Μεγάλα deals αλλάζουν τον επιχειρηματικό χάρτη στο ξεκίνημα του 2016

Του Βασίλη Γεώργα

Πριν ακόμη καλά – καλά "βγει" ο δεύτερος μήνας του 2016, το επιχειρηματικό σκηνικό στην Ελλάδα βιώνει έντονες δονήσεις από την σεισμική αλληλουχία των "deals ανάγκης" που δρομολογούνται στην αγορά προκειμένου να διασφαλιστούν οι τράπεζες, να διασωθούν μεγάλες επιχειρήσεις και να αποφευχθούν κανόνια στην αγορά.

Οι ασφυκτικές συνθήκες που επικρατούν για έβδομο συνεχόμενο χρόνο στην οικονομία αλλά και οι προοπτικές "διεξόδου" που διανοίγονται τους επόμενους μήνες με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, συνθέτουν το κατάλληλο μίγμα ώστε να ενεργοποιηθούν σχέδια αναδιάρθρωσης σε σημαντικούς κλάδους της οικονομίας και να μπουν σε φάση υλοποίησης ώριμες επιχειρηματικές συμφωνίες που βρίσκονταν σε εκκρεμότητα αναμένοντας την κατάλληλη στιγμή.

Η τελευταία ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και το πράσινο φως που δόθηκε με το θεσμικό πλαίσιο ενεργητικής διαχείρισης των κόκκινων δανείων, αποτέλεσε το έναυσμα για να ξεκινήσει φέτος ένας ακόμη μεγάλος κύκλος αναδιάρθρωσης στο επιχειρηματικό σκηνικό που αυτή τη φορά ακουμπά τους μεγαλύτερους παίκτες.  Κρίσιμη είναι και η συμβολή της επανεκκίνησης του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων που ξεκίνησε στα τέλη του περασμένου χρόνου με την πώληση των 14 περιφερειακών αεροδρομίων στη Fraport και συνεχίζεται πλέον με την πώληση του ΟΛΠ στην Cosco, τον ΑΔΜΗΕ κ.α

Από τον κλάδο των media μέχρι το οργανωμένο λιανεμπόριο και τη βιομηχανία, και από τα ξενοδοχεία μέχρι τα τρόφιμα και την ακτοπλοοϊα, αυτή την περίοδο γίνεται πραγματικός σεισμός, ενώ κοινό χαρακτηριστικό των κινήσεων που βρίσκονται σε εξέλιξη ή πρόκειται να δρομολογηθούν στη συνέχεια, είναι ότι τη μπαγκέτα κρατούν οι ίδιες οι τράπεζες δεδομένου ότι σε αρκετές περιπτώσεις είναι εκείνες που πωλούν στοιχεία του ενεργητικού τους για να συγκεντρώσουν κεφάλαια, και σε άλλες ότι συντονίζουν ως μεγάλοι πιστωτές, τα deals υπερχρεωμένων επιχειρήσεων που χρειάζονται διάσωση.

Μόνο μέσα στις τελευταίες 15 ημέρες δρομολογήθηκαν ή επισφραγίστηκαν τρία τέτοια deals. Το πιο πρόσφατο μόλις την Παρασκευή όταν η αλλαντοβιομηχανία Νίκας ανακοίνωσε επίσημα ότι υπήρξε συμφωνία με τις πιστώτριες τράπεζες Eurobank και Alpha Bank και η  εξαγορά της από το σχήμα Chipita-Impala Invest εισέρχεται στην τελική ευθεία. Πρόκειται για ένα ακόμη πολύ μεγάλο deal αναδιάρθρωσης στο κλάδο των τροφίμων ανάλογης σημασίας με εκείνα του Νηρέα και της Σελόντα, όπου στην εταιρεία οι νέοι μέτοχοι θα βάλουν 30 εκατ. ευρώ μέσω αύξησης κεφαλαίου και παράλληλα οι τράπεζες θα "κουρέψουν" μεγάλο μέρος των δανείων ώστε μετά την αναδιάρθρωση ο συνολικός δανεισμός να υποχωρήσει σε περίπου 29 εκατ. ευρώ από περίπου 77 εκατ. ευρώ που ανέρχεται σήμερα σε ενοποιημένη βάση ή 66 εκατ. ευρώ σε εταιρικό επίπεδο.

