ΕΥΑΘ: Από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στους διεθνείς κολοσσούς

Του Θανάση Παπαδή

Πολλοί έχουν πει ότι οι σύγχρονοι πόλεμοι γίνονται για το πετρέλαιο και οι μελλοντικοί πόλεμοι θα γίνονται για το νερό. Και ίσως δεν έχουν άδικο, αφού το πιο πολύτιμο υγρό για τη συνέχιση της ζωής όλο και μειώνεται από τον πλανήτη. Η κακή χρήση (υπερκατανάλωση) αλλά και η αλλαγή των κλιματολογικών συνθηκών, έχουν μετατρέψει το νερό σε μία από τις πλέον "hot" επιχειρηματικές δραστηριότητες. 

Όλο και περισσότεροι επιχειρηματίες στρέφουν την προσοχή τους σε δραστηριότητες που έχουν άμεση σχέση με το νερό. Ως εκ τούτου οι εταιρείες που έχουν ως βασική τους δραστηριότητα το νερό θα βρεθούν το αμέσως χρονικό διάστημα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος.

Μία από αυτές στην Ελλάδα είναι Επιχείρηση Ύδρευσης και Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης, η γνωστή μας σε όλους ΕΥΑΘ. Η πρόθεση του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών που είναι και ο βασικός μέτοχος της εταιρείας να προχωρήσει άμεσα στην παραχώρηση μέρους τους 70% που κατέχει, έχει προκαλέσει το έντονο ενδιαφέρον ξένων επιχειρήσεων, οι οποίες φέρονται αποφασισμένες να φωνάξουν "παρών" όταν ανοίξει το «παιχνίδι». 

Μία εξ αυτών είναι η γαλλική Suez η οποία και ήδη κατέχει ποσοστό κοντά στο 5%. Μάλιστα τα στελέχη της γαλλικής εταιρείας έχουν έρθει σε επαφές με την ελληνική κυβέρνηση και το κλίμα, όπως λένε σε κατ΄ ιδίαν συζητήσεις είναι θετικό. 

Η ΕΥΑΘ είναι υπεύθυνη για την υδροδότηση του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης και τη συγκέντρωση και μεταφορά των αστικών λυμάτων στις Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Λυμάτων. Προήλθε από τη συγχώνευση, το 1998, του Οργανισμού Υδρεύσεως Θεσσαλονίκης (ΟΥΘ) και του Οργανισμού Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης (ΟΑΘ). Κατά την εποχή της Τουρκοκρατίας υπήρχε δίκτυο ύδρευσης της πόλης της Θεσσαλονίκης το οποίο τροφοδοτούνταν  από τις πηγές Χορτιάτη, Ρεντζικίου (Πεύκων) και Λεμπέτ (Σταυρούπολη). Το 1888, η υδροδότηση του κέντρου της πόλης παραχωρήθηκε με αυτοκρατορική διαταγή στον Τούρκο επιχειρηματία Χαμδή Εφέντη, ο οποίος με Βελγικά κεφάλαια ίδρυσε εταιρεία με τίτλο «Οθωμανική Εταιρεία Υδάτων Θεσσαλονίκης», η οποία λειτούργησε παράλληλα με την ύδρευση της πόλης από το Δήμο Θεσσαλονίκης μέχρι το 1939. 

Για πρώτη φορά το 1919 ο Δήμος αποφάσισε την χλωρίωση του νερού των προαναφερθέντων υδραγωγείων. Έλλειψη νερού παρουσιάστηκε με τον ερχομό των προσφύγων το 1922, με αποτέλεσμα να ανακαινισθεί το δίκτυο, να εκτελεσθούν έργα πορισμού νέων ποσοτήτων νερού (γεωτρήσεις) και να συντηρηθούν τα τρία υδραγωγεία. Συνολικά, την περίοδο αυτή (1913-1939) κατασκευάστηκαν δεξαμενές και γεωτρήσεις στις περιοχές Καλαμαριάς, Ντεπώ, Χαριλάου, Τούμπας, Χίρς, Εξοχών, Μαλακοπής, Αγ. Φανουρίου, Καλοχωρίου. 

Μέχρι το 1939 και με ευθύνη της Βελγικής εταιρείας κατασκευάσθηκε το εσωτερικό δίκτυο ύδρευσης της πόλης χρησιμοποιώντας χυτοσιδήρους σωλήνες διαμέτρου 60 έως 100 χιλιοστών.

Το 1939 με τον Α.Ν.1563/1939 συστάθηκε ο Οργανισμός Υδρεύσεως Θεσσαλονίκης (ΟΥΘ), ο οποίος εξαγόρασε την «Οθωμανική Εταιρεία Υδρεύσεως Θεσσαλονίκης» και στη συνέχεια ανέλαβε τις εγκαταστάσεις ύδρευσης (δίκτυα, δεξαμενές κ.λ.π.) και το αντίστοιχο προσωπικό από το Δήμο Θεσσαλονίκης. 

Η περίοδος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου ήταν μια πολύ δύσκολη περίοδος για τον ΟΥΘ. Μετά τον πόλεμο από το 1945 άρχισε μια τιτάνια προσπάθεια βελτίωσης των εγκαταστάσεων (δίκτυα, δεξαμενές, αντλιοστάσια, κ.λ.π.) του ΟΥΘ για την υδροδότηση των κατοίκων της πόλης. Η αστυφιλία δημιούργησε τεράστια προβλήματα μια και κατασκευάζονταν δίκτυα κλπ. πρόχειρα χωρίς μελέτες για την άμεση υδροδότηση των οικογενειών που εγκαθίσταντο στην πόλη.

