Ο Τσίπρας και η έλλειψη αστικής πολιτικής συνείδησης

Του Γεωργίου Ι. Μάτσου*

Όταν, στηρίζοντας αρχές, στηρίξεις πρόσωπα που θεωρείς ότι υπηρετούν τις αρχές σου, μπορεί και να πέσεις έξω. Δύνασαι όμως να υπερασπιστείς τον εαυτό σου, αν έχεις μείνει σταθερός στις αρχές σου. Η επιμονή σε αρχές κοστίζει, όμως σε βάθος χρόνου αποδίδει.

Το πρόβλημα είναι, όταν στηρίζεις πρόσωπα και η παρέκκλιση των προσώπων από τις αρχές σου δεν αίρει τη στήριξή σου στα πρόσωπα, ούτε οδηγείσαι έστω σε κριτική στήριξη. Αρχές όμως πρέπει να μεταβάλλουμε, μόνον όταν ειλικρινώς αλλάζουμε γνώμη για το σωστό.

Η στήριξη Τσίπρα από εκπροσώπους του αστικού κόσμου εντάσσεται στη δεύτερη περίπτωση: Σε στήριξη προσώπου ανεξαρτήτως αρχών. Τούτο συμβαίνει συχνά, ιδίως αν κάποιος θεωρεί ότι έχει ισχύ ακλόνητη και αδιατάρακτη.

Μοιάζει σχεδόν να λησμονήθηκε η υπόθεση των τηλεοπτικών αδειών και το "Ινστιτούτο Φλωρεντίας": Η κυβέρνηση Τσίπρα δεν ήλεγξε την τηλεοπτική ενημέρωση (έτσι έχουμε σήμερα περισσότερα από τέσσερα κανάλια) για δύο μόνον ψήφους που σχημάτισαν το (απροσδόκητο) 14-11 στην Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Ήταν μάλιστα μετά την εκλογική του ήττα το 2019, που ο Τσίπρας μίλησε για "έλεγχο των αρμών της εξουσίας". Εκεί απέδιδε, προφανώς, την εκλογική του ήττα. Ποιος λαός, ποια δημοκρατία και ποιες εκλογές.

Σαν "καλός" λενινιστής που πάντα είναι, ο Τσίπρας πιστεύει ότι οι καπιταλιστές θα του πουλήσουν το σχοινί με το οποίο θα τους κρεμάσει. Έχει ελέγξει κανείς από τους σημερινούς υποστηρικτές του, μήπως ο Τσίπρας τους βλέπει (και πάντα τους έβλεπε) υπό το πρίσμα της λενινιστικής αυτής θέσης;

Είναι κατανοητό, τουλάχιστον για τον γράφοντα, να επιθυμεί κανείς στο σημερινό σκηνικό την με κάθε τρόπο φθορά και πτώση της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Στην περίπτωση Τσίπρα, όμως, επιλέγεται αυτός που διαχρονικά αποδείχθηκε ο καλύτερος φίλος του Μητσοτάκη. Τούτο διαπίστωσε πρώτος όλων στα τέλη του 2021 ο γελοιογράφος Δημήτρης Χαντζόπουλος με τρεις απίστευτα επίκαιρες και σήμερα γελοιογραφίες του.

Άλλωστε, όσες φορές στάθηκε απέναντι στον Τσίπρα, ο Μητσοτάκης τον κατατρόπωσε: Αυτό που εκπροσωπεί πολιτικά ο Μητσοτάκης είναι ελκυστικότερο για το εκλογικό σώμα από αυτό που εκπροσωπεί ο Τσίπρας.

