Τρίτη, 16-Δεκ-2025 17:38
Κομισιόν: Ερωτήσεις και απαντήσεις σχετικά με το ευρωπαϊκό σχέδιο οικονομικά προσιτής στέγασης
Διευκρινίσεις σχετικά με το ευρωπαϊκό σχέδιο οικονομικά προσιτής στέγασης δίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με 12 ερωταπαντήσεις.
Η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με μια οικονομική κρίση διαβίωσης, στην οποία το κόστος στέγασης διαδραματίζει κεντρικό ρόλο: από το 2013, οι τιμές των κατοικιών στην ΕΕ αυξήθηκαν κατά περισσότερο από 60 %, ξεπερνώντας την αύξηση του εισοδήματος και αφήνοντας πολλές οικογένειες πίσω, ενώτα πραγματικάενοίκια αυξήθηκαν κατά περίπου 20 %, με τα νέα ενοίκια να αυξάνονται ακόμη περισσότερο στις αστικές αγορές. Η ζήτηση κατοικιών αναμένεται να αυξηθεί κατά περισσότερο από δύο εκατομμύρια μονάδες ετησίως, κυρίως σε αστικές περιοχές, αλλά οι οικοδομικές άδειες έχουν μειωθεί κατά περισσότερο από 20 % από το 2021. Οι βραχυχρόνιες μισθώσεις αυξήθηκαν σχεδόν κατά 93 % μεταξύ 2018 και 2024.
Η στεγαστική κρίση υπονομεύει την ανταγωνιστικότητα και την κοινωνική συνοχή της Ευρώπης περιορίζοντας την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού και της εκπαίδευσης, αυξάνοντας την οικονομική ανασφάλεια και καθυστερώντας τη δημιουργία οικογένειας.
Στην πραγματικότητα, επηρεάζει πλέον όλο και περισσότερο ένα ευρύτερο τμήμα της κοινωνίας, με αυξανόμενο αριθμό νοικοκυριών μεσαίου εισοδήματος που αντιμετωπίζουν δυσκολίες όσον αφορά την πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή στέγαση. Οι βασικοί εργαζόμενοι —συμπεριλαμβανομένων των εκπαιδευτικών, των νοσηλευτών, των πυροσβεστών και των αστυνομικών— δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να ζουν στις κοινότητες που υπηρετούν. Πολλοί νέοι αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις σπουδές τους, να αρνηθούν ευκαιρίες απασχόλησης, να καθυστερήσουν τη δημιουργία οικογένειας ή να ζήσουν σε υπερπλήρεις και υποβαθμισμένες κατοικίες. Οι πλέον μειονεκτούντες στην κοινωνία μας αγωνίζονται περισσότερο, δεδομένης της περιορισμένης πρόσβασης σε κοινωνική στέγαση —με το 6-7% του αποθέματος κατοικιών της ΕΕ να διατίθεται για κοινωνική στέγαση— γεγονός που οδηγεί σε αυξανόμενους κινδύνους αστεγίας.
Ως εκ τούτου, η ΕΕ αναλαμβάνει δράση για την αντιμετώπιση μιας από τις πλέον πιεστικές ανάγκες των πολιτών της. Η ευρωπαϊκή δράση θα επικεντρωθεί στην αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων της στεγαστικής κρίσης, στη στήριξη της ασφαλούς, οικονομικά προσιτής και αξιοπρεπούς στέγασης για όλους τους Ευρωπαίους.
Η στέγαση είναι μια πολύ αποκεντρωμένη πολιτική. Την πρωταρχική ευθύνη φέρουν τα κράτη μέλη, οι περιφέρειες και οι πόλεις. Ωστόσο, μια τέτοια ευρωπαϊκή πρόκληση χρειάζεται μια ευρωπαϊκή προσέγγιση που θα βασίζεται σε τοπικές, περιφερειακές και εθνικές λύσεις. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Οκτωβρίου ζήτησε ένα φιλόδοξο και ολοκληρωμένο σχέδιο για τη συμπλήρωση των προσπαθειών των κρατών μελών, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη την επικουρικότητα και τις εθνικές αρμοδιότητες.