Πριν την ανακοίνωση για την εξαγορά της Νίκας, είχε γίνει γνωστό ότι την ερχόμενη Δευτέρα θα κλειδώσει εκτός απροόπτου και η συμφωνία εξαγοράς των δραστηριοτήτων της αλυσίδας Βερόπουλος στην Ελλάδα από τον όμιλο Παντελιάδη – Metro. Στο πλαίσιο της συμφωνίας η Metro ΑΕΒΕ θα αναλάβει τόσο τις υποχρεώσεις προς τους προμηθευτές όσο και τα περίπου 150 εκατ. ευρώ του δανεισμού της Βερόπουλος, ενώ θα κλείσει περίπου 20 καταστήματα και σχεδιάζει να υλοποιήσει επενδύσεις έως 50 εκατ. ευρώ σε βάθος τριετίες. Το συγκεκριμένο deal δεν σηματοδοτεί μόνο την πρώτη μεγάλης κλίμακας επιχειρηματική συμφωνία στο λιανεμπόριο εδώ και πολλά χρόνια, αλλά αποτελεί και το δυσκολότερο πείραμα συγκέντρωσης στον κλάδο των σούπερ μάρκετ δεδομένου ότι συνδέεται με την τύχη των 4.500 εργαζομένων που απασχολούνται στα 179 καταστήματα της Βερόπουλος, αλλά και με τα ανεξόφλητα χρέη εκατομμυρίων προς τις τράπεζες και εκατοντάδες προμηθευτές.

Εξίσου σημαντική για τις κινήσεις αναδιάρθρωσης στο λιανεμπόριο είναι και η συμφωνία  απόσχισης των 33 υπερκαταστημάτων της Μαρινόπουλος από το δίκτυο των περίπου 900 καταστημάτων του ομίλου, και η συνεισφορά τους σε κοινή εταιρεία που θα δημιουργηθεί με τον όμιλο Σκλαβενίτη. Η συγκεκριμένη συμφωνία, στρατηγικού χαρακτήρα, θα δώσει σημαντική ανάσα ρευστότητας στον όμιλο Μαρινόπουλου και στους περίπου 2000 προμηθευτές του καθώς προβλέπονται χρηματοροές περίπου 150 εκατ. ευρώ, ενώ αναμένεται να επηρεάσει αισθητά τις ισορροπίες στην αγορά των σούπερ μάρκετ.

Παράλληλα εξετάζεται και η πώληση μετοχικού ποσοστού της φαρμακοβιομηχανίας ΦΑΜΑΡ, που αν υλοποιηθεί θα αποτελέσει τη μεγαλύτερη εξαγορά στον κλάδο μετά την συμφωνία εξαγοράς της Pharmathen από τη BC Partners που κλείστηκε πέρυσι με τίμημα 470 εκατ. ευρώ.

Στον κλάδο του τουρισμού όπου κατά κανόνα απουσιάζουν οι distress αποτιμήσεις καθώς είναι τομέας σε πλήρη ανάπτυξη με συμβολή που φτάνει το 18% του ΑΕΠ, δύο είναι τα ηχηρότερα deals που περιμένει φέτος η αγορά. Το ένα αφορά την ολοκλήρωση της συμφωνίας για την πώληση του Αστέρα  στην Jermyn Street Real Estate Fund IV LP έναντι 400 εκατ. ευρώ που  αναμένεται να ολοκληρωθεί έπειτα από πολλές περιπέτειες, μέσα στο πρώτο 6μηνο του έτους, και το δεύτερο την πώληση του εμβληματικού Hilton από την Alpha Bank. Η τελευταία ανακοίνωσε την περασμένη Τετάρτη ότι ξεκίνησε τις διαδικασίες συγκέντρωσης ενδιαφέροντος από επενδυτές για την πώληση της Ιονικής Ξενοδοχειακής, με στόχο ως τις 11 Μαρτίου να έχει λάβει προσφορές ώστε να ξεκινήσει η επόμενη φάση της διαδικασίας.