Το πολιτικό πρόβλημα του Μητσοτάκη σήμερα είναι το αντίστροφο: Ότι μετά τις εκλογές του 2023 ξεκίνησε να μοιάζει υπερβολικά στον Τσίπρα. Ο τελευταίος εκπροσώπησε όλες τις αδυναμίες του νεοελληνικού κράτους. Ο γράφων ήταν πάντα της γνώμης ότι καθόλου τυχαία οι κυριότερες σύγχρονες εκφάνσεις του πελατειακού κράτους, ο καραμανλισμός και ο παπανδρεϊσμός, στήριξαν τον Τσίπρα. Συνακόλουθα ήταν φυσιολογικό, η ταχύτατη μετεκλογική παρακμή Μητσοτάκη να προσδώσει στη διακυβέρνησή του χαρακτηριστικά "Τσίπρα" και ιδίως την τάση ελέγχου των "αρμών της εξουσίας".

Καθώς όμως το γνήσιο είναι πάντοτε "καλύτερο" (εν προκειμένω: χειρότερο) από την απομίμηση, στην κυβέρνηση γνωρίζουν ότι ο Τσίπρας θα λειτουργήσει ως "ανθρωποδιώκτης" μέσα στο ταχέως διαμορφούμενο στην κοινωνία αντι-μητσοτακικό (όχι αντι-ΝΔ) μέτωπο, επαναφέροντας μερικώς στο προσκήνιο το αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο. Ο σημερινός κυβερνητικός έλεγχος στη Δικαιοσύνη και στον τύπο θα μοιάζουν σαν απαλό χάδι έναντι ενός Τσίπρα που δεν τηρεί τα προσχήματα, όσα re-branding κι αν επιχειρήσει.

Θα ήταν επίσης ποτέ δυνατόν, ο Τσίπρας που άνοιξε τα σύνορα το 2015 να υποστηριχθεί στα σοβαρά ως εναλλακτική του Μητσοτάκη στο μείζον πρόβλημα της λαθρομετανάστευσης; Κανένα re-branding Τσίπρα δεν θα πείσει, όταν έχει προωθήσει την ψευδή ιστορία της "μικρής Μαρίας του Έβρου". Άλλωστε, δεν φαίνεται καν να προσπαθεί re-branding στο συγκεκριμένο θέμα.

Ούτε σε θέματα διαφθοράς υπερέχει ο Τσίπρας, παρά τους ισχυρισμούς του ότι "δεν έκλεψε" (κάτι που δεν αποκλείεται να συνέβη επειδή δεν πρόλαβε να κυβερνήσει επαρκώς εκτός Μνημονίων). Διότι τα τρία μείζονα πεδία διαφθοράς που απασχολούν σήμερα άμεσα ή έμμεσα την κοινή γνώμη, γεννήθηκαν ή γιγαντώθηκαν επί ΣΥΡΙΖΑ. Πρόκειται για: Το λαθρεμπόριο καυσίμων, η διαχρονική προστασία του οποίου από το πολιτικό σύστημα είναι η αιτία που δεν διερευνάται επαρκώς η πυρόσφαιρα των Τεμπών. Τον ΟΠΕΚΕΠΕ, όπου ο υπερπολλαπλασιασμός των κρητικών αιγοπροβάτων ξεκίνησε επί ΣΥΡΙΖΑ. Και τη χρυσοφόρα ‘μπίζνα’ της λαθρομετανάστευσης, που παντού στον κόσμο γεννά και δωροδοκίες κρατικών αξιωματούχων. Ότι συμβαίνει και στην Ελλάδα αυτό, χώρα κατεξοχήν εισόδου παρανόμων μεταναστών, πρέπει να θεωρείται βέβαιο, με μόνο ερώτημα, πόσο ψηλά έφθασε (επί ΣΥΡΙΖΑ και σήμερα) η διαφθορά αυτή.

Προσπαθώντας λοιπόν τάχα να χτυπήσουν τον Μητσοτάκη, οι εχθροί του θα του κάνουν με τον Τσίπρα το καλύτερο δώρο.

