Κυριακή, 26-Ιαν-2025 08:01
"Χρυσάφι" από τις συμβάσεις παραχώρησης

του Νίκου Ρουσάνογλου
Συνεχίζεται το "κυνήγι" των κατασκευαστικών ομίλων για την ανάληψη και διαχείριση έργων παραχώρησης εκμετάλλευσης, τα οποία θεωρούνται πλέον "θεμέλιο" για τη μακροχρόνια μακροημέρευση των εταιρειών. Όπως φάνηκε την περίοδο της οικονομικής κρίσης της περασμένης δεκαετίας, τα έργα αυτά λειτούργησαν ως "σωσίβιο" για τις εταιρείες που είχαν σημαντικό χαρτοφυλάκιο παραχωρήσεων, καθώς διέσωσαν τη ρευστότητα και τη λειτουργική κερδοφορία τους, "μπαλώνοντας" τα κενά που προκλήθηκαν από την πολυετή ένδεια νέων μεγάλων κατασκευαστικών έργων, δημόσιων αλλά και ιδιωτικών.
Το γεγονός αυτό φαίνεται σήμερα, που όποιο τυχόν ποσοστό από συμβάσεις παραχώρησης βγαίνει στην αγορά προς πώληση αγοράζεται άμεσα από τους υπόλοιπους μετόχους της κοινοπραξίας. Για παράδειγμα, η πρόσφατη πώληση του 17% της Ολυμπίας Οδού (Κόρινθος - Πάτρα - Πύργος), που πωλήθηκε από τη Hochtief και αποτιμήθηκε στα 100 εκατ. ευρώ, απορροφήθηκε άμεσα από τους υπόλοιπους μετόχους της κοινοπραξίας. Στο πλαίσιο αυτό, τη μεγαλύτερη επένδυση, ύψους 35,74 εκατ. ευρώ, πραγματοποίησε η Vinci, η οποία αύξησε το ποσοστό της από το 29,9% στο 36,03%, ενώ ακολούθησε με 23,7 εκατ. ευρώ η Άβαξ Παραχωρήσεις, που αύξησε τη συμμετοχή της κατά 4%, σε 23,01% συνολικά. Από 3,48% απέκτησαν επίσης η ΓΕΚ Τέρνα και η Άκτωρ Παραχωρήσεις, με τα ποσοστά τους να διαμορφώνονται πλέον σε 20,48%. Έτσι, η Ολυμπία Οδός έχει πλέον τέσσερις μετόχους, που αναμένεται να επωφεληθούν και από την ενσωμάτωση του νέου τμήματος της οδού μέχρι τον Πύργο, κάτι που αναμένεται να συμβεί εντός του 2025.
Ο κατασκευαστικός κλάδος επλήγη περισσότερο από κάθε άλλον τομέα της οικονομίας τα χρόνια της οικονομικής κρίσης, καθώς τα δημόσια οικονομικά "υπέφεραν" και μαζί τους και οι προϋπολογισμοί των έργων, ενώ οι τεράστιες καθυστερήσεις στις πληρωμές αποτέλεσαν το τελειωτικό "χτύπημα" για μια σειρά από ιστορικές εταιρείες του κλάδου, όπως η ΑΤΤΙΚΑΤ και η Μηχανική. Στο πλαίσιο αυτό, οι διοικήσεις των μεγάλων κατασκευαστικών ομίλων επιχειρούν να "χτίσουν" σήμερα, που ο κλάδος διανύει περίοδο αναγέννησης, νέα χαρτοφυλάκια συμβάσεων, από τα μερίσματα των οποίων θα χρηματοδοτηθούν οι μελλοντικές ανάγκες για κεφάλαια κίνησης και λειτουργικά κέρδη.
"Τη δεκαετία της κρίσης μάθαμε τι χρειάζεται να αλλάξει. Για να μπορούμε να στηρίξουμε τη δραστηριότητα της κατασκευής σε δύσκολους καιρούς, όπου είδαμε ότι είναι αδύνατον να διατηρηθεί η κερδοφορία, απαιτούνται κι άλλες δραστηριότητες, ώστε να χρηματοδοτούν τις κατασκευές", ανέφερε πρόσφατα ο κ. Αλέξανδρος Εξάρχου, διευθύνων σύμβουλος του ομίλου Aktor Group of Companies (πρώην Intrakat), κατά την παρουσίαση της νέας εταιρικής δομής και ταυτότητας της εισηγμένης. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο η Aktor προχωρά σε διεύρυνση του μείγματος των λειτουργικών κερδών EBITDA, προκειμένου να περιοριστεί η συμβολή των κατασκευών (παρότι θα συνεχιστεί η ανάπτυξή τους τα επόμενα χρόνια) και να αυξηθεί η συνεισφορά κι άλλων τομέων. Στόχος είναι, έως το 2030, τα κέρδη EBITDA να προέρχονται κατά 42% από τις κατασκευές, κατά 30% από τις ΑΠΕ, κατά 13% από τα ακίνητα, κατά 9% από τις συμμετοχές και κατά 6% από τη διαχείριση εγκαταστάσεων.
