Του Δημήτρη Κατσαγάνη
Στο άγνωστο με βάρκα την … ελπίδα κατευθύνονται τα συνταξιοδοτικά ταμεία στο έτος –αλήθεια για το Ασφαλιστικό: το 2021.
Εκείνη τη χρονιά αναμένεται η μεγάλη "έκρηξη" της συνταξιοδοτήσεων της "γενιάς του Πολυτεχνείου, η καθολική ισχύς των νέων ηλικιακών ορίων συνταξιοδότησης αλλά και η μείωση του δημοσίου χρέους (το οποίο επηρεάζεται συντριπτικά από την πορεία της δημόσιας συνταξιοδοτικής δαπάνης) κάτω από το 120% του ΑΕΠ.
Η κυβέρνηση αναμένεται να συμφωνήσει με τους θεσμούς, εντός του μήνα που μόλις μπήκε, μία μεγάλη μείωση της κρατικής χρηματοδότησης προς το συνταξιοδοτικό για την κρίσιμη περίοδο 2016-2018.
Η "τρύπα" που θα αφήσει πίσω της η μείωση της κρατικής "συμμετοχής" για την καταβολή των συντάξεων πρέπει όμως να καλυφθεί από τα Ταμεία από έσοδα από "ιδίους πόρους" (πχ εισφορές, αξιοποίηση περιουσίας κλπ.), προκειμένου να μην μειωθούν οι κύριες συντάξεις. Ωστόσο, δεν φαίνεται να ανακάμπτει η απασχόληση σε τέτοιο επίπεδο που να επιτρέπει μία γενναία αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών. Επίσης, στοίχημα είναι να μην αυξηθούν ανεξέλεγκτα οι δαπάνες για συντάξεις λόγω ενός απρόβλεπτου πρόωρου κύματος συνταξιοδοτήσεων.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με υπηρεσιακούς παράγοντες του Υπ. Εργασίας, με τους οποίους συνομίλησε το Capital.gr, οι λόγοι που κάνουν μη "ασφαλή" κάθε πρόβλεψη για τις οικονομικές αντοχές των ασφαλιστικών ταμείων έχουν ως εξής :
1. Οι επικείμενες αλλαγές στο "καθεστώς" των ασφαλιστικών εισφορών.
Το Υπ. Εργασίας έχει προτείνει την αύξηση των εισφορών υπέρ της επικουρικής ασφάλισης κατά 1% και προπαντός την εισφορά 20% επί του εισοδήματος των επιστημόνων, των επαγγελματιών και των αγροτών. Το τελευταίο μέτρο είναι εντελώς καινούριο και δεν μπορεί κανένας να προβλέψει το κατά πόσο θα προσαρμοστούν σ’ αυτό οι συγκεκριμένοι κοινωνικές ομάδες (πολλώ δε μάλλον που αντιστέκονται ακόμα σφόδρα σε αυτό), καταβάλλοντας την εισφορά που τους αναλογεί.
Το μεγαλύτερο ερώτημα είναι το αν θα "επιστρέψουν" στο ασφαλιστικό σύστημα περίπου 200.000 ελεύθεροι επαγγελματίες.
Αν μάλιστα, ισχύσει η μεταβατική περίοδος προσαρμογής των αγροτών στο συντελεστή 20% (2017-2021) αλλά και οι εκπτώσεις έως 50% στους επιστήμονες με εισόδημα έως 55.000 ευρώ για την τριετία 2017-2019, τότε θα είναι ακόμα πιο δύσκολη η πρόβλεψη για τα έσοδα.
2. Η σημερινή και αυριανή κατάσταση στην αγορά εργασίας.
Αν και εδώ και από τα μέσα του 2014 έχει διαφανεί μία τάση ανάκαμψης της απασχόλησης –όπως δείχνουν τα στοιχεία του συστήματος της "Εργάνης" και του ΙΚΑ- δεν έχει υπάρξει καμία σαφής τάσης ανάκαμψης των εσόδων των ασφαλιστικών ταμείων. Και αυτό γιατί η ανάκαμψη της απασχόλησης οφείλεται αποκλειστικά σχεδόν στην εκτίναξη των συμβάσεων μερικής απασχόλησης.
