Στο "κόκκινο" ο παράνομος στοιχηματισμός - Έρχονται αυστηρότερα μέτρα

του Στάθη Βασιλόπουλου

Η εικόνα της ελληνικής αγοράς τυχερών παιχνιδιών μοιάζει με δύο παράλληλες πραγματικότητες. Από τη μία πλευρά, η νόμιμη αγορά καταγράφει κάθε χρόνο ανάπτυξη, προσελκύοντας νέους παίκτες μέσα από πλατφόρμες που λειτουργούν υπό καθεστώς αδειοδότησης. Από την άλλη, ένας "σκιώδης" κόσμος παράνομου στοιχηματισμού ανθεί, συχνά μακριά από κάθε έλεγχο, στερώντας πολύτιμα έσοδα από το Δημόσιο και εγκλωβίζοντας πολίτες σε επικίνδυνες πρακτικές.

Το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών προωθεί πλέον αυστηρότερο θεσμικό πλαίσιο, το οποίο δεν περιορίζεται μόνο στους διοργανωτές και τους "ιδιοκτήτες" των παράνομων παιχνιδιών, αλλά προβλέπει κυρώσεις ακόμα και για τους ίδιους τους παίκτες, σε μια προσπάθεια να περιορίσει το φαινόμενο του παράνομου τζόγου στη χώρα μας.

Στις παραβάσεις εντάσσονται επίσης όσοι εγκαθιστούν ή μετατρέπουν μηχανήματα, καθώς και όσοι παρεμποδίζουν αστυνομικούς ελέγχους σε καταστήματα όπου διεξάγεται παράνομος τζόγος. Η εικόνα που διαμορφώνεται θυμίζει μια σύγχρονη Λερναία Ύδρα: παρά τις αλλεπάλληλες προσπάθειες καταστολής, νέοι μη αδειοδοτημένοι ιστότοποι ξεφυτρώνουν καθημερινά, στοχεύοντας το ελληνικό κοινό.

Μέχρι πρόσφατα δεν υπήρχε σαφής εικόνα για το μέγεθος της παράνομης αγοράς. Αυτό άλλαξε πριν από τρία χρόνια, όταν η Εθνική Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων (ΕΕΕΠ), σε συνεργασία με την Kappa Research, καθιέρωσε την ετήσια έρευνα για τον παράνομο τζόγο. 

Τα τελευταία στοιχεία της πανελλαδικής έρευνας φέρνουν στο φως ανησυχητικά δεδομένα:

- Το 2024 περίπου 800.000 άτομα έπαιξαν σε μη αδειοδοτημένο περιβάλλον.

- Από αυτούς, το 72% συνδυάζει παράνομο και νόμιμο τζόγο, ενώ το 28% δραστηριοποιείται αποκλειστικά στο παράνομο δίκτυο.

- Το ποσό που παίχτηκε σε παράνομα δίκτυα ανήλθε σε 1,67 δισ. ευρώ, σχεδόν αμετάβλητο σε σχέση με το 2023.

- Το μέσο ποσό που ξόδεψαν οι παίκτες έφτασε τα 2.089 ευρώ.

- Κυρίαρχες ομάδες παικτών είναι οι μισθωτοί και οι ελεύθεροι επαγγελματίες, που αθροιστικά αγγίζουν το 58% του συνόλου.

Το προφίλ των παικτών

Η πλειονότητα των παικτών που συμμετέχει σε μη αδειοδοτημένα τυχερά παιχνίδια προτιμά κυρίως το στοίχημα (50,2%), ακολουθούμενο από ρουλέτα, πόκερ και blackjack (49,01%), στη συνέχεια τα φρουτάκια (38,63%) και, τέλος, άλλα τυχερά παίγνια (2,23%). Ο παράνομος τζόγος αφορά εξίσου άνδρες και γυναίκες, με το 65% των παικτών να είναι άνδρες και το 35% γυναίκες. Σε ό,τι αφορά την ηλικία, το 52,2% είναι έως 44 ετών, ενώ το 47,8% είναι άνω των 45 ετών, ποσοστό μειωμένο κατά περίπου 6% σε σχέση με το 2023. Η ηλικιακή ομάδα 18-34 ετών εμφανίζει τη μεγαλύτερη συμμετοχή στα παράνομα τυχερά παιχνίδια, κυρίως διαδικτυακά και χωρίς επίβλεψη.