Ειδικά ως προς τον τομέα των ΣΔΙΤ και των παραχωρήσεων, που τώρα ξεκινούν να αναπτύσσονται περισσότερο εντός του ομίλου, είναι προφανές ότι θα απαιτηθεί κάποιος χρόνος έως ότου αρχίσουν να αποδίδουν. Το εν λόγω χαρτοφυλάκιο βρίσκεται υπό διαμόρφωση, με την Aktor να βρίσκεται στο στάδιο της υπογραφής μιας σειράς νέων έργων ΣΔΙΤ (φοιτητικές εστίες σε Κρήτη και Θεσσαλία, κτίριο Γεν. Γραμματείας Υποδομών), συνολικού ύψους 500 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, και μέχρι να ωριμάσουν και να λειτουργήσουν τα σχετικά έργα (ώστε να αρχίσουν να αποδίδουν και μερίσματα), εξετάζεται η εξαγορά υφιστάμενων λειτουργικών έργων παραχωρήσεων ή εταιρειών που έχουν συμμετοχές σε έργα παραχωρήσεων. Επίσης, η νέα θυγατρική έχει στόχο την ανάπτυξη χαρτοφυλακίου παραχωρήσεων και στη Ρουμανία – όταν το κράτος επιλέξει τη χρήση αυτού του μοντέλου κατασκευής και χρηματοδότησης υποδομών. Η εταιρεία θα συγκροτήσει χαρτοφυλάκιο παραχωρήσεων με ορίζοντα ωρίμανσης το 2028 και στόχο να επιτύχει EBITDA της τάξης 40 εκατ. ευρώ το 2030, με το ποσοστό συνεισφοράς στα λειτουργικά κέρδη του ομίλου να φτάνει το 9% την ίδια περίοδο.
Την ίδια στιγμή, ο όμιλος ΓΕΚ Τέρνα κατόρθωσε το 2024 να αναδειχθεί σε "εθνικό πρωταθλητή" της δραστηριότητας των παραχωρήσεων, που πλέον θα εξελιχθούν στην "ατμομηχανή" του ομίλου, αντισταθμίζοντας άμεσα και με το παραπάνω τις απώλειες που θα προκύψουν μετά την πώληση της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή στον όμιλο Masdar από το Άμπου Ντάμπι. Μάλιστα, ήδη η Αττική Οδός έχει αρχίσει να αποφέρει τα πρώτα έσοδα μετά την πρόσφατη ανάληψη της διαχείρισης του δρόμου και από τους πρώτους μήνες του 2025 εισέρχεται και η Εγνατία Οδός στο "παζλ" του τομέα παραχωρήσεων του ομίλου.
Eίναι χαρακτηριστικό ότι μόνο από τις δύο συμβάσεις της Αττικής Οδού και της Εγνατίας Οδού υπολογίζονται ετήσια λειτουργικά κέρδη EBITDA συνολικού ύψους 600 εκατ. ευρώ (300 εκατ. ευρώ από κάθε σύμβαση). Στα παραπάνω θα προστεθούν τα επόμενα χρόνια, όχι μόνο ο ΒΟΑΚ, και συγκεκριμένα το τμήμα Χανιά-Ηράκλειο, αλλά επίσης το νέο αεροδρόμιο στο Ηράκλειο της Κρήτης και ασφαλώς και το IRC (Integrated Resort Center) στο Ελληνικό, που θα είναι σε λειτουργία προς το τέλος του 2027.
Με βάση πρόσφατη ανάλυση της Eurobank Equities, τα οφέλη για τον ισολογισμό του ομίλου θα είναι εμφανή ήδη από την επόμενη χρήση του 2025. Ειδικότερα, προβλέπεται ότι τα έσοδα της ΓΕΚ Τέρνα θα αυξηθούν σε 3,3 δισ. ευρώ, έναντι εκτίμησης για έσοδα 2,96 δισ. ευρώ το 2024, ενώ για το 2026 προβλέπονται έσοδα 3,6 δισ. ευρώ. Ακόμα μεγαλύτερο, όμως, θα είναι το "άλμα" στην κερδοφορία. Συγκεκριμένα, τα λειτουργικά κέρδη EBITDA προβλέπεται να αυξηθούν κατά 38%, από 452,4 εκατ. ευρώ που εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν φέτος σε 623,8 εκατ. ευρώ το 2025, αλλά και σε 692,5 εκατ. ευρώ το 2026. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα σημαντική επίδοση, αλλά ακόμα σημαντικότερο είναι ότι θα είναι επαναλαμβανόμενη, με δεδομένο ότι αφορά συμβάσεις παραχώρησης και όχι έκτακτα κέρδη, π.χ. από κάποια σύμβαση. Έτσι, τα λειτουργικά κέρδη, μόνο από τον τομέα των παραχωρήσεων, αναμένεται να αυξηθούν σε 473 εκατ. ευρώ το 2026, κάτι που ισοδυναμεί με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 42% το διάστημα 2024-2026.
Ανάλογο προσανατολισμό και στρατηγική έχει επίσης και ο όμιλος Άβαξ και ασφαλώς και η ΜΕΤΚΑ του ομίλου Metlen. Η Άβαξ εξασφάλισε ρευστότητα 300 εκατ. ευρώ για την κάλυψη της ίδιας συμμετοχής σε έργα παραχώρησης και ΣΔΙΤ που έχει αναλάβει ή διεκδικεί, ενώ η Metlen έχει ήδη αρχίσει να δημιουργεί το δικό της χαρτοφυλάκιο έργων ΣΔΙΤ, έχοντας μεγάλη έκθεση και στόχευση στα έργα περιβάλλοντος, τα κτιριακά ΣΔΙΤ και, φυσικά, τις μεγάλες υποδομές.
Διαβάστε ακόμη: