Υψηλές "πτήσεις" για τον κατασκευαστικό κλάδο

του Νίκου Ρουσάνογλου

Σημαντική άνοδο κατέγραψαν το φετινό εξάμηνο τα βασικά οικονομικά μεγέθη των μεγάλων κατασκευαστικών ομίλων, χάρη στην έναρξη εκτέλεσης μιας σειράς νέων έργων που προσφέρουν υψηλότερο περιθώριο κέρδους, αλλά και στη συγκέντρωση ενός ιστορικά υψηλού ανεκτέλεστου υπόλοιπου, από τους περισσότερους "μεγάλους" του κλάδου. Ωστόσο το σημαντικότερο είναι ότι τα περισσότερα από τα νέα έργα δεν θα είναι ζημιογόνα, κάτι που δεν μπορεί να ισχυριστεί κανείς για την προηγούμενη γενιά έργων. 

Όπως εξηγούν στελέχη του κλάδου, συμβάσεις έργων που αναλήφθηκαν την περίοδο 2017-2020 και που σήμερα ολοκληρώνονται σταδιακά είχαν πολύ υψηλό ποσοστό εκπτώσεων, καθώς εκείνο το διάστημα οι περισσότερες εταιρείες προσπαθούσαν να επιβιώσουν και να διατηρήσουν, όσο αυτό ήταν εφικτό, τον κατασκευαστικό τους μηχανισμό. Έτσι, λόγω και της ένδειας έργων, ήταν συχνό το φαινόμενο των υψηλών εκπτώσεων, άνω του 30% στις περισσότερες περιπτώσεις. Όμως η πανδημία και στη συνέχεια η εκτόξευση του κόστους κατασκευής, λόγω της έλλειψης "χεριών", αλλά και του πολέμου στην Ουκρανία, αποτέλεσαν καθοριστικούς παράγοντες στο να καταστήσουν πολλές συμβάσεις είτε ζημιογόνες είτε οριακά κερδοφόρες, καθώς οι προϋπολογισμοί του κατασκευαστικού κόστους είχαν γίνει σε εντελώς διαφορετικές συνθήκες και με άλλα δεδομένα. Παρότι λοιπόν έγιναν κάποιες αναθεωρήσεις από το υπ. Υποδομών, εντούτοις αυτές ήταν περιορισμένης κλίμακας, τόσο χρονικά (π.χ. κάλυψαν μόνο λίγους μήνες) όσο και ουσίας, καθώς αφορούσαν περιορισμένο αριθμό κωδικών υλικών. 

Ωστόσο σήμερα, καθώς αυτά τα έργα παραδίδονται και ξεκινούν τα νέα έργα, που αναλήφθηκαν κυρίως την περίοδο από το 2022 και μετά, βελτιώνεται αντίστοιχα και η εικόνα των ισολογισμών των εταιρειών. Ακριβώς λόγω των συνθηκών που διαμορφώθηκαν την περίοδο των δημοπρατήσεων, αλλά και του μεγάλου όγκου των νέων έργων, διαμορφώθηκε ένα περιβάλλον μονοψήφιων ποσοστών εκπτώσεων σε πολλά έργα. Έτσι, ο έλεγχος του κόστους είναι πολύ καλύτερος και οι εταιρείες έχουν τη δυνατότητα να καταγράψουν σημαντικά υψηλότερα κέρδη, που ενδεχομένως να αυξηθούν ακόμα περισσότερο κατά τη διάρκεια εκτέλεσης των συμβάσεων, εφόσον, π.χ., μειωθεί κι άλλο ο πληθωρισμός και σταθεροποιηθούν ή ακόμα και υποχωρήσουν οι τιμές των υλικών κατασκευής. Υπάρχει, δηλαδή, σημαντικό περιθώριο για ακόμα καλύτερα αποτελέσματα, ανάλογα φυσικά και με το ρίσκο που έχει αναλάβει ο κάθε όμιλος με βάση τη στρατηγική του. 

Στο πλαίσιο αυτό, το πρώτο εξάμηνο η ΓΕΚ Τέρνα κατέγραψε καθαρά κέρδη μετά από φόρους και δικαιώματα ύψους 74,5 εκατ. ευρώ, από 69,2 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 7,6% (αφαιρώντας μη λειτουργικά αποτελέσματα), ο κύκλος εργασιών του ομίλου ΓΕΚ Τέρνα διαμορφώθηκε σε 1,51 δισ. ευρώ, σημειώνοντας ελαφρά μείωση κατά 5,5% σε ετήσια βάση. Αντιθέτως, τα λειτουργικά κέρδη ανήλθαν σε 269,1 εκατ. ευρώ, ενισχυμένα κατά 7,5%. 