Το επίπεδο της ΕΕ μπορεί και πρέπει να διαδραματίσει ισχυρότερο ρόλο στη στήριξη, τον συντονισμό και την ενίσχυση των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών προσπαθειών, ενισχύοντας τους μηχανισμούς χρηματοδότησης, ρυθμίζοντας τις βραχυχρόνιες μισθώσεις και απλουστεύοντας τους κανόνες που περιορίζουν την προσφορά στέγασης, προωθώντας παράλληλα την ανταλλαγή ορθών πρακτικών. Οι ευρωπαϊκές λύσεις θα αντικατοπτρίζουν την ποικιλομορφία των στεγαστικών αναγκών, των αγορών και των συστημάτων διακυβέρνησης σε ολόκληρη την ήπειρο, προωθώντας παράλληλα τους κοινούς μας στόχους.
Με το ευρωπαϊκό σχέδιο οικονομικά προσιτής στέγασης, η Επιτροπή εντείνει τις προσπάθειές της με πιο συντονισμένο τρόπο για να στηρίξει τα κράτη μέλη στην αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης. Με τη δρομολόγηση μιας συμμαχίας για τη στέγαση, όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης (ευρωπαϊκό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό), από κοινού με τα ενδιαφερόμενα μέρη, θα διαθέτουν δίκτυο για τη στήριξη της συνεργασίας, της αμοιβαίας μάθησης και της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών, καθώς και για την αξιοποίηση των τοπικών γνώσεων και εμπειριών επιτόπου.
Η προσφορά κατοικιών δεν συμβαδίζει με τη ζήτηση, ιδίως σε αστικές περιοχές υψηλής πίεσης. Για να γεφυρωθεί το χάσμα προσφοράς-ζήτησης κατά την επόμενη δεκαετία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι στην ΕΕ θα χρειαστεί να προσθέσουμε περίπου 650.000 κατοικίες ετησίως στα σημερινά επίπεδα νέας προσφοράς (περίπου 1,6 εκατομμύρια ετησίως). Η παράδοση αυτών των επιπλέον μονάδων στέγασης θα κοστίσει περίπου 150 δισ. ευρώ ετησίως.
Η προσφορά κατοικιών μπορεί να λάβει τη μορφή κατασκευής νέων κατοικιών, αναπροσαρμογής της χρήσης υφιστάμενων κτιρίων σε κατοικίες και οικονομικά προσιτές κατοικίες και ανακαίνισης του υφιστάμενου αποθέματος κατοικιών για τη δημιουργία πιο βιώσιμων και ποιοτικών κατοικιών.
Όπως ορίζεται τόσο στο σχέδιο όσο και στην ευρωπαϊκή στρατηγική για την κατασκευή κατοικιών,η Επιτροπή λαμβάνει μέτρα για τηνπροώθηση της καινοτομίας τόσο στην κατασκευή όσο και στην ανακαίνιση. Με στόχο την αύξηση της παραγωγικότητας. Αυτό περιλαμβάνει την υιοθέτηση σύγχρονων μεθόδων κατασκευής, τη στήριξη της μετάβασης σε μεγαλύτερη κυκλικότητα και ψηφιακές διαδικασίες, τη διευκόλυνση της διασυνοριακής παροχής κατασκευαστικών υπηρεσιών και τη βελτίωση της πρόσβασης σε ειδικευμένο εργατικό δυναμικό.
Η Επιτροπή εξετάζει επίσης τη μείωση της γραφειοκρατίας, τόσο σε επίπεδο ΕΕ μέσω μιας νέας δέσμης μέτρων για την απλούστευση της στέγασης όσο και σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, τις περιφέρειες και τις πόλεις, ώστε να τα βοηθήσει να απλουστεύσουν τους οικοδομικούς κώδικες, τις διοικητικές διαδικασίες για τη διαίρεση σε ζώνες, τον σχεδιασμό, την αδειοδότηση και να αυξήσουν τη διοικητική τους ικανότητα. Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την ευρωπαϊκή στρατηγική για την κατασκευή κατοικιών είναι διαθέσιμες στο διαδίκτυο.
