε περίπτωση πλήρους απελευθέρωσης του τομέα των παιγνίων, θα είναι ένας από εκείνους τους μεγάλους παίκτες που θα επιβιώσουν και οι οποίοι θα συγκεντρώσουν μεγάλο μερίδιο της αγοράς.

- Πώς μπορεί να γίνει αυτό;

Η στρατηγική μας δεν μπορεί να είναι το soft landing, πώς δηλαδή η εταιρεία θα απολέσει σιγά-σιγά το ελληνικό μονοπώλιο χωρίς να υπάρξουν στο μεσοδιάστημα έντονοι κραδασμοί. Η στρατηγική μας πρέπει να είναι μία: το πώς θα γίνουμε global player. Αυτό δε θα γίνει ποτέ, εάν το μόνο που μας απασχολεί είναι να υπερασπιστούμε το υπάρχον εθνικό μας μονοπώλιο, εάν απλώς περιμένουμε να δούμε ποια θα είναι η κατάληξη των επιθέσεων που δεχόμαστε και έχει ο Θεός! Ο μόνος τρόπος για να πρωταγωνιστήσουμε παγκοσμίως είναι να αξιοποιήσουμε το χρηματοοικονομικό βάρος της ΟΠΑΠ και τις ευκαιρίες που ανοίγονται, όπως και όταν ανοίγονται.

Τώρα είναι η ώρα των αποφάσεων. Ή θα αλλάξουμε, θα αναπτυχθούμε, θα αναλάβουμε το ρόλο που μας πρέπει ή θα αποδεχτούμε ότι είμαστε λίγο-πολύ μια υπηρεσία του ελληνικού δημοσίου. Εάν επιλέξουμε το δεύτερο, απλώς θα φθείρουμε σταδιακά την εταιρεία σε βάθος χρόνου. Δεν είναι, όμως, αυτή η επιλογή μου. Θα υπερασπιστούμε το μονοπώλιο – αλλά το μονοπώλιο είναι μια ελληνική κατάσταση, που για εμάς έχει ούτως ή άλλως χρονικό ορίζοντα το 2020, χρονιά κατά την οποία λήγει η σύμβασή μας με την ελληνική Δημοκρατία.

- Σε μια εποχή που το χρήμα αξιοποιείται με κάθε τρόπο, στο ταμείο σας «κάθονται» διαθέσιμα ύψους 400 εκατ. ευρώ. Θα αξιοποιηθούν για επέκταση των δραστηριοτήτων σας και εξαγορές ή μέρος τους θα επιστραφεί στους μετόχους;

Δεν αντιλαμβάνομαι γιατί πρέπει να υπάρχει μια χρηματοοικονομική δομή με τόσο υψηλά διαθέσιμα, και μάλιστα ανενεργά, τα οποία επενδύονται με τρόπο εντελώς παθητικό. Από χρηματοοικονομικής πλευράς, δεν υπάρχει άλλη εταιρεία στον κόσμο που λειτουργεί με τέτοιο επίπεδο κερδοφορίας σε σχέση με τα απασχολούμενα κεφάλαια ούτε με τέτοιο επίπεδο ρευστότητας. Εάν ήταν εταιρεία άλλου τομέα, χωρίς κρατικό βασικό μέτοχο, θα έπεφταν πάνω τα hedge funds να την κάνουν κομμάτια, αφού εδώ υπάρχει αξία που δεν αξιοποιείται. 

Θα μπορούσαμε, βέβαια, να ακολουθήσουμε μια λογική treasury για καλύτερη αξιοποίηση των διαθεσίμων, αλλά δεν είμαι σίγουρος ότι είναι αυτή η λύση. Διότι εάν συγκρίνετε την απόδοση των απασχολούμενων κεφαλαίων της υπόλοιπης εταιρείας και την απόδοση των ταμειακών διαθεσίμων, όσο καλά και να τα επενδύσεις σε προϊόντα της χρηματαγοράς, η απόδοση θα είναι σημαντικά μικρότερη. Συνεπώς, νόημα για το μέτοχο και την εταιρεία έχει να μην υπάρχει αυτό το υπερβολικό επίπεδο ρευστότητας. Νόημα για την εταιρεία έχει να αδράξει τις επιχειρηματικές ευκαιρίες, εάν υπάρχουν. Νόημα, επίσης, έχει να επιστρέψει όσο το δυνατόν περισσότερα χρήματα στους μετόχους της, εάν δεν υπάρχουν τέτοιες ευκαιρίες.

