H Κομισιόν χαλαρώνει τους όρους του Ταμείου Ανάκαμψης

Του Τάσου Δασόπουλου 

Τις ευελιξίες που προφέρει το Ταμείο Ανάκαμψης φαίνεται ότι θα εξαντλήσουν οι Βρυξέλλες για όλες τις χώρες της ΕΕ, καθώς το ενδεχόμενο παράτασης υλοποίησης του προγράμματος μετά τα μέσα του 2026 είναι πολύ περιορισμένο, ενώ πολλά κράτη βρίσκονται πολύ πίσω σε εκταμιεύσεις πόρων. 

Στις σχετικά περιορισμένες αυτές ευελιξίες "ποντάρει" και η Ελλάδα, καθώς από το ΥΠΕΘΟ παραδέχονται πλέον ότι μετά την ενδιάμεση αναθεώρηση του εθνικού προγράμματος "Ελλάδα 2.0", η υλοποίηση του προγράμματος έχει μπροστά της το πιο δύσκολο κομμάτι της. Τούτο, διότι στους 30 μήνες που απομένουν τα περισσότερα από τα ορόσημα και τους στόχους που απομένουν σχετίζονται με τις υπογραφές συμβάσεων και αναθέσεων, οι οποίες στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν υψηλή πιθανότητα καθυστερήσεων.

Τη δυνατότητα της ευελιξίας και για το ελληνικό πρόγραμμα επιβεβαίωναν αρμόδιες πηγές, με στόχο να συνεχιστεί χωρίς προβλήματα η χρηματοδότηση του ελληνικού προγράμματος. Οι ίδιες πηγές τόνιζαν ότι υπάρχει δυνατότητα αν υπάρχει μια καθυστέρηση στην υλοποίηση κάποιου ή κάποιων από τα ορόσημα που συνδέονται με μια δόση από το ΤΑΑ, η Ελλάδα να μπορεί να κάνει αίτημα πληρωμής για το κομμάτι της δόσης που έχουν ολοκληρωθεί οι υποχρεώσεις της. Αυτό σημαίνει ότι αν, για παράδειγμα, στην 4η δόση ύψους 3,3 δισ. ευρώ που αναμένεται να αιτηθεί η Αθήνα μέσα στον Απρίλιο, η Ελλάδα έχει εκπληρώσει τους στόχους που συνδέοντα με την εκταμίευση 1 δισ. ευρώ δανείων, αλλά όχι τα ορόσημα που συνδέονται με την εκταμίευση 2,3 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις, μπορεί να κάνει αίτημα για το κομμάτι των δανείων. Στη συνέχεια, θα πρέπει μέσα στο επόμενο 6μηνο να ολοκληρώσει και τα ορόσημα που συνδέονται με την εκταμίευση των επιχορηγήσεων, ώστε να πάρει και το υπόλοιπο της δόσης. 

Περιορισμένες προσαρμογές σε έργα 

Αντίστοιχη ευελιξία παρέχεται και για περιορισμένες και στοχευμένες αλλαγές στα Εθνικά Προγράμματα Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Σε περίπτωση που αφορά επιμέρους αλλαγές κάποιου έργου, τότε το κράτος-μέλος μπορεί να το ζητήσει προβάλλοντας και την απαραίτητη τεκμηρίωση 

Σε κάθε περίπτωση, τόσο το "σπάσιμο" των δόσεων όσο και οι περιορισμένες αλλαγές δεν αποκλείονται εντελώς από τις Βρυξέλλες, και αυτό γιατί αναγνωρίζεται από το Ταμείο Ανάκαμψης ότι οι συνθήκες αλλάζουν συνεχώς. Θεωρείται δε δεδομένο πως οι πολλές χώρες θα κάνουν χρήση των ελαστικών όρων που προβλέπονται στον κανονισμό του Ταμείου Ανάκαμψης.

Τη διάθεση της Ελλάδας να κάνει χρήση αυτής της ευελιξίας φανέρωσε χθες ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας κ Νίκος Παπαθανάσης, ο οποίος τοποθετούμενος σε ημερίδα του ΙΟΒΕ για το ΤΑΑ, τόνισε ότι η Ελλάδα είναι έτοιμη να αιτηθεί την 4η δόση από ΤΑΑ. Ο κ Παπαθανάσης διευκρίνισε ότι η συμβασιοποίηση δανείων από το ΤΑΑ έχει ξεπεράσει τα 4,7 δισ. ευρώ, άρα η Ελλάδα μπορεί να κάνει αίτημα, αλλά μόνο για το 1 δισ. των δανείων. Πρόσθεσε πάντως αμέσως μετά, ότι και σε ό,τι αφορά τα 20 ορόσημα που συνδέονται με την εκταμίευση των επιχορηγήσεων ύψους 2,3 δις ευρώ έχουν ολοκληρωθεί ήδη τα 17 και τα τελευταία 3 θα ολοκληρωθούν μέχρι και το τέλος Απριλίου ώστε η Ελλάδα να κάνει αίτημα εκταμίευσης για το σύνολο της δόσης.