Ένα από τα βασικά εμπόδια για την κατανόηση του αντικτύπου της κερδοσκοπικής συμπεριφοράς στην αγορά κατοικίας είναι η έλλειψη δεδομένων. Για παράδειγμα, οι επίσημες κυβερνητικές και στατιστικές πηγές γενικά δεν κάνουν διάκριση μεταξύ διαφορετικών τύπων επενδύσεων ή μεταξύ διαφορετικών τύπων επενδυτών, και υπάρχει περιορισμένη διαφάνεια όσον αφορά την ιδιοκτησία και τις βασικές συναλλαγές ακινήτων. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Επιτροπή θα υποβάλει το 2026 ανάλυση της δυναμικής των τιμών των κατοικιών, συμπεριλαμβανομένων των διαθέσιμων αποδεικτικών στοιχείων για τα πρότυπα κερδοσκοπίας, τα κενά δεδομένων και τις οικονομικές συνέπειες, καθώς και προτάσεις για επακόλουθες δράσεις, όπου απαιτείται. Θα συνεργαστεί επίσης με τις δημόσιες αρχές για την αύξηση της διαφάνειας στη στεγαστική αγορά.
Η αύξηση των δεδομένων και της διαφάνειας σχετικά με την ιδιοκτησία και τις τιμές των συναλλαγών θα επιτρέψει την καλύτερη αξιολόγηση της κατάστασης και θα καταστήσει δυνατή τη δυνητική ανάπτυξη τεκμηριωμένων πολιτικών. Οι φορολογικές πολιτικές και άλλα μέτρα μπορούν επίσης να μετριάσουν τον κίνδυνο κερδοσκοπικών συμπεριφορών. Τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να θεσπίσουν μέτρα για τον περιορισμό των επιβλαβών κερδοσκοπικών συμπεριφορών στη στεγαστική αγορά, μεταξύ άλλων με τον σχεδιασμό αποτελεσματικών φορολογικών πολιτικών, τη βελτίωση της διαφάνειας της αγοράς και τη διάθεση καθορισμένου μεριδίου των νέων στεγαστικών εξελίξεων στην κοινωνική και οικονομικά προσιτή στέγαση, ώστε να αντικατοπτρίζονται οι τοπικές στεγαστικές ανάγκες.
Στο πλαίσιο του τρέχοντος προϋπολογισμού για την περίοδο 2021-2027, η ΕΕ κινητοποιεί ήδη σημαντική χρηματοδότηση για την ανακαίνιση και την κατασκευή κατοικιών, για ερευνητικά έργα στον τομέα της στέγασης και για την ανάπτυξη τοπικών έργων. Μέχρι στιγμής έχει κινητοποιήσει επενδύσεις που σχετίζονται με τη στέγαση ύψους τουλάχιστον 43 δισ. ευρώ. Ειδικότερα:
-Ο μηχανισμός ανάκαμψης και ανθεκτικότητας στηρίζει επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις στον τομέα της στέγασης συνολικού ύψους 19,6 δισ. ευρώ (6,3 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 13,3 δισ. ευρώ σε δάνεια).
-Στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής έχουν ήδη προγραμματιστεί 10,4 δισ. ευρώ για την ενεργειακή απόδοση και την κοινωνική στέγαση. Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+ (ΕΚΤ+) χρηματοδοτεί επίσης ορισμένες δραστηριότητες συνολικού ύψους 4,4 δισ. ευρώ.
-Το ταμείο InvestEU προωθεί τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις μέσω εγγύησης από τον προϋπολογισμό της ΕΕ (περίπου 7 δισ. ευρώ έχουν κινητοποιηθεί μέχρι στιγμής) και παρέχει στήριξη για την ανάπτυξη τοπικών έργων (25 εκατ. ευρώ μέχρι στιγμής), μέσω του συμβουλευτικού κόμβου InvestEU.
-Το πρόγραμμα LIFE έχει διαθέσει μέχρι στιγμής 138 εκατ. ευρώ για δραστηριότητες διείσδυσης στην αγορά και ανάπτυξης ικανοτήτων.
-Το πρόγραμμα "Ορίζων Ευρώπη" έχει επενδύσει μέχρι στιγμής 540 εκατ. ευρώ για την έρευνα και την καινοτομία.
