Έντονες ανακατατάξεις στον κατασκευαστικό κλάδο – Oι κινήσεις των παικτών και τα deals

Της Ελένης Μπότα

Έντονες ανακατατάξεις συντελούνται στους μεγάλους κατασκευαστικούς Ομίλους της χώρας, τους τελευταίους μήνες. 

Με φόντο τα μεγάλα έργα ύψους 43 δισ. ευρώ που θα δημοπρατηθούν μέσα στην επόμενη δεκαετία, είτε μέσω παραχωρήσεων - ΣΔΙΤ, είτε ως δημόσια, οι διεργασίες για τον μετασχηματισμό των Ομίλων που ξεκίνησαν τα τελευταία χρόνια, αναμένεται να κορυφωθούν μέσα στο επόμενο διάστημα. 

Για πολλούς που ασχολούνται με τον κλάδο των κατασκευών οι κινήσεις αυτές ήταν αναμενόμενες. 

Συμμάζεμα των οικονομικών για Ομίλους που λόγω της παλαιότερης δυστοκίας στον τομέα των δημοσίων έργων, βρέθηκαν με σημαντικά ανοίγματα, απεμπλοκή από μη βασικές επιχειρηματικές δραστηριότητες οι οποίες αναπτύχθηκαν τα προηγούμενα χρόνια για να καλύψουν το κενό της κατασκευής και είσοδος επιχειρηματιών στο μετοχικό κεφάλαιο, σηματοδοτούν τη στροφή του κατασκευαστικού κλάδου. 

Πολλά στελέχη εκτιμούν ότι ο αριθμός των μεγάλων τεχνικών εταιρειών θα μειωθεί τα επόμενα χρόνια και αυτό γιατί η κατασκευή των έργων που θα υλοποιηθούν απαιτεί ισχυρά σχήματα, υψηλές εγγυητικές και άρτιο μηχανολογικό εξοπλισμό.

Αν και στην παρούσα φάση το σενάριο αυτό δεν επιβεβαιώνεται, εντούτοις, υποστηρίζουν ότι αυτή είναι η κατεύθυνση στην οποία κινείται ο κλάδος.

Άλλοι παρατηρούν ότι ο τομέας της κατασκευής αντιμετωπίζει αρκετά προβλήματα, καθώς το υψηλό ανεκτέλεστο δεν αποτελεί αυτόματα και εχέγγυο κερδών. Και αυτό γιατί οι εταιρείες, όπως έχουν αναφέρει και οι ίδιοι οι εκπρόσωποι τους, καλούνται να ανταγωνιστούν για να εξασφαλίσουν έργα που μελετήθηκαν και κοστολογήθηκαν σε ένα εντελώς διαφορετικό περιβάλλον από αυτό στο οποίο καλούνται να δημοπρατηθούν, και πρέπει άρα να βρουν τη χρυσή τομή ανάμεσα στην ενίσχυση του κατασκευαστικού τους αντικειμένου και στο ρίσκο να αναλάβουν έργα που θα τους οδηγήσουν σε ζημίες.

Οι κινήσεις των παικτών και τα deals

Πρόσφατη και σίγουρα όχι τελευταία κίνηση στη σκακιέρα των κατασκευών είναι η πώληση της Ακτωρ, θυγατρική του Ομίλου ΕΛΛΑΚΤΩΡ στο σχήμα Wade Adams – Δ. Κούτρα. 

Οι δύο πλευρές, όπως ανέφερε και σε επιστολή του στο Χρηματιστήριο ο Όμιλος ΕΛΛΑΚΤΩΡ, βρίσκονται σε αποκλειστικές διαπραγματεύσεις μέχρι 31 Μαρτίου. Όπως όλα δείχνουν η ΑΚΤΩΡ θα είναι η επόμενη εταιρεία που θα "φύγει" από τον Όμιλο. Είχε προηγηθεί η πώληση της ΑΝΕΜΟΣ στη Motor Oil, ενώ το ίδιο διαφαίνεται, σύμφωνα με τα σενάρια που ακούγονται στην αγορά, ότι θα συμβεί και με την ΗΛΕΚΤΩΡ, την εταιρεία του Ομίλου που δραστηριοποιείται στα έργα περιβάλλοντος, διαχείρισης απορριμμάτων κλπ. Όσον αφορά την πώληση του 25% του κλάδου ΑΠΕ η ΕΛΛΑΚΤΩΡ παραδέχτηκε ότι στο πλαίσιο της ενεργού διαχείρισης του χαρτοφυλακίου επιχειρηματικών δραστηριοτήτων που διαθέτει, εξετάζει διαρκώς επιλογές για τη βέλτιστη αξιοποίηση των περιουσιακών της στοιχείων, αν και όπως υποστηρίζει δεν έχει λάβει οιαδήποτε σχετική απόφαση. 

