Πέμπτη, 23-Οκτ-2025 08:33
Η μεγάλη επιστροφή των καταναλωτικών δανείων – Τι δείχνουν τα στοιχεία της ΤτΕ για το δανεισμό των νοικοκυριών, ο ρόλος του Σπίτι μου 2

Του Νίκου Κωτσικόπουλου
Τα καταναλωτικά δάνεια που αυξάνονται φέτος με ρυθμό 6% οδηγούν την άνοδο στον ιδιωτικό δανεισμό. Στο μεταξύ, αυξημένες χορηγήσεις στεγαστικών δανείων που θα τροφοδοτηθούν εν μέρει, από τις εκταμιεύσεις του προγράμματος "Σπίτι μου ΙΙ”, προβλέπει για το τελευταίο τρίμηνο του έτους η Τράπεζα της Ελλάδος, αν και για το τρίτο τρίμηνο δεν βλέπει να αλλάζει η εικόνα που δημιουργήθηκε στο πρώτο εξάμηνο του έτους.
Η θετική πρόβλεψη για τα στεγαστικά στο τέταρτο τρίμηνο, ενισχύεται από την εμπειρική εικόνα που έχει αποκτηθεί τα τελευταία χρόνια με βάση την οποία τα δάνεια σε νοικοκυριά αυξάνονται εκείνη την περίοδο του έτους και ενίοτε χαλαρώνουν και οι όροι χορήγησης δανείων που ευνοούν τις εκταμιεύσεις στο τέλος του έτους.
Στο δεύτερο τρίμηνο πάντως, οι χορηγήσεις στεγαστικών δανείων έχασαν την ορμή που είχαν στο πρώτο τρίμηνο σύμφωνα με την Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας που δημοσιοποίησε η Τράπεζα της Ελλάδος. Όπως αναφέρει η έρευνα τραπεζικών χορηγήσεων του δευτέρου τριμήνου 2025, δείχνει ότι η ζήτηση για στεγαστικά δάνεια μειώθηκε, καθώς επιβραδύνθηκε ο ρυθμός υποβολής αιτήσεων του προγράμματος "Σπίτι μου ΙΙ” σε σχέση με το ρυθμό κατά την έναρξη του προγράμματος στο πρώτο τρίμηνο φέτος.
Ωστόσο από την έρευνα χορηγήσεων των επόμενων μηνών μέχρι και τον Αύγουστο, γνωρίζουμε τώρα ότι οι εκταμιεύσεις δανείων από το Σπίτι μου 2, επιταχύνθηκαν με την παράταση του διαστήματος υπαγωγής στο πρόγραμμα κατά 2 μήνες. Το μέτρο είχε ισχύ από τον Ιούλιο κι έχει βοηθήσει τους δανειολήπτες να εντείνουν τις προσπάθειές τους για να βρουν κατάλληλο ακίνητο.
Ο ρυθμός χορήγησης δανείων στα νοικοκυριά πάντως έχει βελτιωθεί σημαντικά καθώς "τον Ιούνιο του 2025 έγινε θετικός για πρώτη φορά μετά από 15 έτη διαρκούς απομόχλευσης και τον Αύγουστο του 2025 διαμορφώθηκε σε 0,8%", αναφέρει η Τράπεζα της Ελλάδος.
Αλλά όπως λέει "η αύξηση αυτή οφείλεται αποκλειστικά στα καταναλωτικά και λοιπά δάνεια" που αυξήθηκαν κατά 6,1% ετησίως τον Αύγουστο 2025. Αντίθετα, "ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής των στεγαστικών δανείων και των δανείων προς ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες και ατομικές επιχειρήσεις παρέμεινε αρνητικός (-0,8% και -0,5% αντίστοιχα) στο ίδιο διάστημα.
Θα πρέπει όμως να σημειωθεί, ότι με βάση το πολυετές διάγραμμα που παραθέτει η ΤτΕ, ο ρυθμός χορήγησης στεγαστικών δανείων βελτιώνεται και τείνει "να γυρίσει θετικός" καθώς βρίσκεται στα υψηλότερα επίπεδα της τελευταίας δεκαετίας, ακολουθώντας το ρυθμό χορήγησης καταναλωτικών δανείων. Αντίθετα τα δάνεια προς αγρότες, ελεύθερους επαγγελματίες και ατομικές επιχειρήσεις, σημείωσαν μεγάλη άνοδο το 2021 μέχρι 4% για να γκρεμιστούν από το 2022 και η ανάκαμψή τους από το 2023 να παραμένει ασταθής.
Σύμφωνα με την ΤτΕ, "η ανάσχεση της απομόχλευσης που παρατηρήθηκε τα προηγούμενα έτη αποτελεί θετική εξέλιξη και δεν δημιουργείται ανησυχία από την επέκταση της καταναλωτικής πίστης με ρυθμό ελαφρώς υψηλότερο από το ρυθμό αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ".
Το μέσο ετήσιο υπόλοιπο των δανείων προς τα νοικοκυριά ως ποσοστό του ακαθάριστου διαθέσιμου εισοδήματός τους, διαμορφώθηκε σε 56,2%, παρουσιάζοντας μικρή άνοδο έναντι του 2024.
Οι μειώσεις των βασικών επιτοκίων της ΕΚΤ σωρευτικά κατά 200 μονάδες βάσης από την πρώτη μείωση που αποφάσισε το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ τον Ιούνιο του 2024 ήδη αποτυπώνονται εν μέρει στα επιτόκια των δανείων. Συγκεκριμένα, το μέσο επιτόκιο στα υφιστάμενα υπόλοιπα στεγαστικών δανείων διαμορφώνεται ως εξής:
-Για διάρκεια άνω των πέντε ετών μειώθηκε κατά 73 μονάδες βάσης σε 3,61% τον Αύγουστο 2025, σε σχέση με τον Ιούνιο 2024.
-Στα στεγαστικά δάνεια με διάρκεια από ένα έως πέντε έτη παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητο (Αύγουστος 2025 5,43%, από 5,45 πέρυσι τον Ιούνιο).
-Το μέσο επιτόκιο στα υφιστάμενα υπόλοιπα των καταναλωτικών και λοιπών δανείων προς τα νοικοκυριά μειώθηκε κατά 28 μονάδες βάσης την περίοδο Ιουνίου 2024-Αυγούστου 2025 για δάνεια με διάρκεια έως ένα έτος σε 14,65% τον Αύγουστο 2025.
-Κατά 45 μονάδες βάσης μειώθηκε για δάνεια με διάρκεια άνω του ενός έτους και έως πέντε έτη σε 10,63% τον Αύγουστο φέτος και κατά 20 μονάδες βάσης για δάνεια με διάρκεια άνω των πέντε ετών σε 8,16% τον Αύγουστο.
-Πιο αξιόλογη είναι η μείωση στο μέσο επιτόκιο στα υφιστάμενα υπόλοιπα των δανείων των ελεύθερων επαγγελματιών, αγροτών και ατομικών επιχειρήσεων, το οποίο μειώθηκε κατά 69 μονάδες βάσης την περίοδο Ιουνίου 2024-Αυγούστου 2025 για δάνεια με διάρκεια έως ένα έτος, (6,85% Αύγουστος 2025).
-Η μείωση φθάνει τις 170 μονάδες βάσης για δάνεια με διάρκεια άνω του ενός έτους και έως πέντε έτη (5,50% Αύγουστος 2025) και κατά 111 μονάδες βάσης έως 5,72% τον Αύγουστο για δάνεια με διάρκεια άνω των πέντε ετών.