Η Επιτροπή θα κινητοποιήσει νέες επενδύσεις στη στέγαση στο πλαίσιο του παρόντος ΠΔΠ, συμπεριλαμβανομένων πρόσθετων επενδύσεων ύψους 10 δισ. ευρώ που εκτιμάται ότι θα πραγματοποιηθούν το 2026 και το 2027 στο πλαίσιο του InvestEU και τουλάχιστον1,5 δισ. ευρώ από προτάσεις των κρατών μελών και των περιφερειών για τον αναπρογραμματισμό των ταμείων συνοχής στο πλαίσιο της ενδιάμεσης επανεξέτασης. Πρόσθετη στήριξη θα προέλθει επίσης από το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα για επενδύσεις στην ενεργειακή απόδοση και την ανακαίνιση κτιρίων και την καθαρή θέρμανση και ψύξη.
Νέες δυνατότητες χρηματοδότησης θα αξιοποιηθούν στο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2028-2034. Ειδικότερα, τα μελλοντικά εθνικά και περιφερειακά σχέδια εταιρικής σχέσης περιλαμβάνουν την κοινωνική και οικονομικά προσιτή στέγαση ως έναν από τους ειδικούς στόχους τους, επιτρέποντας στα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν τις ειδικές προκλήσεις τους με επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις που σχετίζονται με τη στέγαση. Ο μηχανισμός της ΕΕ συμβάλλει επίσης στην κοινωνική και οικονομικά προσιτή στέγαση, ενώ το Erasmus+ μπορεί να παρέχει στεγαστική στήριξη για τη διευκόλυνση και την αύξηση της πρόσβασης στην κινητικότητα, τον εθελοντισμό και τη μάθηση.
Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανταγωνιστικότητας περιλαμβάνει στους γενικούς στόχους του κοινωνικές υποδομές όπως η "οικονομικά προσιτή κοινωνική στέγαση" και στηρίζει την απαλλαγή των κτιρίων από τις ανθρακούχες εκπομπές.
Επιπλέον, με την αναθεώρηση των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις στις υπηρεσίες γενικού οικονομικού συμφέροντος (ΥΓΟΣ), η Επιτροπή ανταποκρίνεται στα αιτήματα των τοπικών, περιφερειακών και εθνικών αρχών και των ενδιαφερόμενων μερών για επανεξέταση των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις με σκοπό τη διευκόλυνση της χρηματοδότησης οικονομικά προσιτής στέγασης. Τέλος, η Επιτροπή δημιουργεί μια πανευρωπαϊκή επενδυτική πλατφόρμα για την κινητοποίηση πόρων από έναν ευρύ συνασπισμό χρηματοπιστωτικών φορέων —συμπεριλαμβανομένων της ΕΤΕπ, της CEB, της ΕΤΑΑ και των εθνικών και περιφερειακών αναπτυξιακών τραπεζών και ιδρυμάτων— και την αύξηση των επενδύσεων στον τομέα της προσφοράς κατοικιών σε ολόκληρη την ΕΕ. Η Επιτροπή εκφράζει την έντονη ικανοποίησή της για την ανακοίνωση των εθνικών και περιφερειακών αναπτυξιακών τραπεζών ότι σκοπεύουν να επενδύσουν 375 δισ. ευρώ σε πόρους έως το 2029 σε κοινωνική, οικονομικά προσιτή και βιώσιμη στέγαση, μεταξύ άλλων μέσω του προγράμματος InvestEU. Ομοίως, η Επιτροπή εκφράζει την έντονη ικανοποίησή της για το γεγονός ότι ο Όμιλος ΕΤΕπ έχει αυξήσει σημαντικά - και σκοπεύει να επεκτείνει περαιτέρω - τη στήριξή του.
Η αναθεώρηση ήταν αναγκαία διότι οι ισχύοντες κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις δεν επαρκούν ώστε τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τα ζητήματα οικονομικής προσιτότητας της στέγασης, στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης στεγαστικής κρίσης στην Ευρώπη. Μολονότι οι προηγούμενοι κανόνες επέτρεπαν την ευέλικτη στήριξη της κοινωνικής στέγασης χωρίς να απαιτείται κοινοποίηση στην Επιτροπή, η στήριξη αυτή απευθυνόταν κυρίως σε μειονεκτούντα νοικοκυριά. Σήμερα, όλο και περισσότεροι πολίτες —όχι μόνο τα πλέον ευάλωτα νοικοκυριά, αλλά και τα νοικοκυριά χαμηλότερου μεσαίου εισοδήματος— αντιμετωπίζουν αυξανόμενες δυσκολίες όσον αφορά την πρόσβαση σε ποιοτική στέγαση σε προσιτή τιμή. Στο πλαίσιο αυτό, η αναθεώρηση της απόφασης ΥΓΟΣ επιδιώκει να διευκολύνει τη στήριξη της οικονομικά προσιτής στέγασης, απλουστεύοντας παράλληλα τη στήριξη της κοινωνικής στέγασης.
