Πόσο πέφτουν οι εισφορές για υπερωρίες

Του Κώστα Κατίκου

Μείωση εισφορών για υπερωρίες, υπερεργασία, νυχτερινά και Κυριακές σε όλες τις επιχειρήσεις προβλέπει το τελικό σχέδιο της ρύθμισης που αναμένεται να καταθέσει στη Βουλή η υπουργός Εργασίας, Νίκη Κεραμέως.

Η μείωση των εισφορών θα εφαρμοστεί επί της προσαύξησης των αμοιβών από υπερεργασία, υπερωριακή απασχόληση, νυχτερινά και εργασία τις Κυριακές και τις αργίες και όχι στην κανονική ωρομίσθια αμοιβή του εργαζομένου.

Για παράδειγμα:

1. Μισθωτός που έχει ωρομίσθια αμοιβή 10 ευρώ, με την υπερεργασία δικαιούται προσαύξηση 20% και η ωρομίσθια αμοιβή διαμορφώνεται από 10 ευρώ στα 12 ευρώ. Με τη νόμιμη υπερωρία παίρνει προσαύξηση 40% για 2η και 3η παραπάνω ώρα απασχόλησης την ημέρα και η ωρομίσθια αμοιβή, από 10 ευρώ, διαμορφώνεται στα 14 ευρώ. Με υπερωρία για 4η ώρα παίρνει προσαύξηση 60% και η ωρομίσθια αμοιβή αυξάνεται από 10 ευρώ σε 16 ευρώ. Σήμερα οι εισφορές επιβάλλονται στο σύνολο της αμοιβής, δηλαδή στα 12 ευρώ για την υπερεργασία και στα 14 ή 16 ευρώ για την υπερωριακή απασχόληση. Με τη ρύθμιση του υπουργείου, οι εργαζόμενοι θα πληρώνονται κανονικά την αμοιβή τους (12-16 ευρώ), αλλά οι εισφορές θα υπολογίζονται μόνον στα 10 ευρώ και όχι στις προσαυξήσεις. Με ωρομίσθια αμοιβή 10 ευρώ και άλλα 6 ευρώ από υπερωρίες (σύνολο 16 ευρώ), σήμερα έχει ασφαλιστικές κρατήσεις 2,13 ευρώ και του μένουν 13,84 ευρώ. Με το σχέδιο για μείωση των εισφορών, θα του μένουν 14,66 ευρώ, καθώς η ασφαλιστική κράτηση θα εφαρμόζεται μόνον στο ωρομίσθιο των 10 ευρώ.

2. Ένας εργαζόμενος που έχει ωρομίσθια αμοιβή 10 ευρώ και εργαστεί 10ωρο με υπερωριακή απασχόληση θα πάρει τα 20 ευρώ για τις δύο επιπλέον ώρες και άλλα 8 ευρώ ως προσαύξηση ωρομισθίου κατά 40% για την υπερωριακή εργασία, δηλαδή θα πάρει συνολικά 28 ευρώ για τις δύο επιπλέον ώρες. Σήμερα οι εισφορές υπολογίζονται με ποσοστό 35,16% επί της συνολικής αμοιβής των 28 ευρώ και είναι 9,84 ευρώ. Με τη ρύθμιση του υπουργείου Εργασίας, οι εισφορές θα υπολογιστούν στα 20 ευρώ της ωρομίσθιας αμοιβής για τις δύο επιπλέον ώρες και τα 8 ευρώ της προσαύξησης θα πληρωθούν στον υπάλληλο χωρίς να χρεωθούν ασφαλιστικές εισφορές, ούτε στον ίδιο ούτε στον εργοδότη. Οι εισφορές που θα χρεωθούν, δηλαδή, θα είναι 7,03 ευρώ (20 ευρώ ωρομίσθιο x 35,16% = 7,093 ευρώ) και η ελάφρυνση από την απαλλαγή εισφορών θα είναι 2,8 ευρώ. Από αυτά τα 2,8 ευρώ, ο εργαζόμενος θα επωφεληθεί με μικρότερη κράτηση κατά 1,06 ευρώ και ο εργοδότης κατά 1,73 ευρώ.

Στη μεγάλη κλίμακα, δηλαδή με όλες τις υπερωρίες ενός μήνα ή τριμήνου κ.λπ., τα νυχτερινά και τις Κυριακές, που η προσαύξηση φτάνει στο 100%, το όφελος μεγιστοποιείται για εργαζoμένους και εργοδότες. 

