Η "σκοτεινή πλευρά" των ισολογισμών

Του Νίκου Χρυσικόπουλου

Σοβαρά προβλήματα που θέτουν σε αμφιβολία τη δυνατότητα σειράς εταιρειών του Χ.Α. να συνεχίσουν τη δραστηριότητά τους επισημαίνουν οι ελεγκτικές εταιρείες στις λογιστικές καταστάσεις των εισηγμένων για το 2008. Αρνητικά ίδια κεφάλαια και ταμειακές ροές,  παρατυπίες στην αποτίμηση συμμετοχών και ακινήτων και αδυναμία εξυπηρέτησης των δανειακών υποχρεώσεων είναι ορισμένα μόνο από τα «SOS» που στέλνουν οι ορκωτοί ελεγκτές οι οποίοι κρίνουν ως επιτακτική για ορισμένες εταιρείες την εισροή νέων κεφαλαίων στα ταμεία τους. 

Μεταξύ άλλων, στην Altec οι ορκωτοί εφιστούν την προσοχή στο γεγονός ότι ο όμιλος και η εταιρεία υπέστησαν κατά το 2008 καθαρές ζημιές 151,4 εκατ.ευρώ και 146,8 εκατ. ευρώ αντίστοιχα και ότι στην ίδια ημερομηνία η καθαρή θέση ήταν αρνητική κατά 78,9 εκατ. ευρώ και 43,7 εκατ. ευρώ αντίστοιχα, ενώ οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις είναι μεγαλύτερες του κυκλοφορούντος ενεργητικού κατά 73,4 εκατ. ευρώ και 27,6 εκατ. ευρώ αντίστοιχα και οι λειτουργικές ταμειακές ροές αρνητικές. Αυτές οι συνθήκες, αναφέρεται, υποδηλώνουν την ύπαρξη αβεβαιότητας, η οποία ίσως εγείρει αμφιβολία για τη δυνατότητα συνέχισης δραστηριότητας της εταιρείας. Σημειώνεται πως η Altec βρίσκεται σε συνεννόηση με τις πιστώτριες τράπεζες για την εφαρμογή σχεδίου εξυγίανσης. 

Στην θυγατρική Microland (η οποία έχει καταθέσει αίτηση υπαγωγής στο άρθρο 99), τονίζεται πως ο όμιλος και η εταιρεία εμφάνισαν στο τέλος του 2008  καθαρές ζημιές 24,3 εκατ. ευρώ και 25,2 εκατ. ευρώ αντίστοιχα, η καθαρή θέση ήταν αρνητική κατά 13,7 εκατ. ευρώ και 13,9 εκατ. ευρώ αντίστοιχα, οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις ήταν μεγαλύτερες του κυκλοφορούντος ενεργητικού και οι λειτουργικές ταμειακές ροές αρνητικές. 

Κινδύνους επιτοκίου και ταμειακών ροών λόγω της χρηματοοικονομικής διάρθρωσης του ομίλου «FHL Κυριακίδης» επισημαίνει η ελεγκτική εταιρεία στον ισολογισμό του 2008. Συγκεκριμένα, αναφέρεται πως η εταιρεία και ο όμιλος έχουν κινδύνους ρευστότητας που σχετίζονται με τη χρηματοοικονομική τους δομή, τα δεσμευμένα κεφάλαια σε μακροπρόθεσμο ενεργητικό, αποθέματα και εμπορικές πιστώσεις και στο σχετικό δανεισμό. Η διοίκηση της Κυριακίδης για την αντιμετώπιση αυτών των κινδύνων έχει σχεδιάσει και επιδιώκει την υλοποίηση εναλλακτικών ενεργειών, με στόχο τη θετική αναδιαμόρφωση της χρηματοοικονομικής διάρθρωσης. Οι ενέργειες σχετίζονται με πιθανή ρευστοποίηση στοιχείων που δεν είναι απαραίτητα για τη λειτουργία της αλλά έχουν μη εγγεγραμμένες υπεραξίες, αύξηση της καθαρής θέσης για βελτίωση της σχέσης ιδίων προς ξένα κεφάλαια και αναδιάρθρωση του δανεισμού με καλύτερους όρους. Ήδη έχει υπογραφεί προσύμφωνο με την NBGI για πώληση της θυγατρικής εταιρείας Mermeren Kombinat, πώληση που, όπως σημειώνεται, θα ανακουφίσει σημαντικά τη ρευστότητα της εταιρείας και του ομίλου.