Η αναθεωρημένη απόφαση περιλαμβάνει ρητά μια νέα κατηγορία οικονομικά προσιτής στέγασης μεταξύ των κατηγοριών που εξαιρούνται από την υποχρέωση κοινοποίησης για τις οποίες δεν υπάρχει ανώτατο όριο αποζημίωσης. Αυτό επιτρέπει στα κράτη μέλη να στηρίζουν έργα οικονομικά προσιτής στέγασης χωρίς προηγούμενη κοινοποίηση και έγκριση από την Επιτροπή όταν πληρούνται οι προϋποθέσεις που περιγράφονται στην απόφαση ΥΓΟΣ, διατηρώντας παράλληλα τα υφιστάμενα συστήματα κοινωνικής στέγασης.
Σύμφωνα με τους νέους κανόνες, οι ΥΓΟΣ οικονομικά προσιτής στέγασης αφορούν κυρίως νοικοκυριά που δεν βρίσκονται σε μειονεκτική θέση, αλλά επίσης δεν είναι σε θέση, λόγω των αποτελεσμάτων της αγοράς και ιδίως των αδυναμιών της αγοράς, να έχουν πρόσβαση σε στέγαση υπό οικονομικά προσιτές συνθήκες. Ωστόσο, οι ΥΓΟΣ οικονομικά προσιτής στέγασης μπορεί επίσης να περιλαμβάνουν ένα ποσοστό μειονεκτούντων νοικοκυριών. Τα κράτη μέλη θα είναι σε θέση να καθορίζουν τις λεπτομέρειες της στήριξης, τις ομάδες-στόχους, τα κριτήρια επιλεξιμότητας, την τιμή στέγασης, τα πρότυπα ποιότητας και προσβασιμότητας, ανάλογα με το πλαίσιο και τις στεγαστικές ανάγκες τους. Επιπλέον, η αναθεώρηση απλουστεύει, επικαιροποιεί και αποσαφηνίζει άλλα στοιχεία της απόφασης ΥΓΟΣ. Οι αλλαγές αυτές θα διευκολύνουν τις επενδύσεις σε οικονομικά προσιτή στέγαση σε όλα τα επίπεδα, συμπληρώνοντας τις προσπάθειες για κλιμάκωση της χρηματοδότησης μέσω της πανευρωπαϊκής επενδυτικής πλατφόρμας και της ενδιάμεσης επανεξέτασης των δαπανών συνοχής. Περισσότερες πληροφορίες είναι διαθέσιμες στο διαδίκτυο.
Η κράτηση βραχυχρόνιας διαμονής μέσω διαδικτυακών πλατφορμών προσφέρει πολλά οφέλη: περισσότερες επιλογές, πρόσθετο εισόδημα για τους οικοδεσπότες, κίνητρο για επενδύσεις στην ανακαίνιση και τόνωση του τουρισμού και της απασχόλησης. Ωστόσο, η ταχεία ανάπτυξή του κατά σχεδόν 93 % μεταξύ 2018-2024 συνέβαλε στον περιορισμό της παροχής οικονομικά προσιτής στέγασης για τους κατοίκους της περιοχής, ιδίως σε ιδιαίτερα δημοφιλείς προορισμούς όπου μπορούν να αντιπροσωπεύουν έως και το 20 % του αποθέματος κατοικιών.
Είναι αναγκαίο να διατηρηθούν τα οφέλη των βραχυχρόνιων μισθώσεων για τους πολίτες, με παράλληλη μείωση των αρνητικών επιπτώσεων. Ορισμένες γειτονιές, ιδίως στα κέντρα των πόλεων αλλά και σε άλλα τουριστικά κέντρα, αντιμετωπίζουν έντονες πιέσεις όσον αφορά την οικονομική προσιτότητα της στέγασης. Σε αυτές τις περιοχές με ακραίες συνθήκες στέγασης, η ταχεία επέκταση των βραχυχρόνιων μισθώσεων σε συνδυασμό με κερδοσκοπικές επενδυτικές πρακτικές εντείνει τον ανταγωνισμό για περιορισμένο απόθεμα κατοικιών, γεγονός που οδηγεί σε αύξηση των τιμών.
