Εξηγήσεις δίνει η Βελκουλέσκου για τη "βόμβα" Τόμσεν

Της Δήμητρας Καδδά

Με πολύ σύντομο χρονικό ορίζοντα, "διαλείμματα" αλλά και σε χαμηλό "βαρομετρικό" μετά τη χθεσινή διπλή αντίδραση του ΔΝΤ ξεκινούν σήμερα το μεσημέρι (το πρώτο ραντεβού έχει οριστεί για τις 3μμ) οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των επικεφαλής των κλιμακίων των θεσμών και της διαπραγματευτικής ομάδας υπό τον ΥΠΟΙΚ, Ευκλείδη Τσακαλώτο. 

Το χθεσινό  διπλό "χτύπημα" του Ταμείου (ΔΝΤ: Μειώσεις σε αφορολόγητο - συντάξεις ακόμη και με πλεόνασμα 1,5% και Τόμσεν: Προτεραιότητα η διεύρυνση της φορολογικής βάσης και η μείωση συντελεστών) αναμένεται να... αποκρυπτογραφηθεί από την κα Βελκουλέσκου σήμερα, καθώς φάνηκε χθες ότι ναι μεν το Ταμείο εμμένει στις θέσεις του αλλά τελικά… δέχεται για λόγους "πολιτικής αποδοχής" των κρατών - μελών της ΕΕ τα υψηλότερα πλεονάσματα (σ.σ. απαιτώντας παράλληλα νέες παρεμβάσεις σε χρέος και μαχαίρι σε αφορολόγητο, ασφαλιστικό και δημόσιο). 

Πλέον, ο χρόνος είναι λίγος για πολιτική συμφωνία φέτος. Προς το παρόν οι θεσμοί (που συνέχιζαν να καταφθάνουν και σήμερα το πρωί στην Αθήνα) σχεδιάζουν να αναχωρήσουν την Παρασκευή, αν και αρμόδιες πηγές αφήνουν ένα περιθώριο για ολιγοήμερη παράταση της παραμονής αν υπάρχει πρόοδος.

Και ο "πραγματικός" χρόνος είναι ακόμη πιο λίγος: Οι διαπραγματεύσεις θα πρέπει να "διακοπούν" την Πέμπτη σε επίπεδο κορυφής καθώς ο ΥΠΟΙΚ είναι ομιλητής σε εκδήλωση στο Βερολίνο, μια μέρα πριν την προγραμαμτισμένη συνάντηση του πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, με την Ανγκελα Μέρκελ...

"Έβρεξε" εφαρμοστικό  μέρισμα και άρθρα Τόμσεν 

Τα γεγονότα πάντως όχι μόνο σε επίπεδο διαβουλεύσεων αλλά και "κινήσεων" είναι συνεχή.  Η ελληνική πλευρά, χθες το βράδυ κατέθεσε (λίγη ώρα μετά την διάταξη για το μέρισμα των 617 εκατ. ευρώ στους συνταξιούχους που ακόμη τελεί υπό εξέταση από τους δανειστές) έναν ακόμη εφαρμοστικό νόμο στη Βουλή που περιλαμβάνει από το πολυαναμενόμενο πλαστικό χρήμα και τον πτωχευτικό κώδικα μέχρι διατάξεις για νέα καζίνο (Ελληνικό) και για τις ενδιάμεσες εκπτώσεις. 

Την ίδια περίπου ώρα το ΔΝΤ δημοσιοποιούσε την... πολλαπλή "τορπίλη" του στις διαπραγματεύσεις "κοινωνώντας" την θέση του και εξηγώντας γιατί οι θεσμοί (από πλευράς ΕΕ) φέρεται να επιθυμούν πρώτα τη σύγκλιση σε κάποια από τα μέτωπα.

Δηλαδή μία πρώτη πολιτική συμφωνία στα... εφικτά.  Και σε αυτά όμως ακόμη τα μέτωπα (δηλαδή σε ό,τι αφορά την περίοδο έως και το 2018) υπάρχουν μεγάλες αποστάσεις με πιο αιχμηρό αγκάθι το εργασιακό. 

Συμφωνεί σε υψηλά πλεονάσματα για λόγους "πολιτικής αποδοχής" το ΔΝΤ

Όσο για την μεγάλη συμφωνία για το χρέος, τα πλεονάσματα και τα νέα μέτρα των 4,5 δισ. ευρώ, το Ταμείο με τη χθεσινή (στα ελληνικά μεταφρασμένη) δημοσίευση των απόψεων των στελεχών του δίνει ένα... μεικτό μήνυμα πολλών ερμηνειών.

Ναι μεν εμμένει στις θέσεις που εκφράζει από τον Σεπτέμβριο, αλλά "αποδέχεται" για λόγους "πολιτικής αποδοχής" τα υψηλότερα πλεονάσματα. Απαιτεί όμως και νέες παρεμβάσεις σε χρέος αλλά και "μαχαίρι" στο αφορολόγητο (για να μειωθούν οι φόροι στα υψηλά στρώματα), στο ασφαλιστικό και στο δημόσιο.  

Στο άρθρο των κ.κ. Μορίς Ομπστφελντ  και Πόουλ Τόμσεν αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι "δεν ζητήσαμε πρόσθετα μέτρα για την επίτευξη μεγαλύτερου πλεονάσματος" αλλά "αντίθετα προς τις συμβουλές μας, η Ελληνική Κυβέρνηση συμφώνησε με τους Ευρωπαϊκούς θεσμούς να συμπιέσει περαιτέρω τις δαπάνες προσωρινά, αν χρειάζονταν για να διασφαλιστεί ότι το πλεόνασμα θα έφτανε στο 3,5 τοις εκατό του ΑΕΠ". 

