Τα 2 κρίσιμα μέτωπα για τον όμιλο Κοπελούζου το 2026: Αποφάσεις για Gregy και 2ο FSRU

Του Χάρη Φλουδόπουλου

Το 2026 αναδεικνύεται σε έτος-ορόσημο για τον όμιλο Κοπελούζου, καθώς μέσα σε αυτό θα ληφθούν οι τελικές επενδυτικές αποφάσεις για δύο από τα μεγαλύτερα και πιο στρατηγικά έργα που βρίσκονται σήμερα στο τραπέζι της ελληνικής – και περιφερειακής – ενεργειακής αγοράς: την κατασκευή του δεύτερου πλωτού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου (FSRU) στην Αλεξανδρούπολη και την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Αιγύπτου GREGY.

Όπως ξεκαθαρίστηκε σε συνάντηση του Δημήτρη Κοπελούζου και στελεχών του ομίλου με δημοσιογράφους, και στα δύο έργα το 2026 θα είναι το έτος κατά το οποίο "θα παρθεί η όποια απόφαση, θετική ή αρνητική", με τα δεδομένα της αγοράς, το κόστος, τις ταρίφες και – κυρίως – τις δεσμεύσεις των πελατών να κρίνουν την τελική έκβαση.

Το FSRU της Αλεξανδρούπολης και το "στοίχημα" του δεύτερου σταθμού

Ο όμιλος Κοπελούζου υπενθυμίζει ότι το πρώτο FSRU της Αλεξανδρούπολης αποτελεί ένα έργο που "σχεδιάστηκε πριν προκύψουν οι ανάγκες και σήμερα λειτουργεί ακριβώς τη στιγμή που οι ανάγκες αυτές έγιναν πραγματικότητα". Η επενδυτική απόφαση για τον πρώτο σταθμό ελήφθη πριν ξεσπάσει ο πόλεμος στην Ουκρανία, σε ένα εντελώς διαφορετικό περιβάλλον τιμών και γεωπολιτικών ισορροπιών.

Το κόστος του πρώτου FSRU ανήλθε στα 490 εκατ. ευρώ (χωρίς χρηματοοικονομικά έξοδα), με σημαντική συνεισφορά επιδότησης ύψους 226 εκατ. ευρώ. Σήμερα, όμως, οι συνθήκες έχουν αλλάξει δραστικά. Με τους τρέχοντες υπολογισμούς, ένα δεύτερο FSRU θα κόστιζε περί τα 650 εκατ. ευρώ, χωρίς επιδότηση αυτή τη φορά, γεγονός που ανεβάζει το συνολικό κόστος και συμπιέζει την οικονομική απόδοση.

"Τότε είχαμε χαμηλότερο τίμημα και επιδότηση. Σήμερα έχουμε υψηλότερο κόστος, καμία επιδότηση και έντονο ανταγωνισμό", σημείωσαν χαρακτηριστικά τα στελέχη του ομίλου. Ο ανταγωνισμός προέρχεται κυρίως από τερματικούς σταθμούς LNG  κυρίως στην Πολωνία και δευτερευόντως στη Λιθουανία και την Κροατία, γεγονός που σημαίνει ότι οι τελικές ταρίφες χρήσης δεν θα καθοριστούν μονομερώς, αλλά θα προκύψουν μέσα από την πίεση της αγοράς.

Το αποτέλεσμα είναι ένα έργο ακριβότερο, με χαμηλότερη – και απολύτως ανταγωνιστική – απόδοση. "Όποιος καταλήξει να το κάνει, θα είναι ευεργέτης για τη χώρα", ειπώθηκε με νόημα, υπογραμμίζοντας τον στρατηγικό χαρακτήρα του έργου, παρά το περιορισμένο οικονομικό όφελος.

Χωρητικότητα, πελάτες και κάθετος διάδρομος

Ο όμιλος δηλώνει ότι γνωρίζει τη "δουλειά καλύτερα από όλους", καθώς βρίσκεται σε συνεχή επαφή με τους πιθανούς πελάτες που θα κλείσουν χωρητικότητα. Όπως σημειώθηκε, "λίγο-πολύ οι πελάτες θα είναι οι ίδιοι", με το ενδιαφέρον να θεωρείται δεδομένο, υπό την προϋπόθεση ότι το έργο θα είναι οικονομικά βιώσιμο.

