"Μαστίγιο" θεσμών για νέα μέτρα σε επιδόματα- άμυνα αλλά με "καρότο" χρέους

Της Δήμητρας Καδδά

Η κυβέρνηση, μέσα από διαδοχικές υπουργικές συσκέψεις που έλαβαν χώρα χθες, επιχείρησε να διαμορφώσει την διαπραγματευτική της γραμμή στις πιέσεις των θεσμών για τη λήψη νέων μέτρων που θα καλύψουν τα δημοσιονομικά "κενά" του 2017 και των επόμενων ετών,  "ποντάροντας" στην επιτυχία  της "spending review”, δηλαδή της ανασκόπησης δαπανών που ξεκινά από φέτος και θα επεκταθεί σε όλο το δημόσιο το 2018.

Μάλιστα, στο "κενό" που είχε γίνει αποδεκτό τις προηγούμενες ημέρες (και από ελληνικής πλευράς) ότι υφίσταται  στο πεδίο των προνοιακών επιδομάτων (σ.σ. τρύπα τουλάχιστο 300 εκατ. ευρώ μόνο το 2017 επί συνόλου 750 εκατ. ευρώ περίπου που απαιτούνται για τη χρηματοδότηση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος), προστέθηκε μία ακόμη "τρύπα":  αυτή των αμυντικών δαπανών που δεν περικόπηκαν και για την οποία σύμφωνα με πηγή του ΥΠΟΙΚ αναζητούνται περικοπές από το υπουργείο Άμυνας και… όχι μόνο.

Το οικονομικό επιτελείο επιταχύνει την ετοιμασία του λόγω του Eurogroup της προσεχούς Δευτέρας, αλλά και τηλεδιασκέψεων που προαναγγέλθηκαν για να οργανωθεί η κάθοδος των θεσμών στην Αθήνα μεταξύ 14-21 Νοεμβρίου. Και στη σύνοδο αυτή σύμφωνα με την ατζέντα που αποκάλυψε χθες το Capital.gr υπάρχει ένα "καρότο": ο πρόεδρος του Eurogroup, Γιερούν Ντάισελμπλουμ, σε έγγραφό του συνδέει τη δρομολόγηση του πρώτου σκέλους των παρεμβάσεων για την αναδιάρθρωση του χρέους, αυτών που χαρακτηρίζονται ως άμεσης εφαρμογής, με την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης.

Στο ίδιο έγγραφο περιγράφονται αναλυτικά τα βραχυπρόθεσμα μέτρα που προωθεί ο ESM  για τα οποία  μάλιστα χθες κορυφαίο στέλεχος της ελληνικής διαπραγματευτικής ομάδας παραδέχθηκε ότι  η προετοιμασία "πάει καλά". Και επισήμανε το στέλεχος της ελληνικής πλευράς ότι "ήμουν συντηρητικός εγώ σε σχέση με τις εκτιμήσεις για τα βραχυπρόθεσμα μέτρα, υπάρχει συνεργασία του ΔΝΤ με τον ESM  στα θέματα διαχείρισης του χρέους". Πρόσθεσε ότι ο ESM δεν είχε την τεχνογνωσία για την ανάλυση του ρίσκου του χρέους, αλλά όπως ανέφερε  "προχωρά πολύ καλά" και εκτίμησε ότι  τελικά "μεγαλύτερη πίτα του χρέους θα ενταχθεί στις δράσεις για τη βραχυπρόθεσμη διαχείρισή του ειδικά τώρα που είναι χαμηλά τα επιτόκια".

Το ίδιο έγγραφο της συνόδου του Eurogroup κάνει αναφορά στα ανοικτά πεδία της δεύτερης αξιολόγησης ότι "τα μέτρα στον τομέα των μεταρρυθμίσεων της κοινωνικής ασφάλισης και της αγοράς εργασίας αναμένεται να είναι στο επίκεντρο αυτής της αποστολής"  μαζί με σειρά άλλων παρεμβάσεων στα πεδία των ιδιωτικοποιήσεων, του χρηματοπιστωτικού τομέα, της ενέργειας, της δημόσιας διοίκησης" αλλά και αναφορικά με "τον προϋπολογισμό, το μεσοπρόθεσμο, το επιχειρηματικό κλίμα και την εκπαίδευση". Κυβερνητικές πηγές αντέδρασαν χθες στην αναφορά του εγγράφου για το πεδίο της "κοινωνικής ασφάλισης" σπεύδοντας να διευκρινίσουν ότι με τον όρο "κοινωνική ασφάλιση" το έγγραφο περιγράφει το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα (δηλαδή το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης όπως πλέον λέγεται) το οποίο είναι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων "με αντικείμενο το πώς θα εξοικονομηθούν πόροι για την εφαρμογή του".