Το σημαντικότερο, δε, είναι ότι δεν υπάρχει μείωση αποδοχών, αλλά αύξηση, καθώς ο εργαζόμενος θα πληρώνεται κανονικά την αμοιβή συν τις υπερωρίες κ.λπ., ενώ θα γλιτώνει και ένα ποσό από τις ασφαλιστικές κρατήσεις. 

Ουσιαστικά ο εργαζόμενος, και αντίστοιχα ο εργοδότης, δεν θα έχει κρατήσεις για την προσαύξηση που αντιστοιχεί στην αμοιβή για υπερωριακή απασχόληση. Εφόσον περνάει το 8ωρο, ο εργαζόμενος θα παίρνει για κάθε επιπλέον ώρα την προβλεπόμενη ωρομίσθια αμοιβή συν την αμοιβή για υπερωρίες, αλλά οι εισφορές του θα χρεώνονται μόνον στην ωρομίσθια αμοιβή και όχι στις υπερωρίες.

Με τον ίδιο τρόπο θα υπολογίζεται και η εισφορά που θα καταβάλλει ο εργοδότης. 

Η προϋπόθεση για να πέσουν οι εισφορές και να υπάρξουν τα οφέλη σε εργοδότες και εργαζομένους είναι οι επιπλέον ώρες εργασίας να δηλώνονται και να μην πληρώνονται κάτω από το τραπέζι, όπως συμβαίνει σήμερα σε πολλούς κλάδους. Το μέσο για να εφαρμοστεί η μείωση των εισφορών στις πρόσθετες αμοιβές είναι η ψηφιακή κάρτα εργασίας, που θα επεκταθεί σε τουρισμό και εστίαση από 1η Μαρτίου, καλύπτοντας συνολικά πάνω από 1,5 εκατ. εργαζομένους. 

Η ρύθμιση έχει κλειδώσει και προβλέπει ότι η μείωση των εισφορών θα εφαρμοστεί αναλογικά στις εισφορές εργοδότη και εργαζομένου. 

Πρακτικά, οι επιχειρήσεις θα έχουν μείωση του μη μισθολογικού τους κόστους και οι εργαζόμενοι θα έχουν αύξηση στις αποδοχές τους.

Το σχέδιο της ρύθμισης προβλέπει ότι η προσαύξηση του μισθού από υπερωριακή απασχόληση, ή από το 75% της εργασίας κατά τις εξαιρέσιμες ημέρες (Κυριακές και αργίες), θα καταβάλλεται χωρίς να χρεώνονται οι ασφαλιστικές εισφορές, εφόσον όμως οι επιπλέον ώρες θα δηλώνονται μέσω της ψηφιακής κάρτας στο σύστημα "ΕΡΓΑΝΗ". 

Η τελική απόφαση θα εξαρτηθεί, ωστόσο, και από το αν η απώλεια εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές θα είναι τέτοια που μπορεί να την αντέξει ο ΕΦΚΑ. Με βάση τα στοιχεία του υπουργείου Εργασίας, η απώλεια εσόδων δεν είναι εντός των ορίων αντοχής του ΕΦΚΑ. 

Σε βιομηχανία και λιανεμπόριο η μεγαλύτερη μείωση των εισφορών

Οι κλάδοι που θα έχουν τη μεγαλύτερη μείωση στο μη μισθολογικό κόστος από τη μείωση των εισφορών στις υπερωρίες είναι η βιομηχανία και το λιανεμπόριο, όπου μετά την ψηφιακή κάρτα δηλώνονται οι περισσότερες υπερωρίες.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του συστήματος "ΕΡΓΑΝΗ", στους κλάδους όπου εφαρμόζεται η ψηφιακή κάρτα οι δηλωμένες υπερωρίες αυξήθηκαν αθροιστικά κατά 815.509 σε σχέση με τα έτη πριν από την εφαρμογή του μέτρου.

Ενδεικτικά, οι καταγεγραμμένες υπερωρίες αυξήθηκαν:

* Στη βιομηχανία κατά 34,3% (2.019.082 ώρες το 2024, έναντι 1.503.813 το 2023).

* Στο λιανεμπόριο 28,1% (474.999 ώρες το 2024, έναντι 370.883 το 2023).

* Στα σούπερ-μάρκετ κατά 60% (216.731 ώρες το 2024, έναντι 135.466 το 2021).

* Στις τράπεζες κατά 38,3% (82.236 ώρες το 2024, έναντι 59.470 το 2021).

* Στις εταιρείες security κατά 27,8% (454.547 ώρες το 2024, έναντι 355.584 το 2022).