Σήμερα, η Ελλάδα μπορεί να εξάγει έως 10 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως: 5 bcm μέσω του IGB, 3,5 bcm από το Σιδηρόκαστρο και περίπου 1,5 bcm προς τη Βόρεια Μακεδονία και τη Σερβία. Το FSRU της Αλεξανδρούπολης έχει απεριόριστη πρόσβαση τόσο στον IGB όσο και στο Σιδηρόκαστρο, με βασική προϋπόθεση την πλήρη διακοπή του ρωσικού αερίου.

Οι εκτιμήσεις του ομίλου κάνουν λόγο για νέες ανάγκες 30-35 bcm στη Νοτιοανατολική Ευρώπη έως το 2030, με 16-17 bcm να αφορούν την αντικατάσταση του ρωσικού αερίου και άλλα τόσα να προκύπτουν από την οργανική αύξηση της ζήτησης. Παρ’ όλα αυτά, όπως τονίστηκε, "με τα σημερινά δεδομένα της αγοράς δικαιολογείται μόνο ένα νέο FSRU στην Ελλάδα".

Κρίσιμο ζήτημα παραμένουν οι ταρίφες του κάθετου διαδρόμου. "Ο κάθετος διάδρομος δεν είναι φθηνός και το καράβι δεν επιδοτείται", ανέφεραν στελέχη του ομίλου, προσθέτοντας ότι απαιτείται μείωση των ταριφών από τις εμπλεκόμενες χώρες ώστε να καταστεί ελκυστικό το συνολικό πακέτο.

Τιμές LNG: το Κατάρ και οι ΗΠΑ αλλάζουν το παιχνίδι

Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στις προοπτικές της αγοράς LNG. Σύμφωνα με την εκτίμηση του ομίλου, οι διαφορές τιμής μεταξύ ρωσικού αερίου και LNG είναι σήμερα μικρές, της τάξης του 3-3,5%, με το LNG να εμφανίζεται ακόμη και φθηνότερο κατά περίπου 3 ευρώ/MWh σε ορισμένες χρονικές περιόδους.

Η εικόνα αυτή αναμένεται να αλλάξει περαιτέρω τα επόμενα χρόνια, καθώς νέες μονάδες υγροποίησης στο Κατάρ και στις ΗΠΑ θα αυξήσουν σημαντικά την προσφορά. "Οι τιμές του LNG θα πέσουν και δεν αποκλείεται να δούμε μείωση έως και 20 ευρώ ανά μεγαβατώρα", εκτίμησαν τα στελέχη του ομίλου, στοιχείο που ενισχύει τη στρατηγική σημασία των υποδομών LNG, αλλά ταυτόχρονα πιέζει τις αποδόσεις νέων επενδύσεων.

Αναβάθμιση του υφιστάμενου FSRU

Παράλληλα με το δεύτερο FSRU, εξετάζεται και η αναβάθμιση του υφιστάμενου σταθμού στην Αλεξανδρούπολη, αν και αυτό συνεπάγεται προσωρινή διακοπή της λειτουργίας του. Υπάρχουν δύο επίπεδα αναβάθμισης, με το βασικό σενάριο να προβλέπει αύξηση της δυναμικότητας από 5,5 σε περίπου 6,5 bcm, μέσω της προσθήκης επιπλέον αντλίας (από τέσσερις σε πέντε).

Το 2026 ο σταθμός αναμένεται να διαχειριστεί 40 ή και περισσότερα φορτία, έχοντας αφήσει πίσω του τα τεχνικά προβλήματα κατά την έναρξη λειτουργίας του. Υπενθυμίζεται ότι κάθε φορτίο αντιστοιχεί σε περίπου 100 εκατ. κυβικά μέτρα αερίου, δηλαδή 10 φορτία ισοδυναμούν με 1 bcm.