Τα έσοδα, όμως, του ΙΚΑ από την ασφάλιση των μερικώς απασχολούμενων είναι κατά τρεις φορές μικρότερα σε σχέση με τα έσοδα από την ασφάλιση των πλήρως απασχολούμενων. Εξάλλου εντός του 2016 αναμένονται αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο των εργασιακών σχέσεων (ομαδικές απολύσεις, συνδικαλιστικός νόμος, συλλογικές συμβάσεις) αλλά πιθανόν και στο ύψος του κατώτατου μισθού, οι οποίες –αν είναι προς την κατεύθυνση που πιέζουν οι θεσμοί- δεν θα επηρεάσουν άμεσα θετικά τα έσοδα των ταμείων.
3. Η πορεία των συνταξιοδοτήσεων.
Το Υπ. Εργασίας εκτιμά πως η πρόσφατη σταδιακή αύξηση των ηλικιακών ορίων συνταξιοδότησης (μέχρι το 2021) και, παράλληλα, το πέναλτι έως 40% για όποιον βγει στη σύνταξη νωρίτερα από αυτά θα αποτρέψει την έξοδο πολύ μεγάλης μερίδας ασφαλισμένων. Αυτό θα οδηγήσει σε σημαντικό μετριασμό των αυξητικών τάσεων στη συνταξιοδοτική δαπάνη, εκτιμούν οι ίδιες πηγές.
Ωστόσο ποικίλουν οι προβλέψεις για το βαθμό αυτού του "μετριασμού", μιας και αυτός εξαρτάται σημαντικά από τη συμπεριφορά των ασφαλισμένων που ήδη βρίσκονται στον προθάλαμο της σύνταξης αφού ψηφιστεί το νέο Ασφαλιστικό στα μέσα-τέλη Απριλίου, σύμφωνα με τις προθέσεις της κυβέρνησης.
Με άλλα λόγια, μία σημαντική μερίδα ασφαλισμένων περιμένει το νέο θεσμικό πλαίσιο για να αποφασίσει τελικά για το αν και πότε θα βγει στη σύνταξη. Έτσι, δεν αποκλείεται μετά τον Απρίλιο -Μάιο 2016, να "αποδεσμευτούν" δεκάδες χιλιάδες ασφαλισμένοι και να βγουν στη σύνταξη, αυξάνοντας τις μελλοντικές δαπάνες για συντάξεις νωρίτερα από όσο υπολόγιζαν στο Υπ. Εργασίας. Ένα νέο κύμα συνταξιοδοτήσεων θα ερχόταν πάνω από …300.000 εκκρεμείς αιτήσεις σύνταξης, το κόστος πλήρους ικανοποίησης τους ανέρχεται κοντά στα 2-2,5 δις. ευρώ (6% ετήσιας εθνικής συνταξιοδότησης).
Διευκρινίσεις σχετικά με το ευρωπαϊκό σχέδιο οικονομικά προσιτής στέγασης δίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με 12 ερωταπαντήσεις.
Η αύξηση της απασχόλησης περιορίστηκε από ανησυχίες σχετικά με το κόστος, την υποτονική ζήτηση και την οικονομική αβεβαιότητα
"Η ιδέα ότι το να είσαι κοντά στον πρόεδρο και να τον υπηρετείς καλά σε αποκλείει από οποιαδήποτε θέση δεν έχει κανένα νόημα για μένα", δήλωσε.
Μικτές τάσεις εμφάνισε τον Νοέμβριο η αγορά εργασίας των ΗΠΑ.
Ενώ η ανάπτυξη στον κυρίαρχο τομέα υπηρεσιών επιβραδύνθηκε
Εγκρίθηκε και από το άνω σώμα του κοινοβουλίου.
Επαναφορά της 13ης σύνταξης και έξτρα επιδομάτων για τη στήριξη των συνταξιούχων.
Στο μικροσκόπιο ξανά τα όρια ηλικίας, οι εισφορές, τα ποσοστά αναπλήρωσης και η δαπάνη για τις συντάξεις.
Οι ημερομηνίες πληρωμής ακολουθούν τον κανόνα του διαχωρισμού μεταξύ Μισθωτών και Μη Μισθωτών, διευκρινίζει η διοίκηση του e-ΕΦΚΑ.
Αυξήσεις και σε όσους διατηρούν προσωπική διαφορά.
Επτά προκλήσεις καλείται να αντιμετωπίσει το ασφαλιστικό σύστημα εξαιτίας του δημογραφικού προβλήματος, για να παραμείνει βιώσιμο χωρίς να χρειαστούν περικοπές στο μέλλον. Τις απαριθμεί το Ελεγκτικό...