Συμπερασματικά, το τι θα γίνει με τα ταμειακά διαθέσιμα θα κριθεί με βάση τις επιχειρηματικές μας δυνατότητες κι επιλογές και την επιτυχία μας ή μη σε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες, τις οποίες θα αναλάβουμε σε συγκεκριμένο διάστημα. Δεν πρόκειται, προκειμένου να επιλύσουμε άμεσα αυτό το θέμα, να κάνουμε κάτι που θα υπονομεύσει την ευρύτερη στρατηγική μας. Πάντως, έχουμε τα μάτια ανοιχτά προς όλες τις κατευθύνσεις.

- Προ ημερών ο διευθύνων σύμβουλος της Intralot χαρακτήρισε την ΟΠΑΠ «καλό πελάτη» της εταιρείας της οποίας προΐσταται και ανέφερε πως «στο βαθμό που ο ΟΠΑΠ το επιθυμεί, θα συνεχίσουμε να είμαστε αρωγοί του». Ποιες είναι σήμερα οι σχέσεις σας με την Intralot;

Ξέρετε πολύ καλά ότι είμαι από εκείνους που δεν αναμοχλεύουν το παρελθόν. Σημασία έχει πώς από το σημείο που βρίσκεσαι θα πας εμπρός. Ως νέα διοίκηση βρήκαμε μια φρέσκια σύμβαση – ακριβή ή φθηνή, δε θα το κρίνουμε εδώ. Αυτό που είναι απαραίτητο είναι αυτή η σύμβαση να λειτουργήσει καλά – όχι μόνο γιατί η καλή εκτέλεση των συμβάσεων αποβαίνει γενικώς προς αμοιβαίο όφελος των δύο εταιρειών, αλλά γιατί η καλή τεχνολογική υποδομή αποτελεί απαραίτητο όρο ευδοκίμησης της ΟΠΑΠ.

Με τον κ. Αντωνόπουλο και την ομάδα της Intralot συνεργαζόμαστε μέχρι στιγμής αρμονικά και δεν έχουμε διαπιστώσει προβλήματα στη λειτουργία των συστημάτων. Βέβαια, βρισκόμαστε σε επαρκώς πρώιμο σημείο στη ζωή της σύμβασης, έτσι ώστε, εάν διαπιστώσουμε ότι κάτι δεν πηγαίνει καλά, να μπορούμε να το διορθώσουμε – και εάν δε διορθώνεται, να δούμε τι μέτρα θα πρέπει να ληφθούν όσο επίπονα και σκληρά και εάν είναι. Ελπίζω, όμως, ότι αυτή η σύμβαση θα εκτελεστεί πολύ καλά.

Θεωρώ ότι και η Intralot έχει κάθε συμφέρον να εκτελέσει με ακρίβεια και πνεύμα καλής πίστης και πλήρους συνεργασίας τη σύμβαση, γιατί, εκτός των νομικών υποχρεώσεων, που ορισμένες φορές δε σημαίνουν πολλά πράγματα, πάνω στην τεχνολογία που παρέχει σε εμάς βασίζει τις γενικότερες πωλήσεις της και βάσει των συμβάσεων με εμάς έχει επιτύχει την ταχεία διεθνή της ανάπτυξη. Εξυπηρετώντας μια εταιρεία πολύ μεγαλύτερη σε χρηματοοικονομικό μέγεθος από την ίδια και από τις ισχυρότερες διεθνώς, όπως η ΟΠΑΠ, η Intralot αποδεικνύει ότι κατέχει την ποιότητα που της επιτρέπει να δραστηριοποιείται ως μία από τις τρεις μεγάλες εταιρείες που παρέχουν διεθνώς τεχνολογία για παίγνια. Επιπλέον, η Intralot έχει την οικονομική ικανότητα να χτυπάει μεγάλους διαγωνισμούς σε πλήθος χωρών, ακριβώς γιατί έχει σημαντική κερδοφορία και από τη σύμβασή της με την ΟΠΑΠ Α.Ε.