GREGY: το έργο που "αλλάζει την πίστα" για την ελληνική οικονομία

Αν το δεύτερο FSRU αποτελεί στρατηγική υποδομή για το φυσικό αέριο, η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Αιγύπτου GREGY χαρακτηρίζεται από τον όμιλο ως "το σημαντικότερο έργο για το μέλλον της χώρας". Το σκεπτικό είναι σαφές: φθηνή, καθαρή και συνεχούς ροής ηλεκτρική ενέργεια (baseload) από την Αίγυπτο μπορεί να μεταμορφώσει το ενεργειακό και βιομηχανικό προφίλ της Ελλάδας.

Σύμφωνα με μελέτη που εκπονήθηκε από την afry και υποβλήθηκε στην κυβέρνηση, η εισαγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από την Αίγυπτο μέσω του GREGY θα μπορούσε να μειώσει το κόστος στη χονδρεμπορική αγορά κατά 21 ευρώ/MWh, δηλαδή περίπου 25%. Στα διμερή συμβόλαια (PPA), το όφελος θα μπορούσε να φτάσει ακόμη και το 45%.

"Η Γερμανία δημιούργησε βιομηχανία με εκπτώσεις 15% από το ρωσικό αέριο. Εδώ μιλάμε για επανάσταση", ανέφεραν χαρακτηριστικά τα στελέχη του ομίλου. Σήμερα, η ελληνική βιομηχανία καταναλώνει περίπου 22 TWh ετησίως, ενώ υπάρχουν επιπλέον 11 TWh που μπορούν να καλύψουν νέες ενεργοβόρες βιομηχανίες, giga data centers, οικιακούς καταναλωτές και τον αγροτικό τομέα.

Χρηματοδότηση, ενδιαφέρον και γεωπολιτική διάσταση

Το GREGY βρίσκεται "σε καλό δρόμο" και υποστηρίζεται ενεργά από την αιγυπτιακή κυβέρνηση, με τον πρόεδρο Σίσι να βλέπει τη διασύνδεση ως γέφυρα που θα ενώσει ενεργειακά την Αίγυπτο με την Ευρώπη. Οι δύο μελέτες για τη βέλτιστη όδευση ολοκληρώνονται τον Ιανουάριο, ενώ έναν μήνα αργότερα θα ακολουθήσει η τεχνική ανάλυση και η μελέτη κόστους-οφέλους.

Το ενδιαφέρον της αγοράς είναι έντονο: έχουν κατατεθεί επιστολές έκφρασης ενδιαφέροντος ύψους 4,6 δισ. ευρώ για το καλώδιο και 5,2 δισ. ευρώ για έργα ΑΠΕ, ενώ έχουν υπογραφεί 48 μνημόνια συνεργασίας με μεγάλες εταιρείες για προμήθεια και αγορά ενέργειας. Το έργο προβλέπεται να δημιουργήσει 1.600 θέσεις εργασίας κατά την κατασκευή και χιλιάδες ακόμη στη συνέχεια, στη βιομηχανία.

Επενδυτικές αποφάσεις και ορίζοντας 20ετίας

Η τελική επενδυτική απόφαση για το GREGY τοποθετείται στο τέλος του 2026, ενώ για το δεύτερο FSRU εκτιμάται ότι απαιτούνται περίπου δύο χρόνια από τη λήψη της απόφασης έως την ολοκλήρωση της κατασκευής. Στο μεταξύ, ο όμιλος Κοπελούζου εκτιμά ότι "δύσκολα θα επιστρέψει σύντομα η Ευρώπη στο ρωσικό αέριο" και ότι για τα επόμενα 20 χρόνια "ούτε ένα κυβικό ρωσικού αερίου δεν θα κατευθυνθεί στην Ευρώπη".

Σε αυτό το περιβάλλον, το 2026 δεν είναι απλώς ένα ακόμη έτος για τον όμιλο Κοπελούζου. Είναι το σημείο όπου θα κριθεί αν η Ελλάδα θα εδραιωθεί ως περιφερειακός κόμβος φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας – και αν μπορεί να μετατρέψει τη γεωγραφική της θέση σε μακροπρόθεσμο βιομηχανικό και εξαγωγικό πλεονέκτημα.