Έτσι η ΕΛΛΑΚΤΩΡ αναμένεται να επικεντρωθεί κυρίως στον κλάδο της παραχώρησης, όπου τα έσοδα είναι υψηλά, ακολουθώντας το παράδειγμα των ξένων Ομίλων που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας, της Vinci και της Hochtief οι οποίες έχουν αποσυρθεί πλήρως από την κατασκευή και έχουν μείνει στην παραχώρηση. 

Είναι ενδεικτικό άλλωστε τα όσα δήλωσε πριν από κάποιους μήνες στέλεχος ενός εκ των δύο ξένων Ομίλων "δεν υπάρχει τίποτα άλλο στις κατασκευές, παρά μόνο οι παραχωρήσεις".

Ενδεικτικό της συνεισφοράς του τομέα των παραχωρήσεων για τον Όμιλο ΕΛΛΑΚΤΩΡ είναι ότι το 2021 τα έσοδα του συγκεκριμένου κλάδου διαμορφώθηκαν σε 233,3 εκατ. έναντι 202,4 εκατ. το 2020, παρουσιάζοντας αύξηση 15,3% ή 30,9 εκατ. Το EBITDA του κλάδου των Παραχωρήσεων κατά τη χρήση του 2021 διαμορφώθηκε σε 142,8 εκατ. έναντι 124,1 εκατ. την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι, σημειώνοντας αύξηση 15,1% ή 18,7 εκατ. Τα κέρδη προ φόρων ήταν 40,9 εκατ. έναντι 31,0 εκατ. και τα αποτελέσματα μετά τους φόρους διαμορφώθηκαν σε 27,9 εκατ. έναντι 18,1 εκατ., αύξηση 32,1% και 54,3% αντίστοιχα, σε σχέση με το 2020.

Για το 2022 εκτιμάται ότι θα είναι βελτιωμένα περαιτέρω. 

ΑΚΤΩΡ

Από την άλλη πλευρά η ΑΚΤΩΡ, σε περίπτωση που τελεσφορήσουν και ολοκληρωθούν οι αποκλειστικές διαπραγματεύσεις, γυρνά στα χέρια του Δ. Κούτρα που την γνωρίζει καλά εκ των έσω καθώς είχε τα ηνία της για 40 περίπου χρόνια. Παράλληλα, περνά και σε έναν κατασκευαστικό Όμιλο, τη Wade Adams, με παρουσία κυρίως στις χώρες της Μέσης Ανατολής, η οποία επιθυμούσε να εισέλθει στην ελληνική αγορά τουλάχιστον την τελευταία διετία. 

Ποια είναι τα σχέδια της Wade Adams για τον νέο Όμιλο επί ελληνικού εδάφους, είναι ακόμη άγνωστα. Αν δηλαδή θα παραμείνει αμιγώς στον τομέα της κατασκευής ή θα επεκταθεί και σε άλλους τομείς. 

Το σίγουρο είναι ότι η ΑΚΤΩΡ ξεκινάει με περίπου 2,7 δισ. ευρώ ανεκτέλεστο, με νέες προς υπογραφή συμβάσεις και με σαφή καλύτερη χρηματοοικονομική εικόνα από παλαιότερα καθώς οι προσπάθειες που έγιναν για την εξυγίανση της απέφεραν καρπούς. 

ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ

Στην τελική ευθεία βρίσκεται η πώληση της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή από τη ΓΕΚ Τέρνα. Με την ολοκλήρωση αυτή της συναλλαγής ο Όμιλος αναμένεται να επικεντρωθεί στον τομέα της κατασκευής, έχοντας ήδη εδώ και καιρό περάσει στην πρώτη θέση, καθώς και στον τομέα των παραχωρήσεων.

Σήμερα το ανεκτέλεστο του Ομίλου διαμορφώνεται στα 2,7 δισ. ευρώ ενώ αναμένει προς υπογραφή συμβάσεις νέων έργων ύψους 2,1 δισ, ανεβάζοντας το συνολικό κατασκευαστικό ανεκτέλεστο στο ιστορικό υψηλό των 4,8 δισ. ευρώ. 

Ο Όμιλος ελέγχει σε ποσοστό 100% τα έργα παραχώρησης των αυτοκινητοδρόμων της Νέας Οδού και της Κεντρικής Οδού, ενώ συμμετέχει και στην εταιρεία παραχώρησης της Ολυμπίας Οδού.