Στις αρχές του 2016 είχε ανακοινωθεί και η συγχώνευση μεταξύ της εταιρείας ξενοδοχείων Σάνη και της αλυσίδας ξενοδοχείων Ikos, σε ένα deal όπου συμμετέχουν μεγάλα κεφάλαια όπως η Oaktree Capital Management, L.P., η Goldman Sachs Asset Management και η Hermes GPE.

Οι τράπεζες οδηγούν συνολικά την φετινή κούρσα των deals, αυτή τη φορά όχι ως αγοραστές αλλά ως πωλητές λόγω της υποχρέωσης που έχουν αναλάβει στο πλαίσιο των σχεδίων αναδιάρθρωσης να πουλήσουν μη τραπεζικές δραστηριότητες. Στα μέσα Ιανουαρίου του 2016 η γενική συνέλευση της Εθνικής ενέκρινε την πώληση της Finansbank στην Qatar National Bank έναντι 2,75 δισ. ευρώ, ενώ στις αρχές Φεβρουαρίου κλείδωσε και η συμφωνία για την πώληση της NBGI έναντι 288 εκατ. ευρώ. Οι δύο ανωτέρω συμφωνίες, και ειδικότερα αυτή της Finansbank, ήταν το σήμα προς την αγορά για να προχωρήσουν και άλλα επιχειρηματικά deals

Η ακτοπλοΐα είναι ένας ακόμη κλάδος όπου τις τελευταίες ημέρες καταγράφεται έντονη κινητικότητα. Η πρόταση εξαγοράς της Hellenic Seaways που υποβλήθηκε στους μετόχους μειοψηφίας από τον όμιλο Grimaldi μέσω της εταιρείας Minoan Lines, ήρθε να ταράξει τα νερά στον κλάδο και να σηματοδοτήσει πιθανόν την έναρξη ενός νέου κύκλου εξαγορών και συγχωνεύσεων που για να υλοποιηθεί,  χρειάζεται ωστόσο, τη συναίνεση των πιστωτριών τραπεζών. Στην περίπτωση της Hellenic Seaways βρίσκεται σε εξέλιξη πλέον μια διελκυστίνδα με άγνωστη έκβαση, μεταξύ της Minoan που έχει αποκτήσει το 37,5% της εταιρείας μετά την εξαγορά του μεριδίου 3,9% που κατείχε η Interamerican, και της Τράπεζας Πειραιώς η οποία είναι ο μεγαλύτερος μέτοχος με 40%.

Κινήσεις αναδιάρθρωσης βρίσκονται σε εξέλιξη και στη βαριά βιομηχανία, όπου προς το παρόν εκεί τις εξελίξεις οδηγεί ο όμιλος Βιοχάλκο με το σχέδιο απορρόφησης των θυγατρικών του. Την περασμένη Πέμπτη η γενική συνέλευση της ΕΛΒΑΛ ενέκρινε το σχέδιο συγχώνευσης με την Viohalco SA που θα οδηγήσει σε αναστολή διαπραγμάτευσης και διαγραφή από το ταμπλό της εταιρείας στις 26 Φεβρουαρίου. Θα είναι η 3^η κατά σειρά απορρόφηση μεγάλης θυγατρικής από την μεταφορά της έδρας της Βιοχάλκο στο Λουξεμβούργο και την εισαγωγή της στο Euronext, μετά από τις αντίστοιχες κινήσεις που έγιναν αρχικά με την ΕΤΕΜ η οποία απορροφήθηκε από την ΕΛΒΑΛ και στη συνέχεια με τη Σίδενορ η οποία απορροφήθηκε από τη Βιοχάλκο. Οι κινήσεις αυτές έχουν ως στόχο τον εξορθολογισμό της δομής του ομίλου Βιοχάλκο και έχουν ως στόχο σύμφωνα με την εταιρεία τη δημιουργία ευνοϊκότερων όρων πρόσβασης στις διεθνείς αγορές χρήματος και κεφαλαίου για την άντληση