Στον τομέα των κατασκευών, το ανεκτέλεστο υπόλοιπο διαμορφώθηκε σε 5 δισ. ευρώ, με τις υπογεγραμμένες συμβάσεις να ανέρχονται πλέον σε 3,9 δισ. ευρώ, ενώ υπολείπεται η συμβασιοποίηση επιπλέον 1,1 δισ. ευρώ έργων. Αξίζει να σημειωθεί ότι πάνω από το 75% του ανεκτέλεστου αφορά ιδιωτικά έργα, είτε για τρίτους είτε για ίδιες επενδύσεις του ομίλου ΓΕΚ Τέρνα. Το σημαντικότερο έργο που προβλέπεται να υπογραφεί το επόμενο διάστημα αφορά τη σύμβαση παραχώρησης του ΒΟΑΚ (Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης). Παράλληλα, βέβαια, ο όμιλος ετοιμάζεται να αναλάβει τη διαχείριση κι εκμετάλλευση της Αττικής Οδού, που θα αυξήσει σημαντικά τα μελλοντικά αποτελέσματά του, ενώ μετά τη συμφωνία πώλησης της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακής διαθέτει ταμειακά διαθέσιμα ύψους 2 δισ. ευρώ.

Ιδιαίτερα υψηλές εμφανίζονται κατά το φετινό πρώτο εξάμηνο οι επιδόσεις της Intrakat, καθώς πλέον ενσωματώνεται πλήρως και η Άκτωρ, μετά την περσινή εξαγορά. Παράλληλα, τα προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων κέρδη (EBITDA) πολλαπλασιάστηκαν, καθώς αυξήθηκαν κατά 307%, από 7 εκατ. ευρώ σε 28,5 εκατ. ευρώ. Το περιθώριο EBITDA παρέμεινε σταθερό στο 6%, ενώ το μικτό περιθώριο κέρδους υποχώρησε ελαφρώς από το 12% στο 10%, κάτι που οφείλεται στο ότι φέτος προστέθηκε και η αγορά της Ρουμανίας. Ωστόσο η διοίκηση εκτιμά ότι το περιθώριο θα βελτιωθεί τους επόμενους μήνες. Το ανεκτέλεστο υπόλοιπο παρέμεινε σταθερό στα 4,5 δισ. ευρώ, αλλά προβλέπεται να αυξηθεί κατά 700-800 εκατ. ευρώ το επόμενο διάστημα, καθώς ο όμιλος διεκδικεί δεκάδες συμβάσεις νέων έργων, τόσο δημόσιων όσο και ΣΔΙΤ, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στη Ρουμανία. Όσον αφορά το σύνολο της φετινής χρήσης, η διοίκηση της εισηγμένης προβλέπει ότι ο κύκλος εργασιών θα ξεπεράσει το 1,1 δισ. ευρώ και τα λειτουργικά κέρδη EBITDA τα 60 εκατ. ευρώ. 

Στο πλαίσιο αυτό, η διοίκηση του ομίλου σχεδιάζει την περαιτέρω διεύρυνση και ανάπτυξη και των άλλων δύο κεντρικών "πυλώνων" της δραστηριότητας της Intrakat, δηλαδή τις παραχωρήσεις και τα έργα ΑΠΕ (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας). Στόχος είναι σε ορίζοντα πενταετίας το ποσοστό συμβολής τους στον κύκλο εργασιών και τα κέρδη να διαμορφωθεί σε 60%, με τις κατασκευές να αποτελούν το υπόλοιπο 40%. Για τον σκοπό αυτό, δρομολογούνται ήδη κινήσεις εξαγοράς μεριδίων και συμμετοχών σε υφιστάμενες παραχωρήσεις, όπως επίσης και εταιρειών ή αδειών στον τομέα των ΑΠΕ, προκειμένου να ενισχυθεί ακόμα περισσότερο το υφιστάμενο χαρτοφυλάκιο. 

Πολύ μεγάλη είναι η αύξηση των οικονομικών επιδόσεων και του ομίλου Άβαξ. Συγκεκριμένα, ο κύκλος εργασιών αυξήθηκε κατά 50,4% και ανήλθε σε 289,1 εκατ. ευρώ, με τα κέρδη να αυξάνονται κατά 466,4%, σε 19,4 εκατ. ευρώ, λόγω των βελτιωμένων περιθωρίων κέρδους και της μεγέθυνσης του κύκλου εργασιών. Ειδικότερα, το περιθώριο μικτού αποτελέσματος διαμορφώθηκε στο 17,1%, έναντι 5,1% στο αντίστοιχο εξάμηνο του 2023, κυρίως λόγω της βελτιωμένης απόδοσης του τομέα των κατασκευών με την ολοκλήρωση των παλαιών έργων, για τα οποία σημαντικό μέρος των αυξήσεων τιμών των υλικών, μεταφορών, απορροφήθηκαν από τα έργα. Το ανεκτέλεστο υπόλοιπο του ομίλου ανέρχεται σε 3,23 δισ. ευρώ, με την εταιρεία να στρέφεται πλέον και στη διεκδίκηση νέων συμβάσεων ΣΔΙΤ. Κατά το φετινό πρώτο εξάμηνο υπογράφηκαν νέες συμβάσεις ύψους 136 εκατ. ευρώ, ενώ εκκρεμεί και η υπογραφή του οδικού έργου Ιωάννινα-Κακαβιά, ύψους 234 εκατ. ευρώ, που προβλέπεται να υπογραφεί τις επόμενες εβδομάδες.