Επίσης, ηγείται της κοινοπραξίας που έχει αναδειχθεί προτιμητέος επενδυτής για το έργο παραχώρησης της Εγνατίας Οδού, του μεγαλύτερου αυτοκινητοδρόμου στην Ελλάδα.

Παράλληλα, η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ηγείται της εταιρείας παραχώρησης που έχει συσταθεί για την κατασκευή και τη διαχείριση του Νέου Διεθνούς Αερολιμένα Ηρακλείου Κρήτης, ενώ στα πιο πρόσφατα και εμβληματικά περιουσιακά στοιχεία συμπεριλαμβάνεται το IRC Athens (Integrated Resort Casino), η ολοκληρωμένη τουριστική και ψυχαγωγική ανάπτυξη με καζίνο στο Ελληνικό.

ΑΒΑΞ

Με σημαντικά έργα στο χαρτοφυλάκιο της μεταξύ των οποίων η γραμμή 4 του μετρό η ΑΒΑΞ κατάφερε μέσα στην τελευταία διετία να μειώσει κατά 39% τον συνολικό δανεισμό της. 

Ο συνολικός δανεισμός του Ομίλου (εκτός του leasing) από τα 557 εκατ. ευρώ στο τέλος του 2020, διαμορφώθηκε στα 340 εκατ. ευρώ στο τέλος του 2022 (31/12/2022). Αυτό σημαίνει ότι μέσα στο δύο χρόνια ο συνολικός δανεισμός μειώθηκε κατά 39%, ήτοι κατά 217 εκατ. ευρώ. 

Παράλληλα συνεχίζει να ενισχύει το ανεκτέλεστο των υπογεγραμμένων συμβάσεών του, το οποίο προσεγγίζει τα 2,3 δισ. ευρώ. 

Και στην περίπτωση της ΑΒΑΞ, αρκετά είναι τα σενάρια που έχουν ακουστεί περί προτάσεων που έχει δεχτεί για την εξαγορά της, τα οποία όμως διαψεύδονται κατηγορηματικά από πηγές προσκείμενες στη διοίκηση του Ομίλου. 

Μυτιληναίος 

Με προίκα 1 δισ ευρώ -300 εκατ. ευρώ σε μετοχικό κεφάλαιο και 700 εκατ. ευρώ σε εγγυητικές -η MYTILINEOS προχωρά στη δημιουργία δύο νέων θυγατρικών, τη ΜΕΤΚΑ ΑΤΕ που θα ειδικεύεται στον κλάδο των κατασκευών και στη Μ Παραχωρήσεων που θα αποτελεί τον επενδυτικό βραχίονα σε έργα παραχωρήσεων και ΣΔΙΤ στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Η ΜΕΤΚΑ ΑΤΕ θα ξεκινήσει με ανεκτέλεστο υπόλοιπο υπογεγραμμένων συμβάσεων ύψους 1,5 δισ. ευρώ, ενώ είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο να εισαχθεί την επόμενη 2ετία με 3ετία, στο Χρηματιστήριο. 

Η απόσχιση και δημιουργία των δυο νέων θυγατρικών αναμένεται να ολοκληρωθεί μέσα στο επόμενο διάστημα. 

Intrakat 

Προ ημερών υπερκαλύφθηκε η αύξηση  του μετοχικού κεφαλαίου της Intrakat με την άντληση κεφαλαίων ύψους 100 εκατ. ευρώ,  η οποία πραγματοποιήθηκε με καταβολή μετρητών και δικαίωμα προτίμησης αποκλειστικά υπέρ των παλαιών μετόχων.

Με την κεφαλαιακή ενίσχυση, όπως είχε δηλώσει η διοίκηση του κατασκευαστικού Ομίλου, ανοίγει ο δρόμος για τη χρηματοδότηση της υλοποίησης του φιλόδοξου επενδυτικού πλάνου του Ομίλου σε Ελλάδα και Νοτιοανατολική Ευρώπη, το οποίο εστιάζει σε Κατασκευές – Υποδομές, Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, ΣΔΙΤ και Παραχωρήσεις, Διαχείριση Απορριμμάτων και Real Estate. Συγκεκριμένα, η διοίκηση της Intrakat σχεδιάζει να αξιοποιήσει 50 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση του υφιστάμενου κεφαλαίου κίνησης και 50 εκατ. ευρώ για ανάπτυξη μέσω εξαγορών.