Ο κανονισμός για τις βραχυπρόθεσμες μισθώσεις, ο οποίος τέθηκε σε ισχύ τον Μάιο του 2026, θα επιφέρει μεγαλύτερη διαφάνεια απαιτώντας την υποχρεωτική καταχώριση των εκμισθωτών και την ανταλλαγή δεδομένων σχετικά με τις πραγματικές συναλλαγές μεταξύ ψηφιακών πλατφορμών και εθνικών αρχών. Ωστόσο, τα εναπομείναντα ζητήματα πρέπει να αντιμετωπιστούν. Υπάρχουν ανησυχίες ότι οι βραχυχρόνιες μισθώσεις, ιδίως εκείνες που διαχειρίζονται επαγγελματίες εκμισθωτές, ανταγωνίζονται τους παραδοσιακούς παρόχους καταλυμάτων, συμπεριλαμβανομένων των ΜΜΕ, οι οποίοι πρέπει να συμμορφώνονται με αυστηρότερες εθνικές απαιτήσεις, όπως οι κανόνες για την ασφάλεια, την ευθύνη και την προστασία των καταναλωτών.
Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θα προτείνει το επόμενο έτος μια νέα νομοθετική πρωτοβουλία για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, η οποία θα θεσπίσει ένα συνεκτικό, βασισμένο σε δεδομένα, σαφές και προβλέψιμο νομικό πλαίσιο της ΕΕ που θα επιτρέπει στις τοπικές αρχές να λαμβάνουν στοχευμένα και αναλογικά μέτρα για την αντιμετώπιση των βραχυχρόνιων μισθώσεων, ιδίως σε τομείς που αντιμετωπίζουν προβλήματα στέγασης.
Η Επιτροπή θα κινητοποιήσει επενδύσεις μέσω του προγράμματος InvestEU, της χρηματοδότησης της πολιτικής συνοχής και της πανευρωπαϊκής επενδυτικής πλατφόρμας για να συμβάλει στην οικοδόμηση περισσότερων φοιτητικών κατοικιών. Αξιολογώντας τη σκοπιμότητα ενός συστήματος εγγυήσεων για τη μείωση ή την εξάλειψη της ανάγκης για εγγύηση, η Επιτροπή θα βοηθήσει τους σπουδαστές, τους ασκούμενους και τους μαθητευόμενους να βρουν στέγη στην ιδιωτική αγορά ενοικίασης ακινήτων.
Επιπλέον, η Επιτροπή θα προσδιορίσει και θα αναβαθμίσει καινοτόμα μοντέλα στέγασης για σπουδαστές και νέους, δρομολογώντας ένα πιλοτικό πρόγραμμα στο πλαίσιο του Erasmus+, σε συνεργασία με πόλεις σε ολόκληρη την ΕΕ και τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη για την αύξηση της διαθεσιμότητας οικονομικά προσιτών και καινοτόμων λύσεων στέγασης για σπουδαστές από μειονεκτούντα περιβάλλοντα που εγγράφονται σε πρόγραμμα σπουδών εκτός της χώρας καταγωγής.
Μαζί με το ευρωπαϊκό σχέδιο οικονομικά προσιτής στέγασης, η Επιτροπή παρουσιάζει αναθεώρηση των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις, ώστε να μπορέσουν τα κράτη μέλη να επενδύσουν περισσότερο σε οικονομικά προσιτή στέγαση, μεταξύ άλλων για τους σπουδαστές, και να διευκολύνουν τις επενδύσεις σε μεικτές γειτονιές.
Το 2021 όλα τα κράτη μέλη δεσμεύτηκαν για έναν κοινό στόχο να εργαστούν για την εξάλειψη του φαινομένου των αστέγων στην Ευρώπη έως το 2030. Παρά τις προσπάθειες που έχουν καταβληθεί μέχρι σήμερα, η έλλειψη στέγης αυξάνεται με περισσότερους από ένα εκατομμύριο άστεγους, συμπεριλαμβανομένων 400.000 παιδιών, στην ΕΕ. Πρέπει να αναλάβουμε άμεση δράση για να αλλάξουμε πορεία.
