"Κόκκινος" ο ισολογισμός της Hellenic Train – Οι πληρότητες, οι αποζημιώσεις και οι διεκδικήσεις από το δημόσιο

Της Ματίνας Χαρκοφτάκη 

Δραματική μείωση των οικονομικών της μεγεθών κατέγραψε για την χρήση του 2023 η Hellenic Train. Ο "κόκκινος" ισολογισμός της εταιρείας δεν αποτελεί έκπληξη, λαμβάνοντας υπόψη ότι η περσινή χρονιά υπήρξε μια "μαύρη" σελίδα στην ιστορία του ελληνικού σιδηρόδρομου.

Το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη, το οποίο στοίχισε τη ζωή σε 57 ανθρώπους και στη συνέχεια οι καταστροφικές πλημμύρες από την κακοκαιρία Daniel που έπληξε την Θεσσαλία, βουλιάζοντας στη λάσπη μέρος του δικτύου, για το οποίο σχεδόν ένα χρόνο μετά ακόμη δεν έχουν ξεκινήσει οι εργασίες αποκατάστασης, γύρισαν τον σιδηρόδρομο αρκετά χρόνια πίσω σε επίπεδο υποδομών. Την ίδια στιγμή, η εμπιστοσύνη του επιβατικού κοινού στο τρένο σαν ένα ασφαλές μέσο για τις μετακινήσεις του δέχθηκε ισχυρό πλήγμα, κάτι που αποτυπώνεται στα μισοάδεια από επιβάτες βαγόνια στην κύρια γραμμή Αθήνα-Θεσσαλονίκη.

Δραματική μείωση στα έσοδα 

Το 2023 τα συνολικά έσοδα της Hellenic Train έκλεισαν στα 97,023 εκατ. ευρώ από 153,897 εκατ. ευρώ, που ήταν το 2022, σημειώνοντας πτώση 60%. Ο τζίρος από την πώληση εισιτηρίων διαμορφώθηκε σε 46,66 εκατ. ευρώ από 82,1 εκατ. ευρώ, μειωμένος κατά 43,16%, μια υποχώρηση, η οποία οφείλεται κυρίως στην διακοπή της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας λόγω του δυστυχήματος των Τεμπών και των καταστροφών που προκλήθηκαν από την κακοκαιρία Daniel. Ειδικότερα, τα  έσοδα από μεταφορά επιβατών μειώθηκαν κατά 41,95%, ενώ τα έσοδα από μεταφορά εμπορευμάτων μειώθηκαν κατά 47,18%. Παράλληλα, η εταιρεία είδε μια μεγάλη διεύρυνση των ζημιών, οι οποίες άγγιξαν πέρυσι τα 65,07 εκατ. ευρώ από ζημιές 883.428 ευρώ που έκλεισαν το 2022. 

Σε ό,τι αφορά τα λειτουργικά της έξοδα, μειώθηκαν κατά -3,63% σε 121,529 εκατ. ευρώ, μια μεταβολή, η οποία είναι αποτέλεσμα αντίθετων διακυμάνσεων σε διαφορετικά στοιχεία κόστους. Για παράδειγμα, το κόστος προσωπικού της Hellenic Train αυξήθηκε ενώ μειώθηκε δραματικά το ενεργειακό κόστος λόγω της μειωμένης κυκλοφορίας. Ωστόσο, λόγω της μειωμένης κυκλοφορίας των αμαξοστοιχιών, σημειώθηκε ραγδαία αύξηση στο κόστος μισθωμένων μέσων μεταφοράς, όπως για παράδειγμα λεωφορεία, από 2,322 εκατ. το 2022 σε 6,664 εκατ. ευρώ το 2023.

Η μειωμένη επιβατική κίνηση 

Αυτή η δυσμενής εικόνα που εμφανίζει στις οικονομικές της επιδόσεις οδήγησαν την εταιρεία να αναζητήσει επιπρόσθετη οικονομική στήριξη από την μητρική, που είναι ο ιταλικός όμιλος, Ferrovie dello Stato Italiane, από όπου εξασφάλισε με την εγγύηση του μετόχου Trenitalia κεφάλαια κίνησης 95 εκατ. ευρώ μέχρι το τέλος της χρήσης του 2023.  