Στην πραγματικότητα, όσοι θέλουν να πλήξουν τον Μητσοτάκη εξ αριστερών, δεν έχουν παρά έναν τρόπο: Να στηρίξουν το ΠΑΣΟΚ, όσο κι αν θεωρούν ότι "δεν τραβάει" ο Ανδρουλάκης. Αυτό, διότι το ΠΑΣΟΚ είναι το μόνο κόμμα που μπορεί να πάρει ψήφους από τον Μητσοτάκη. Αντιθέτως, ο Τσίπρας θα στείλει ψήφους στον Μητσοτάκη. Στην κυβέρνηση το γνωρίζουν, γι’ αυτό και "διαλέγουν" (στον μέτρο που δύνανται) τον Τσίπρα ως αντίπαλο, πολεμώντας μόνον με λοιδορίες ανεπάρκειας κλπ. τον Ανδρουλάκη. Κι όμως, ο "λίγος" Ανδρουλάκης είναι ο μόνος που έχει επαρκώς αστικό πολιτικό προφίλ, ώστε να κόψει κεντροαριστερές ψήφους από το "41%".

Οι αστοί υποστηρικτές του Τσίπρα, μέσα στο άγχος τους να βλάψουν πολιτικά τον Μητσοτάκη, στερούνται ακριβώς αυτό: Της αστικής πολιτικής συνείδησης να αναζητήσουν αστική εναλλακτική απέναντι στον Μητσοτάκη.

Δεν έχει καμία σημασία αν σήμερα δεν εμφανίζεται, ακόμη, ισχυρή αστική κυβερνητική εναλλακτική. Πρώτον, αυτό θα αλλάξει σύντομα, μόλις εμφανιστεί το κόμμα Σαμαρά, οπότε θα ξεκινήσει κάτι που δεν συμβαίνει σήμερα: Οι άμεσες κυβερνητικές συγκρίσεις Σαμαρά και Μητσοτάκη που, υπό τις συνθήκες που κυβέρνησε καθένας, θα αποβαίνουν καταλυτικές υπέρ του πρώτου, όσες επικοινωνιακές πιρουέτες κι αν μεταχειριστεί η σημερινή κυβέρνηση.

Δεύτερον, το πρόβλημα δεν είναι τα πρόσωπα. Το πρόβλημα είναι αυτό που εκπροσωπεί ο Τσίπρας: Είναι το ίδιο με αυτό που εκπροσωπεί ο Μητσοτάκης της β΄ τετραετίας, σε πιο "μπρουτάλ" μάλιστα μορφή. Κανένας ψηφοφόρος δεν θα καταψηφίσει Μητσοτάκη για να του ξαναέρθει ο Τσίπρας.

Τρίτον, διότι η συνειδητή και επίμονη καλλιέργεια αστικών πολιτικών αρχών, ακόμη κι αν δεν δώσει άμεση λύση στο πολιτικό πρόβλημα της χώρας, θα δώσει μόνιμη και διαρκή λύση, δημιουργώντας τη μήτρα από την οποία θα βγαίνουν οι αυριανοί ηγέτες: Η ορθά διαπαιδαγωγημένη Αθήνα του Μιλτιάδη το 490 π.Χ. είχε αμέσως μετά έναν Αριστείδη, έναν Θεμιστοκλή, έναν Κίμωνα και πολλούς ακόμη άξιους Αθηναίους δίπλα τους. Η Αθήνα της καλοπέρασης του 429 π.Χ. δεν είχε ούτε έναν άξιο διάδοχο του Περικλή.

Εμείς δεν βρισκόμαστε καν σε κατάσταση Αθήνας του 429 π.Χ. Διάγουμε βαθύτερη, καβαφικού χαρακτήρα παρακμή, αυτοκαταστρεφόμενοι με κάθε μας κίνηση.

Αν θέλουμε να αλλάξει αυτό, επείγει να αποκτήσει αστική πολιτική συνείδηση η αστική μας ελίτ. Θα είναι και ο καλύτερος τρόπος να εξυπηρετήσει τα εν στενή εννοία συμφέροντά της.

*Δ.Ν., Δικηγόρος