Σύμφωνα με μελέτες, το 60% του ενήλικου πληθυσμού παίζει τυχερά παιχνίδια, ενώ το 10% στρέφεται στα παράνομα δίκτυα. Περίπου το 3% των παικτών αναπτύσσει επικίνδυνο εθισμό. Τα ποσά που παίζονται στο νόμιμο δίκτυο είναι αντίστοιχα με αυτά στο παράνομο, ωστόσο ο παράνομος διαδικτυακός τζόγος θεωρείται η μεγαλύτερη απειλή, καθώς αναπτύσσεται ραγδαία και πλήττει κυρίως τη νεολαία, η οποία δεν έχει πρόσβαση στο νόμιμο δίκτυο. Οι λόγοι που οδηγούν πολλούς στον παράνομο τζόγο σχετίζονται με το γεγονός ότι δεν απαιτείται ταυτοποίηση στοιχείων, οι αναλήψεις γίνονται με τρόπους που διασφαλίζουν την ανωνυμία, τα κέρδη δεν φορολογούνται και συχνά προσφέρονται πιο ελκυστικές αποδόσεις.

Οι κυβερνητικές παρεμβάσεις

Από το φθινόπωρο αναμένεται να τεθεί σε ισχύ το νέο θεσμικό πλαίσιο, το οποίο παρουσίασε πρόσφατα στη Βουλή ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, ανακοινώνοντας παράλληλα την τοποθέτηση του Αντώνη Βαρθολομαίου στη θέση του προέδρου της ΕΕΕΠ.

Το νέο πλαίσιο προβλέπει:

- Μόνιμο σφράγισμα και αφαίρεση άδειας από καταστήματα με παράνομη δραστηριότητα.

- Αυστηρότερους όρους αδειοδότησης για τα Internet café.

- Ποινές φυλάκισης για παρεμπόδιση ελέγχων.

- Σκληρές κυρώσεις σε φυσικά πρόσωπα και νομικές οντότητες που εμπλέκονται.

Η Εθνική Επιτροπή Ελέγχου και Εποπτείας Παιγνίων (ΕΕΕΠ) προειδοποιεί ότι ο παράνομος τζόγος στερεί από το Ελληνικό Δημόσιο έσοδα που ξεπερνούν το 1 δισ. ευρώ ετησίως. Η απώλεια εσόδων είναι σχεδόν ισοδύναμη με τα έσοδα που εισπράττει το κράτος από τη νόμιμη αγορά τυχερών παιχνιδιών, η οποία το 2024 απέφερε περίπου 1,05 δισ. ευρώ. Ουσιαστικά, η παράνομη δραστηριότητα "καθρεφτίζει" τη νόμιμη αγορά σε μέγεθος, δημιουργώντας ένα παράλληλο οικονομικό σύμπαν, με σοβαρές επιπτώσεις στα δημόσια ταμεία και στους παίκτες.

Η διάδοση μέσω Διαδικτύου και social media

Όπως έχει επισημάνει ο Σύνδεσμος Παρόχων και Προμηθευτών Διαδικτυακών Τυχερών Παιγνίων (HGA), στις μέρες μας παρατηρείται καθημερινά η εμφάνιση νέων ιστοτόπων που παρέχουν ή προωθούν (μέσω διαφήμισης) παράνομα τυχερά παίγνια, με σαφή στόχευση προς το ελληνικό κοινό. Τα εν λόγω sites συχνά περιέχουν παράνομο περιεχόμενο στην ελληνική γλώσσα, ενώ δεν είναι λίγα εκείνα που χρησιμοποιούν ονόματα χώρου με κατάληξη .gr. Παράλληλα, έχει σημειωθεί σημαντική αύξηση στις διαφημίσεις που προωθούν παράνομα τυχερά παίγνια, στις οποίες εμφανίζονται Έλληνες πολίτες από περιοχές της ελληνικής επικράτειας να διαφημίζουν τέτοια παίγνια στα ελληνικά. Αντίστοιχα φαινόμενα καταγράφονται ευρέως και σε πλατφόρμες διαμοιρασμού περιεχομένου (όπως το YouTube και το Twitch), σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης (π.χ. Facebook, Instagram), καθώς και σε εφαρμογές για κινητές συσκευές, είτε υπό μορφή αυτόνομων εφαρμογών είτε μέσω ενσωματωμένων διαφημίσεων.