Ολική ανατροπή στις συμβάσεις παραχώρησης

Πλήρως αλλάζουν τα δεδομένα για τις συμβάσεις παραχωρήσεις έργων υποδομής, μετά την απόφαση της Eurostat για ταξινόμηση του προϋπολογισμού του κατασκευαστικού αντικειμένου τους στο έλλειμμα της κεντρικής κυβέρνησης, γεγονός που εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε (περαιτέρω) εκτροχιασμό των ελληνικών δημοσιονομικών μεγεθών.

Ήδη, η χθεσινή ανακοίνωση της ΕΛΣΤΑΤ επισημαίνει ότι υπάρχει αναθεώρηση στο έλλειμμα των ετών 2013-2014 που οφείλεται κυρίως στην αλλαγή της στατιστικής καταγραφής των συμβάσεων παραχώρησης για τους αυτοκινητοδρόμους.

Η απόφαση αυτή ήρθε σε συνέχεια της αυστηροποίησης των κανόνων της Eurostat σχετικά με την αντιμετώπιση, σε επίπεδο ένταξης ή μη στον ισολογισμό της κεντρικής κυβέρνησης, του κόστους έργων που υλοποιούνται με τη συμμετοχή ιδιωτικού - δημόσιου τομέα. Στο πλαίσιο αυτό, εξάλλου, η Eurostat σχεδίαζε την συμπερίληψη στο έλλειμμα και στο χρέος και των Συμπράξεων Δημόσιου - Ιδιωτικού Τομέα, γεγονός που θα οδηγούσε σταδιακά στην εγκατάλειψη των ΣΔΙΤ ως χρηματοδοτικού εργαλείου για την υλοποίηση έργων. Ωστόσο, εάν οι ΣΔΙΤ εξαιρέθηκαν (από την ένταξή τους στο έλλειμμα), ύστερα από εντατικές προσπάθειες, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, ορισμένων υπηρεσιακών στελεχών της κυβέρνησης, δεν ισχύει το ίδιο για τις συμβάσεις παραχώρησης στις οποίες αποδίδεται η αύξηση του ελλείμματος του 2013 κατά 0,6% του ΑΕΠ.

Μέχρι σήμερα, προσμετρούνταν στο έλλειμμα η χρηματοοικονομική συμμετοχή του Δημοσίου στα έργα παραχώρησης, αλλά, πλέον, προσμετράται και η χρηματοδοτική συμμετοχή του ιδιώτη στο έργο. Για παράδειγμα, σε έργο ύψους 1 δισ., ποσό ύψους 500 εκατ. ευρώ που προέρχεται από το ΕΣΠΑ "παραδοσιακά" ταξινομούνταν στο έλλειμμα και στο χρέος. Πλέον, θα εντάσσεται στο έλλειμμα και το υπολειπόμενο ποσό των 500 εκατ. ευρώ που προέρχεται από ίδια και δανειακά κεφάλαια του ιδιώτη.

Η αλλαγή αυτή εκτιμάται ότι θα έχει επίπτωση στο έλλειμμα του 2016 και του 2017, καθώς σε αυτό θα ενταχθεί το ύψος του εναπομείναντος κατασκευαστικού αντικειμένου όσων έργων-  ως επί το πλείστον οι πέντε οδικοί άξονες - υλοποιούνται σήμερα μέσω συμβάσεων παραχώρησης.

Τα νέα έργα

Η αλλαγή αυτή σχετίζεται με το ποιος αναλαμβάνει το ρίσκο του έργου. Εάν, δηλαδή, η κυβέρνηση αναλαμβάνει το κατασκευαστικό ρίσκο, τότε η σύμβαση παραχώρησης εντάσσεται στον ισολογισμό. Σε αντίθετη περίπτωση, όταν το ρίσκο κατασκευής αναλαμβάνει ο ιδιώτης, τότε το κόστος δεν επιβαρύνει το έλλειμμα και το χρέος.

Οι αλλαγές αυτές θα οδηγήσουν, όπως επισημαίνουν όσοι παρακολουθούν τις εξελίξεις, καταρχήν, στην τροποποίηση της "αρχιτεκτονικής" του χρηματοδοτικού μοντέλου των νέων έργων που θα δημοπρατηθούν μέσω παραχώρησης. Ο λόγος για το αεροδρόμιο στο Καστέλι Ηρακλείου, προϋπολογισμού 850 εκατ. ευρώ, του οποίου, βάσει των νέων δεδομένων, ο τραπεζικός δανεισμός και τα ίδια κεφάλαια ιδιωτών θα προσμετρηθούν στο έλλειμμα. Το ίδιο θα μπορούσε να ισχύσει και για τη σχεδιαζόμενη γραμμή 4 του μετρό προϋπολογισμού της τάξης των 900 εκατ. ευρώ. Έτσι, η ελαχιστοποίηση της συμμετοχής του Δημοσίου στα νέα αυτά έργα αποτελεί βασική προϋπόθεση ώστε το κατασκευαστικό κόστος τους να μην προσμετρηθεί ως δαπάνη στο έλλειμμα, "φουσκώνοντας" το χρέος.