Αδυναμία ελέγχου σε θυγατρικές της Άλμα-Ατέρμων διαπίστωσαν οι ορκωτοί. Συγκεκριμένα αναφέρουν πως δεν κατέστη εφικτή η επιβεβαίωση της διενέργειας ελέγχου απομείωσης της αξίας των επενδύσεων ύψους 1,3 εκατ. ευρώ στις θυγατρικές “Intermedia” και “Metromedia”, τα ίδια κεφάλαια των οποίων κατά τη λήξη της χρήσεως είχαν καταστεί αρνητικά, ενώ δεν κατέστη δυνατή η επιβεβαίωση εσόδων  2,7 εκατ. ευρώ που προέρχονται από την εκμετάλλευση θυγατρικών πλοιοκτητριών εταιρειών εξωτερικού διότι μέχρι το πέρας του ελέγχου δεν είχαν τεθεί υπόψιν τους τα λογιστικά τους βιβλία. Επιπλέον, στο τέλος του 2008 το κεφάλαιο κίνησης, οι ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες και τα ίδια κεφάλαια του ομίλου και της εταιρείας είχαν καταστεί αρνητικά. 

Στην Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία, οι ορκωτοί εκφράζουν αβεβαιότητα ως προς την έκβαση του φορολογικού ελέγχου των ανέλεγκτων χρήσεων και εστιάζουν σε δεδομένα που υποδηλώνουν αβεβαιότητα ως προς τη δυνατότητα της εταιρείας να συνεχίσει την δραστηριότητά της, και κυρίως στην αρνητική κατά 48,8 εκατ. ευρώ καθαρή θέση -κάτω του 50% του μετοχικού κεφαλαίου- που καθιστά αναγκαία την αύξηση κεφαλαίου. 

Αντίστοιχα στη Ζήνων οι ορκωτοί λογιστές σημειώνουν πως τα ίδια κεφάλαια της εταιρείας στις 31/12/2008 είναι πολύ μικρότερα από το 50% του καταβλημένου μετοχικού κεφαλαίου και επιβάλλεται να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα (μέσω αύξησης κεφαλαίου την οποία προωθεί η εταιρεία) για την αποκατάσταση της κεφαλαιακής της επάρκειας. Επιπλέον, αναφέρεται πως η δυνατότητα κάλυψης των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων του ομίλου από τα κυκλοφορούντα στοιχεία του ενεργητικού, εξαρτάται από την επίτευξη πώλησης των κτιριακών εγκαταστάσεων του ομίλου. 

Στη έκθεση των ορκωτών τονίζεται επίσης πως δεδομένης της μεγάλης συσσωρεμένης ζημίας στις 31/12/2008 σε συνδυασμό με την επικείμενη πώληση του κλάδου της ρομποτικής (μία από τις κυριότερες δραστηριότητες της Ζήνων), ή μη επίτευξη των επιχειρηματικών σχεδίων της εταιρείας (μετοχική συνεργασία στον κλάδο του αθλητικού στοιχήματος) αλλά και τις σημειώσεις περί βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων (ύψους 5,53 εκατ.ευρώ),  υποδηλώνεται η ύπαρξη αβεβαιότητας ως προς την δυνατότητα του ομίλου να συνεχίσει την δραστηριότητα του.

Από τον έλεγχό των ορκωτών στην Αλυσίδα προέκυψε πως στο λογαριασμό του Ενεργητικού «Πελάτες και λοιπές απαιτήσεις» περιλαμβάνονται ποσά σε καθυστέρηση εισπράξεως, κυρίως από πελάτες εξωτερικού, 6,05 εκατ. ευρώ. Για τις απαιτήσεις αυτές η σχηματισθείσα πρόβλεψη για ενδεχόμενη ζημία από τη μη ρευστοποίησή τους ύψους 350 χιλ. ευρώ, υπολείπεται από αυτή που θα έπρεπε να είχε σχηματισθεί κατά το ποσό των 5,70 εκατ. ευρώ περίπου. Το γεγονός αυτό, σημειώνεται, έχει ως αποτέλεσμα ο λογαριασμός «Πελάτες και λοιπές απαιτήσεις» καθώς και τα ίδια κεφάλαια της εταιρείας να εμφανίζονται αυξημένα κατά το ποσό των 5,70 εκατ.ευρώ περίπου, ενώ τα αποτελέσματα χρήσεως κατά το ποσό των 380 χιλ.ευρώ περίπου.

