Του Παναγιώτη Στάθη
Ένα παιδί, κατά την πρωτόδικη απόφαση, βιάστηκε. Ένα δεύτερο παιδί, 7 χρόνια μετά, δολοφονήθηκε από τον ίδιο άνθρωπο. Στο ενδιάμεσο μια δικαστική απόφαση έκρινε τον κατηγορούμενο ως μη ύποπτο τέλεσης νέων αδικημάτων. Και αυτός εν τέλει έγινε (καθ΄ομολογία του) δολοφόνος, οδηγώντας για τέταρτη φορά, σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, την ηγεσία της Δικαιοσύνης, την πρόεδρο και την Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου , να παρέμβουν για να ζητήσουν επανεξέταση της κρίσης ή πειθαρχικό έλεγχο δικαστικών λειτουργών για αποφάσεις τους.
Εν προκειμένω στην υπόθεση της Ηλείας και στη δολοφονία ενός 11χρονου κοριτσιού, προφανώς, όπως εξηγούν νομικές πηγές, δε φταίει ο "κακός” ο νόμος, ούτε ο "κακός” ο Ποινικός Κώδικας.
Ήταν δηλαδή απλώς αυτή η κρίση τους: 3 δικαστές, 3 γυναίκες δικαστές (και γυναίκα εισαγγελέας) το 2020, αποφάσισαν σύμφωνα με την "δικανική τους πεποίθηση”, ότι ένας καταδικασμένος από τους ίδιους σε πρωτόδικη ποινή 9 ετών για βιασμό και αποπλάνηση ανηλίκου, μπορεί να βγει με αναστολή στην ποινή του (ανασταλτικό στην έφεση) μέχρι να δικαστεί στο Εφετείο , γιατί είναι γνωστής διαμονής και προφανώς δεν είναι ύποπτος για την τέλεση νέων αδικημάτων. Του έβαλαν και περιοριστικούς όρους: Να εμφανίζεται στο ΑΤ και να μην πλησιάζει το ανήλικο θύμα του, το οποίο παρεμπιπτόντως έμενε πολύ κοντά στο σπίτι του. Προφανώς, δε δεν ελήφθησαν υπόψιν συλλήψεις του συγκεκριμένου κατά το παρελθόν για άλλα αδικήματα. Το "ευτύχημα” ήταν ότι το κορίτσι αυτό έζησε. Γιατί η 11χρονη Βασιλική (κι αυτή ένα παιδί στο περιβάλλον του δράστη) έχασε τη ζωή της, μαρτυρώντας στα χέρια του όταν αντιστάθηκε στην προσπάθειά του να τη βιάσει. Ασύλληπτο και τερατώδες!
Οι δικαστές , οι εν λόγω δικαστές, ελέγχονται πειθαρχικά γιατί πέραν των άλλων η κρίση τους για αναστολή, δεν είναι καν αιτιολογημένη: Προφανώς οι δικαστές δεν παραβίασαν το τυπικό σκέλος του νόμου, αλλά είναι επίσης προφανές πως παραβίασαν την κοινή λογική. Άλλωστε είναι δεδομένο πως οι δικαστές κατά το νόμο μπορούσαν να δώσουν ανασταλτικό στην έφεση του καταδικασμένου πρωτοδίκως ως παιδοβιαστή, αλλά μπορούσαν και να μην δώσουν! Αυτό δηλαδή που μεσολαβεί μεταξύ της απελευθέρωσης ή μη του κατηγορουμένου ήταν η κρίση τους. Και επέλεξαν τότε να τον αφήσουν ελεύθερο. Και το κυριότερο είναι πως η δίκη του σε δεύτερο βαθμό δεν εχει γίνει ακόμα γιατί το Εφετείο για την υπόθεση της 14χρονης είχε προσδιοριστεί για το 2022, όμως η δίκη δεν έγινε λόγω του ότι δεν είχε δικηγόρο. Το δικαστήριο όρισε δικηγόρο και προσδιορίστηκε δικάσιμος για τον περασμένο Φεβρουάριο. Όμως και πάλι η δίκη δεν έγινε, διότι συνέπεσε με δικηγορική αποχή και τελικά επρόκειτο να πραγματοποιηθεί το 2025, αλλά στο μεταξύ ο 37χρονος διέπραξε το στυγερό έγκλημα της δολοφονίας της άτυχης 11χρονης.