Ωστόσο, το άρθρο καταλήγει... διαφορετικά για λόγους "πολιτικής αποδοχής". "Αναγνωρίζουμε ότι η διστακτικότητα των κρατών-μελών να το αποδεχτούν στηρίζεται στο γεγονός ότι ορισμένα από αυτά τα κράτη θα πρέπει τα ίδια να έχουν πρωτογενή πλεονάσματα υψηλότερα από αυτά που προτείνονται για την Ελλάδα, ενώ άλλα χορηγούν παροχές και φορολογικές απαλλαγές που είναι λιγότερο γενναιόδωρες από αυτές της Ελλάδας" αναφέρει.

Μετά όμως εξηγεί ότι η "Ευρωζώνη δεν είμαι μια πλήρης πολιτική ένωση, και αντιλαμβανόμαστε ότι μια λύση θα πρέπει να είναι πολιτικά αποδεκτή από τα 19 κυρίαρχα κράτη-μέλη. Για το λόγο αυτό, ένας συμβιβασμός μεταξύ των Ελλήνων και των Ευρωπαίων εταίρων τους μπορεί να εμπεριέχει ένα υψηλότερο πρωτογενές πλεόνασμα για κάποιο διάστημα, αν και αυτό δεν θα ήταν η πρώτη μας επιλογή. Όμως, ενώ βραχυπρόθεσμα μπορούμε να είμαστε ευέλικτοι για τον τρόπο κατανομής του βάρους μεταξύ των Ελλήνων και των Ευρωπαίων εταίρων τους, οι αριθμοί στη λύση πρέπει να βγαίνουν με τρόπο αξιόπιστο"...

Νέες παρεμβάσεις στο χρέος

"Το χρέος της Ελλάδας είναι κατά πολύ μη βιώσιμο, και όσες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και να γίνουν, το χρέος δεν θα ξαναγίνει βιώσιμο χωρίς σημαντική ελάφρυνση του χρέους" αναφέρεται.  "Εφόσον όσο πιο ψηλό το πρωτογενές πλεόνασμα που διατηρεί η Ελλάδα, τόσο πιο χαμηλό το ποσό της ελάφρυνσης του χρέους για να διασφαλιστεί η βιωσιμότητά του, το ερώτημα είναι πώς να κατανεμηθεί το βάρος μεταξύ της Ελλάδας και των εταίρων της" προσθέτει. 

Επιπλέον στα άρθρα επισημαίνεται ότι δεν μπορούν να κοπούν άλλο οι λειτουργικές δαπάνες (σ.σ. δηλαδή ότ δεν θα πετύχει η επισκόπηση δαπανών της κυβέρνησης) και ότι πρέπει να περικοπούν κράτος, συντάξεις, φοροαπαλλαγές και αφορολόγητο. Αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι:

* Η  Ελλάδα χρειάζεται να μεταρρυθμίσει τη δομή των φόρων και των δαπανών της.  Οι περικοπές πρέπει "να χρησιμοποιηθούν πλήρως για την αύξηση των δαπανών ή για την περικοπή φόρων ώστε να στηριχθεί η ανάπτυξη"

* Απαιτείται "ριζική αναδιάρθρωση του δημόσιου τομέα".

* Ελλάδα προχώρησε σε βαθιές περικοπές στις επενδύσεις και στις αποκαλούμενες διακριτικές δαπάνες. "Πιστεύουμε ότι αυτή η συμπίεση δεν μπορεί να διατηρηθεί, όπως άλλωστε φαίνεται και από τα παράπονα ότι τα νοσοκομεία λειτουργούν χωρίς σύριγγες, τα λεωφορεία είναι ακινητοποιημένα λόγω έλλειψης ανταλλακτικών, κλπ" αναφέρει αλλά και ότι "θεωρούμε κατά πολύ αβάσιμο και ανεπιθύμητο να μειωθούν περαιτέρω οι διακριτικές δαπάνες κατά 2 τοις εκατό το ΑΕΠ μέχρι το 2018, όπως προσδοκούν οι αρχές". 

* "Η Ελλάδα δεν διαθέτει το είδος της αποζημίωσης της ανεργίας και άλλες καλά- στοχευμένες κοινωνικές παροχές που είναι συνηθισμένες σε άλλες χώρες της Ευρώπης", και έτσι εξηγείται  "η διστακτικότητα της κυβέρνησης να άρει τους περιορισμούς στις συλλογικές απολύσεις".

* "Η τρέχουσα δομή του Ελληνικού προϋπολογισμού είναι ένας σοβαρός ανασταλτικός παράγοντας για την ανάπτυξη" 

* Την  πολιτική των ρυθμίσεων οφειλών  "αναπόφευκτα οι φορολογούμενοι την βλέπουν σαν μια ντε φάκτο φορολογική διαγραφή"

* Το καθεστώς φορολογίας εισοδήματος εξαιρεί πάνω από τα μισά νοικοκυριά από οποιαδήποτε υποχρέωση έναντι του 8% στην ΕΕ. 

* "Το αφορολόγητο όριο των 8.750 ευρώ είναι ανάμεσα στα πιο υψηλά της Ευρωζώνης" και στο "υψηλότερο δεκατημόριο των μισθωτών να αναλογεί σχεδόν στο 60 τοις εκατό" των φόρων.
 
Και έτσι το ΔΝΤ επιμένει να γίνουν νόμος εκ των προτέρων "τα μέτρα που απαιτούνται για να σπρώξουν το πλεόνασμα πάνω από το 1,5% του ΑΕΠ για να μην υπάρξει καμία αμφιβολία για την πολιτική αποφασιστικότητα της Ελλάδας να ξεπεράσει την αντίσταση των κατεστημένων συμφερόντων που έχουν εμποδίσει την εφαρμογή του προγράμματος στο παρελθόν"….