Στην Ελληνικές Ιχθυοκαλλιέργειες (η εταιρεία έχει ενταχθεί στο άρθρο 99), οι ελεγκτές αναφέρουν πως υπάρχουν ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις προς ασφαλιστικούς οργανισμούς, τράπεζες, προσωπικό και προμηθευτές και προβλήματα στην ομαλή ανάπτυξη του ιχθυοπληθυσμού λόγω δυσχερειών στην προμήθεια ιχθυοτροφών, τα οποία εάν δεν επιλυθούν τότε θα μειωθούν τα αποθέματα και κατ΄ επέκταση τα αποτελέσματα των επομένων περιόδων. «Τα δεδομένα αυτά καθώς και η ύπαρξη σημαντικών λειτουργικών ζημιών στη χρήση 2008 υποδηλώνουν την ύπαρξη αβεβαιότητας ως προς την δυνατότητα της εταιρείας να συνεχίσει την δραστηριότητά της», τονίζεται στην έκθεση.

Σειρά παρατυπιών διαπιστώνουν στη Χαλυβδοφύλλων (σε αναστολή διαπραγμάτευσης από 1/12/08) οι ελεγκτές. Συγκεκριμένα,  επισημαίνεται μεταξύ άλλων πως για φόρους και προσαυξήσεις φορολογικών ελέγχων χρήσεων 1995-2004 ύψους 31,2 εκατ.ευρώ, η εταιρεία προσέφυγε στα Διοικητικά Δικαστήρια και για το λόγο αυτό, δεν έχει σχηματίσει πρόβλεψη σε βάρος των αποτελεσμάτων της. «Για το χειρισμό αυτόν τηρούμε  επιφύλαξη δεδομένου ότι εντός της κλειόμενης χρήσης τελεσιδίκησαν σε βάρος της εταιρείας προσφυγές για παρόμοιους φόρους συνολικού ποσού 2,3 εκατ.ευρώ, για τους οποίους η εταιρεία διενήργησε ανάλογη πρόβλεψη σε βάρος των αποτελεσμάτων της χρήσεως», όπως αναφέρεται.

Οι ελεγκτές θεωρούν επισφαλή την ευδοκίμηση υπέρ της εταιρείας των ανωτέρω προσφυγών, με συνέπεια να μην απεικονίζεται στις συνημμένες οικονομικές καταστάσεις ανάλογη πρόβλεψη σε βάρος των αποτελεσμάτων και ως εκ τούτου τα ίδια κεφάλαια να εμφανίζονται μεγαλύτερα κατά το ποσό των 31,2 εκατ.ευρώ. Τονίζουν, επίσης, πως λόγω του ύψους των συσσωρευμένων ζημιών, της διακοπής κλάδου παραγωγής και της συνεχούς μείωσης των δραστηριοτήτων της εταιρείας, η συνέχιση της δραστηριότητας της εταιρείας είναι επισφαλής. «Υφίσταται σοβαρό ενδεχόμενο διακοπής της δραστηριότητας της και σε τέτοια περίπτωση δημιουργούνται σοβαρές αμφιβολίες για το ύψος της ρευστοποιήσιμης αξίας των περιουσιακών στοιχείων ώστε να καλύψει τις υποχρεώσεις της στα πλαίσια των συνήθων εργασιών της. Το ενδεχόμενο αυτό δεν αντικατοπτρίζεται στις οικονομικές καταστάσεις οι οποίες έχουν συνταχθεί βάσει της αρχής της συνέχισης της δραστηριότητας», καταλήγουν. 

Ακόμη, στην ΕΤΜΑ οι ορκωτοί αναφέρουν μεταξύ άλλων πως η αποτίμηση δύο θυγατρικών στη Κίνα έγινε με μέθοδο που δεν προβλέπεται από τα ΔΛΠ ενώ η αποτίμηση των ακινήτων προσδιορίστηκε από την ίδια την εταιρεία και όχι από εκτιμητές και με δεδομένη την διακοπή της παραγωγικής δραστηριότητας της και του ύψους των συσσωρευμένων ζημιών «δημιουργούνται σοβαρές αμφιβολίες ως προς τη δυνατότητα της εταιρείας να συνεχίσει την δραστηριότητά της». Σε ότι αφορά στην Πετζετάκις, οι ορκωτοί αναφέρουν πως «η συνέχιση της δραστηριότητας με ενδεχόμενη μελλοντική μη επίτευξη των οικονομικών δεσμεύσεων τελεί υπό την προϋπόθεση συνέχισης της ανοχής και στήριξης από τους ομολογιούχους» ενώ στην ΑΕΓΕΚ επισημαίνεται πως το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων που εμφανίζονται στον ισολογισμό έχει καταστεί μικρότερο του 50% του μετοχικού κεφαλαίου». 
            
Τέλος, με παρατηρήσεις υπογράφονται οι λογιστικές καταστάσεις μεταξύ άλλων και στις Fieratex, Ευρωσυμμετοχές, Ιπποτούρ, Κλωνατέξ, Περσεύς, Compucon, Euromedica, Newsphone. 
 
nikos.chrissikopoulos@capital.gr