Η ΕΥΑΘ έχει στόχο την αποτελεσματική και άμεση εξυπηρέτηση των καταναλωτών της, με καλύτερες παροχές υπηρεσιών και μεγαλύτερη αξιοπιστία και φιλοδοξεί να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στην Νοτιοανατολική Ευρώπη στους τομείς ύδρευσης και αποχέτευσης, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες των πολιτών και του περιβάλλοντος.

Στο τιμόνι της επιχείρησης βρίσκεται ένας καθηγητής Πανεπιστημίου, ο κ. Γιώργος Σκόδρας, ο οποίος ποτέ δεν έκρυψε την κομματική του προέλευση, αλλά και ποτέ δεν μπήκε στην λογική του συμψηφισμού. Ιδιαίτερα φιλόδοξος άνθρωπος θέλει να αφήσει την σφραγίδα του στην επιχείρηση. Πιστεύει ότι μπορεί να αλλάξει τον τρόπο λειτουργία μιας κρατικής εταιρείας και για τον λόγο αυτό είναι πολλές φορές που έχει έρθει σε ρήξεις με ανθρώπους που θέλουν να αφήσουν την εταιρεία στο... παρελθόν.

Δεν είναι λίγες οι φορές που ήρθε σε κόντρα με το κατεστημένο στην επιχείρηση. Η εμμονή του σε νέο τρόπο διαχείρισης με κανόνες διαφάνειας και ανοικτούς διαγωνισμούς τον έφεραν πριν μερικούς μήνες σε πολύ δυσχερή θέση, αφού είχε απέναντί του τους συνδικαλιστές της ΕΥΑΘ, αλλά και μέρος του πολιτικού κόσμου. 

Εντούτοις ούτε στιγμή δεν έκανε πίσω, ακόμη και όταν όλοι έλεγαν ότι η επιμονή του αυτή θα του στοιχήσει την θέση του. Σήμερα δείχνει ισχυρός όσο ποτέ, έχοντας την στήριξη της πολιτικής ηγεσίας, αλλά πλέον και της τοπικής κοινωνίας. 

Σήμερα η ΕΥΑΘ, αλλάζει σελίδα. Μπαίνει δυναμικά σε κλάδους όπως η Ενέργεια και οι Τηλεπικοινωνίες. Τον επόμενο μήνα θα είναι έτοιμο, σύμφωνα με πληροφορίες, και θα παρουσιαστεί το νέο business plan της ΕΥΑΘ, το οποίο και θα περιλαμβάνει τις νέες δραστηριότητες της επιχείρησης, με βασική αυτή την είσοδο στις τηλεπικοινωνίες και σε δεύτερη φάση στην ενέργεια. Παράλληλα θα προβλέπεται και ένα φιλόδοξο σχέδιο γρήγορης ανάπτυξης της επιχείρησης όπου σήμερα δεν έχει δραστηριότητα και βέβαια ο λόγος γίνεται για όμορες περιοχές της Θεσσαλονίκης.

Οι ρυθμοί που γίνονται οι σχετικές διεργασίες είναι ιδιαίτερα έντονοι με στόχο να επιτευχθεί απόλυτα ο σχεδιασμός της επιχείρησης και τον Μάρτιο να γίνει η σχετική παρουσίαση στον βασικό μέτοχο, αλλά και στο ευρύ επενδυτικό κοινό. 

Ο τομέας των τηλεπικοινωνιών είναι ο τομέας αιχμής που απασχολεί περισσότερο από οτιδήποτε άλλο την περίοδο αυτή την ΕΥΑΘ. Οι πρώτες μελέτες είναι ήδη έτοιμες και αμέσως μετά την παρουσίαση και έγκριση του business plan θα ξεκινήσουν οι εργασίες για την δημιουργία ιδιόκτητου δικτύου οπτικών ινών στην περιοχή της Θεσσαλονίκης οι οποίες και θα μισθωθούν σε τηλεπικοινωνιακούς παρόχους. Ήδη έχουν ξεκινήσει οι πρώτες επαφές με εταιρείες του κλάδου και όπως αναφέρουν οι σχετικές πληροφορίες, το ενδιαφέρον είναι έντονο. 

Μάλιστα το ενδιαφέρον αυξάνεται και από το γεγονός ότι ο Δήμαρχος της Θεσσαλονίκης κ. Βασίλης Παπαγεωργόπουλος έχει ανάψει κόκκινο στη δημιουργία υποδομών στην νύμφη του Θερμαϊκού, αφού ουσιαστικά απαγορεύει το... σκάψιμο. Έτσι, η ΕΥΑΘ προσπαθεί να «κερδίσει» το χαμένο έδαφος που έχει η δεύτερη σε μέγεθος πόλη της χώρας από την πλευρά των υποδομών της νέας τεχνολογίας. 

Τέλος σε ό,τι αφορά τα μεγέθη της επιχείρησης για το 2007, θα κυμανθούν σε επίπεδα άνω των αρχικών προβλέψεων.