Δυστυχώς και η τρέχουσα χρονιά δεν προδιαγράφεται ευοίωνη. Τα δρομολόγια στις επιβατικές αμαξοστοιχίες στον βασικό άξονα Αθήνα-Θεσσαλονίκη παραμένουν μειωμένα με την πληρότητα στα βαγόνια να αγγίζει περίπου το 40% στις καλές μέρες, όπως επισημαίνουν στο Capital.gr πηγές με γνώση επί του θέματος από άνω του 60% που ήταν το 2022. Εκτός από την πληγωμένη αξιοπιστία του ελληνικού σιδηρόδρομου στα μάτια των πολιτών, ένας ακόμη λόγος που οι επιβάτες γυρίζουν την πλάτη τους στο τρένο είναι και η μεγαλύτερη διάρκεια του δρομολογίου Αθήνα-Θεσσαλονίκη, η οποία ξεπερνά σήμερα τις 5 ώρες (από 4 ώρες που ήταν ) λόγω της χαμηλότερης ταχύτητας για λόγους ασφαλείας. Ασθενικά είναι και τα αποτελέσματα των εμπορικών δρομολογίων, τα οποία από 3 την ημέρα έχουν μειωθεί σε 2. 

Οι αποζημιώσεις και οι διεκδικήσεις από το δημόσιο 

Όπως όλα δείχνουν η αναπτυξιακή προοπτική για τον ελληνικό σιδηρόδρομο χάθηκε μαζί με τα 57 θύματα την παγωμένη νύχτα της 28ης Φεβρουαρίου 2023 με τις οικογένειες τους ακόμη να αναζητούν απαντήσεις. Να σημειωθεί ότι μέχρι τώρα, η Hellenic Train έχει καταβάλει αποζημιώσεις συνολικού ποσού 2,74 εκατ. ευρώ στις οικογένειες των θυμάτων, στους επιβάτες που τραυματίστηκαν στο δυστύχημα ή έχασαν προσωπικά τους αντικείμενα και υπέβαλαν αίτηση. 

Από την άλλη, η εταιρεία ζητά από το ελληνικό δημόσιο να της καταβάλλει το ποσό των 60 εκατ. ευρώ για το έτος 2022, το οποίο απορρέει από τη σύμβαση που έχει υπογραφεί ανάμεσα στις δύο πλευρές. Όπως σημειώνεται στον ισολογισμό, εκκρεμούν να εισπραχθούν τιμολόγια για την εκτέλεση συμβατικών υπηρεσιών του έτους 2022 συνολικής αξίας περίπου 60 εκατ. ευρώ, πέραν επιπρόσθετου ποσού αξίας 20 εκατ. ευρώ που αφορά διάφορες απαιτήσεις επίσης για τη χρήση του 2022. Η Hellenic Train υποστηρίζει ότι λόγω της μη είσπραξης των εν λόγω οφειλών από το δημόσιο, αδυνατεί να ανταποκριθεί στην εκπλήρωση των υποχρεώσεων της προς τον διαχειριστή των υποδομών, που είναι ο Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδας.

Ο τελευταίος αναφέρει ότι η Hellenic Train του οφείλει περίπου 100 εκατ. ευρώ για τη χρήση του σιδηροδρομικού δικτύου κατά το χρονικό διάστημα 2019 μέχρι 2023. Ωστόσο, η Hellenic Train δεν αποδέχεται το ύψος των συγκεκριμένων οφειλών, κυρίως λόγω της μειωμένης λειτουργίας το 2023. Προκειμένου να βρεθεί λύση στο συγκεκριμένο ζήτημα, το οποίο λειτουργεί σαν τροχοπέδη στην ανάκαμψη του ελληνικού σιδηροδρόμου, δεν αποκλείεται οι δύο πλευρές να ζητήσουν τη συνδρομή της δικαιοσύνης.