Μπλόκο στις νέες αναθέσεις έργων μπορεί να βάλει ο άλυτος "γρίφος" των εγγυητικών επιστολών

Του Νίκου Ρουσάνογλου

Προβληματισμός επικρατεί στα επιτελεία των κατασκευαστικών ομίλων αναφορικά με την υπογραφή νέων συμβάσεων, εφόσον διατηρηθεί το ζήτημα των εγγυητικών επιστολών, που καλούνται να εκδώσουν για κάθε έργο. Σύμφωνα επίσης με τον πρόεδρο του ΤΜΕΔΕ, κ. Κωνσταντίνο Μακέδο, το 2024 εκδόθηκαν από το Ταμείο εγγυητικές επιστολές άνω των 200 εκατ. ευρώ, μέσω των οποίων συμβασιοποιήθηκαν έργα άνω των 10 δισ. ευρώ. Πρόκειται για μια σημαντική "ανάσα", μιας και το ΤΜΕΔΕ λειτουργεί επικουρικά με τον τραπεζικό κλάδο, εξυπηρετώντας κυρίως τις μικρομεσαίες εταιρείες του κλάδου. Ουσιαστικά δηλαδή τα έργα που συμβασιοποιήθηκαν είναι μικρότερης εμβέλειας και αφορούν κυρίως Δήμους και Περιφέρειες.

Ωστόσο, εκκρεμεί και η υπογραφή συμβάσεων για έργα μεγάλης κλίμακας, ύψους αρκετών δις ευρώ - μόνον από το πρόγραμμα ΣΔΙΤ "τρέχουν" διαγωνισμοί 6 δις ευρώ. Σύμφωνα με τον κ. Αλέξανδρο Εξάρχου, πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο του ομίλου Aktor, "υπολογίζουμε ότι στο άμεσο μέλλον θα απαιτηθούν νέες εγγυητικές επιστολές που αντιστοιχούν σε περίπου 30% - 40% επί τους υφιστάμενου ανεκτέλεστου". Στην περσινή του μελέτη για τον κατασκευαστικό κλάδο, το ΙΟΒΕ είχε υπολογίσει ότι μαζί με τις υφιστάμενες εγγυητικές για έργα που ήδη εκτελούνται και δεν έχουν ολοκληρωθεί, όσο και εκείνες που θα πρέπει να εκδοθούν για τα νέα έργα που έχουν ανατεθεί, μόνο για τις εγγυητικές προκύπτει ένα συνολικό ποσό ύψους 805 εκατ. ευρώ.

Πρόκειται για ένα δυσθεώρητο μέγεθος, στο οποίο θεωρείται πολύ δύσκολο να μπορέσουν να ανταποκριθούν οι τέσσερις συστημικές τράπεζες, με δεδομένο ότι είναι υποχρεωμένες από τον ευρωπαϊκό τραπεζικό κανονισμό, να εγγράφουν τις εγγυητικές που εκδίδουν ως επισφάλειες, παρότι στην ουσία δεν πρόκειται για κάτι τέτοιο, μιας είναι μηδαμινός ο κίνδυνος κατάπτωσης των εγγυητικών.

Όπως εξήγησε ο κ. Εξάρχου σε πρόσφατη ενημερωτική συνάντηση με τον Τύπο, "με βάση το υπάρχον πλαίσιο, είναι πολύ δύσκολη η έκδοση νέων εγγυητικών, παρότι υπάρχει πολύ θετική διάθεση από το εγχώριο τραπεζικό σύστημα και καταβάλλονται πολύ σημαντικές προσπάθειες". Ωστόσο, υπάρχουν και γραφειοκρατικοί λόγοι, καθώς σε αρκετά έργα δεν επιστρέφονται οι παλιές εγγυητικές επιστολές, π.χ. γιατί δεν έχει παραληφθεί από το Δημόσιο ένα έργο που μπορεί να λειτουργεί και για πάνω από 10 χρόνια, γιατί υπάρχουν ακόμα διεκδικήσεις από τον ανάδοχο, ή επειδή δεν υπάρχει πια η υπηρεσία για να το παραλάβει. "Έχουμε έργο από το 2004 στο χαρτοφυλάκιό μας, για το οποίο ακόμα πληρώνουμε την προμήθεια της εγγυητικής. Αυτό είναι παραλογισμός", ανέφερε ο κ. Εξάρχου.

Σύμφωνα με τον ίδιο, απαιτείται η αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου, ώστε να είναι ευκολότερη η διαχείριση του επικείμενου όγκου των νέων έργων, χωρίς τον "βραχνά" των εγγυητικών. Για παράδειγμα, η Aktor έχει προτείνει την κατάργηση της είσπραξης προκαταβολών στα δημόσια έργα, προκειμένου να μην επιβαρύνονται οι κατασκευαστές με την έκδοση εγγυητικών επιστολών. Εφόσον πάντως επιλεγεί η συνέχιση της πρακτικής της χορήγησης προκαταβολής στους κατασκευαστές για τα έργα που αναλαμβάνουν, προτείνεται αυτές να κατατίθενται σε ειδικό, δεσμευμένο λογαριασμό, όπως συμβαίνει και σε μεγάλα έργα του εξωτερικού, προκειμένου τα χρήματα να μην καταλήγουν να καλύπτουν "τρύπες" των αναδόχων από άλλα έργα.

Άλλες εταιρείες του κλάδου, αναζητούν λύσεις σε τράπεζες του εξωτερικού, π.χ. από την Κύπρο, ή τα Βαλκάνια, ώστε να αξιοποιηθούν εκείνες για τον σκοπό αυτό, ή ακόμα και με ασφαλιστικές εταιρείες, που ενδιαφέρονται να τοποθετηθούν στον κατασκευαστικό τομέα. Ωστόσο, συνήθως το κόστος έκδοσης των εγγυητικών επιστολών μέσω αυτής της οδού, είναι και υψηλότερο για τους κατασκευαστικούς ομίλους.

Διαβάστε ακόμη:

* Επενδύσεις 17 δισ. ευρώ για αναβάθμιση των υποδομών της χώρας