Το αδίκημα του βιασμού (336 ΠΚ) για το οποίο δικάστηκε το 2020, προέβλεπε ποινή κάθειρξης έως τα 15 έτη. Παράλληλα, το άρθρο 497 του ΚΠΔ που ορίζει προϋποθέσεις χορήγησης αναστολής σε περίπτωση άσκησης έφεσης ακόμα και στις περιπτώσεις εκείνες στις οποίες ο κατηγορούμενος καταδικάσθηκε με ποινή κάθειρξης.
Συγκεκριμένα, στην παράγραφο 8 του ανωτέρω άρθρου ορίζεται:
"Τότε μόνο δεν χορηγείται ανασταλτικό αποτέλεσμα κατά την παρ. 4 στην έφεση ή απορρίπτεται η αίτηση αναστολής εκτέλεσης της πρωτόδικης απόφασης, όταν κρίνεται αιτιολογημένα ότι οι περιοριστικοί όροι δεν αρκούν και ότι ο κατηγορούμενος δεν έχει γνωστή και μόνιμη διαμονή στη χώρα ή έχει κάνει προπαρασκευαστικές ενέργειες για να διευκολύνει τη φυγή του ή κατά το παρελθόν υπήρξε φυγόποινος ή φυγόδικος ή κρίθηκε ένοχος για απόδραση κρατουμένου ή παραβίαση περιορισμών διαμονής, εφόσον από τη συνδρομή των παραπάνω στοιχείων προκύπτει σκοπός φυγής ή κρίνεται αιτιολογημένα ότι αν αφεθεί ελεύθερος είναι πολύ πιθανό, όπως προκύπτει από προηγούμενες καταδίκες του για αξιόποινες πράξεις ή από τα συγκεκριμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της πράξης, να διαπράξει και άλλα εγκλήματα. Το δικαστήριο σε κάθε περίπτωση χορηγεί ανασταλτικό αποτέλεσμα ή αναστολή εκτέλεσης, αν αιτιολογημένα κρίνει ότι η άμεση έκτιση ή συνέχιση έκτισης της ποινής θα έχει ως συνέπεια υπέρμετρη και ανεπανόρθωτη βλάβη για τον ίδιο ή για την οικογένεια του.
Εν ολίγοις:
Η επιβολή ποινής κάθειρξης από μόνη της επιτρέπει την μη χορήγηση αναστολής. Οι δικαστές όμως δε το επέλεξαν για έναν καταδικασμένο παιδοβιαστή: Ο αντίλογος είναι πως υπάρχουν πολλά νομολογιακά παραδείγματα με επιβαλλόμενες ποινές κάτω των δέκα ετών και χορήγηση αναστολής στην έφεση.
Ωστόσο, αφενός ουδείς υποχρέωσε το δικαστήριο να επιβάλλει ποινή κάτω από δέκα έτη (το πλαίσιο ποινής έφτανε τότε εως 15 έτη) ούτε υπάρχει κάποιος κανόνας χορήγησης αναστολής, αντιθέτως ο νομοθέτης τη χορήγηση αναστολής την αφήνει στην κρίση του δικαστή, αφήνοντας μάλιστα το περιθώριο της μη χορήγησης αυτής και μόνο λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της πράξης. Εν τέλει οι δικαστές επέλεξαν να αφήσουν το καταδικασμένο παιδοβιαστή ελεύθερο.
Με τις τροποποιήσεις του άρθρου 336 ΠΚ για το βιασμό τόσο με το Ν. 4637/2019 όσο και με τις πρόσφατες τροποποιήσεις έχει αλλάξει ριζικά το τοπίο για το αδίκημα του βιασμού σε περίπτωση που το θύμα είναι ανήλικο. Συγκεκριμένα, πλέον ορίζεται ως ποινή αυτή της ισόβιας κάθειρξης.
Επομένως, πρώτον η ποινή είναι εξ΄ορισμού μεγαλύτερη, δεύτερον δε μπορεί να επιβληθεί αναστολή σε περίπτωση επιβολής ισόβιας κάθειρξης.