Ανοικτό μέτωπο οι αμυντικές δαπάνες 
Πάντως, χθες το βράδυ στέλεχος της ελληνικής διαπραγματευτικής ομάδας ξεδίπλωσε την στρατηγική της κυβέρνησης για να αποφευχθούν τα μέτρα που ζητούν οι θεσμοί. Μάλιστα έκανε σαφές ότι αναζητούνται πηγές κάλυψης "κενών" όχι μόνο για το 2017 αλλά και για το 2018.

Σε ερώτημα για την αδυναμία περικοπής 400 εκατ. ευρώ από τις στρατιωτικές δαπάνες (σ.σ. είναι μνημονικός όρος που ακόμη δεν έχει εκπληρωθεί) ανέφερε ότι και το ποσό αυτό  εντάσσεται στην επισκόπηση δαπανών (spending Review) που ήδη γίνεται σε τρία υπουργεία (πολιτισμού, οικονομικών, οικονομίας) και θα γενικευθεί το 2018.

"Θα δούμε τι μπορεί να εξοικονομηθεί" ανέφερε.. Εκτίμησε ότι δεν θα αποτελέσει ζήτημα αυτή η περικοπή γιατί η κυβέρνηση θεωρεί "ότι θα πάει καλά συνολικά η εξοικονόμηση δαπανών". Και είπε με νόημα "τώρα αν κλείσει κι ένα από τα πέντε στρατόπεδα εκπαιδεύσεως που έχει η Πελοπόννησος, δε θα πληγεί και το αξιόμαχο των ενόπλων δυνάμεων"….

Σημειώνεται ότι υπάρχει ένα ακόμη ανοικτό δημοσιονομικό πεδίο, αυτό της περικοπής των ειδικών μισθολογίων κατά 300 εκατ ευρώ, το οποίο επίσης μένει εκκρεμές. Και πρέπει επίσης να κλείσει στο πλαίσιο της 2ης αξιολόγησης, αναζητώντας ισοδύναμα από τις ίδιες πηγές, δηλαδή από την μείωση των δαπανών των υπουργείων…

Οι περικοπές στα προνοιακά
Στο μέτωπο των αμυντικών δαπανών και των ειδικών μισθολογίων για το οποίο όπως γίνεται σαφές ζητούνται… ισοδύναμα από την "επισκόπηση δαπανών", προστίθεται σε αυτό της χρηματοδότησης του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος.

Χθες, στέλεχος της ελληνικής διαπραγματευτικής ομάδας επισήμανε στο περιθώριο συσκέψεων στο ΥΠΟΙΚ για το θέμα ότι υπάρχουν τρεις τρόποι χρηματοδότησης: ο ένας είναι η επισκόπηση των δαπανών και οι άλλοι δύο η "συνολική δημοσιονομική βάση" υπονοώντας την θέση της κυβέρνησης για υπεραπόδοση των φορολογικών μέτρων, και η αναθεώρηση στην παροχή κάποιων επιδομάτων (εξαίρεσε τα αναπηρικά, αλλά και τα οικογενειακά για τα οποία είπε ότι στόχος είναι να αυξηθούν).

Για το κόστος του εγγυημένου εισοδήματος, η ίδια πηγή ανέφερε ότι οι θεσμοί εκτιμούν ότι φτάνει στα 750 εκατ. ευρώ περίπου αλλά εξήγησε ότι όταν εφαρμοσθεί θα φανεί το πραγματικό κόστος, αφού πολλοί πολίτες θα ζητήσουν να υπαχθούν και κάποιοι θα εξαιρεθούν. Επανέλαβε ότι η κυβέρνηση διαφωνεί με το δημοσιονομικό κενό που βλέπουν οι δανειστές και εκτίμησε ότι θα καλυφθεί από τις τρεις πηγές χρηματοδότησης που προτείνει η κυβέρνηση.