Η Επιτροπή θα προτείνει, στο πλαίσιο της στρατηγικής του 2026 για την καταπολέμηση της φτώχειας, σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με την καταπολέμηση του αποκλεισμού από τη στέγαση, με σκοπό την πρόληψη και την αντιμετώπιση του φαινομένου των αστέγων. Θα έχει ως στόχο να προωθήσει τον σχεδιασμό και την εφαρμογή πολιτικών που βασίζονται σε μια ανθρωποκεντρική, βασισμένη στη στέγαση και ολοκληρωμένη προσέγγιση πολιτικών. Η πρωτοβουλία θα βασιστεί στο έργο της ευρωπαϊκής πλατφόρμας για την καταπολέμηση της αστεγίας.
Η αύξηση της διαθεσιμότητας κοινωνικής στέγασης και βοήθειας στους άστεγους είναι απαραίτητη για την επίτευξη μακροπρόθεσμων διαδρομών εξόδου από την έλλειψη στέγης και την πρόληψη του κοινωνικού αποκλεισμού και των επισφαλών καταστάσεων στέγασης. Η ενίσχυση των υπηρεσιών που σχετίζονται με τη στέγαση, όπως η παροχή συμβουλών για χρέη και τα μέτρα μετριασμού, είναι καθοριστικής σημασίας για την πρόληψη των εξώσεων, με παράλληλο σεβασμό των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας. Η Επιτροπή θα κινητοποιήσει νέες επενδύσεις στην κοινωνική στέγαση και λύσεις με γνώμονα τη στέγαση για τους άστεγους με τη δημιουργία ειδικού άξονα εργασίας στο πλαίσιο της πανευρωπαϊκής επενδυτικής πλατφόρμας.
Το Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους (NEB) συμβάλλει στο σχέδιο οικονομικά προσιτής στέγασης παρέχοντας εργαλεία, γνώσεις και πρακτικές λύσεις που συμβάλλουν στην παροχή πιο οικονομικά προσιτής, βιώσιμης και υψηλής ποιότητας στέγασης σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Στο πλαίσιο της δέσμης μέτρων, η Επιτροπή δημοσίευσε ανακοίνωση και πρόταση σύστασης του Συμβουλίου σχετικά με το NEB, στην οποία παρουσιάζονται οι βασικοί στόχοι και οι δράσεις για την κλιμάκωση του NEB και την ενίσχυση του ρόλου του ως καταλύτη της καθαρής μετάβασης και της καινοτομίας στην Ευρώπη και πέραν αυτής.
Η στέγαση είναι όλο και περισσότερο εκτεθειμένη στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και των ακραίων καιρικών φαινομένων, όπως καύσωνες, πλημμύρες, δασικές πυρκαγιές ή σεισμοί. Οι δράσεις και οι εργαλειοθήκες του NEB της Επιτροπής επικεντρώνονται στην καλύτερη προσαρμογή των κατοικιών των πολιτών στην κλιματική αλλαγή και τους κινδύνους μέσω της καλύτερης χρήσης των πόρων και των κυκλικών πρακτικών, για παράδειγμα για την αύξηση της διαχείρισης των υδάτων και της ανακύκλωσης των δομικών υλικών. Το NEB θα στηρίξει τη βιώσιμη και αποδοτική χρήση του δομημένου περιβάλλοντος, βοηθώντας τις κοινότητες, τους επαγγελματίες και τις αρχές να σχεδιάσουν και να αναπαράγουν αποτελεσματικά, ανθεκτικά και οικονομικά προσιτά μοντέλα στέγασης, ιδίως μέσω ενός εργαστηρίου NEB, ενός ψηφιακού καταλόγου ορθών πρακτικών και σχεδίων για την οικονομικά προσιτή στέγαση και ενός πιλοτικού προγράμματος με τις πόλεις.
Η Ακαδημία NEB, η οποία εγκαινιάστηκε τον Απρίλιο του 2024, αποσκοπεί στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων και την επανειδίκευση του κατασκευαστικού τομέα για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, με τη δημιουργία ενός δικτύου κόμβων κατάρτισης σε ολόκληρη την Ευρώπη, με έμφαση στη βιώσιμη, βιολογική και κυκλική κατασκευή. Επί του παρόντος, υπό την ηγεσία μιας κοινοπραξίας 14 εταίρων (η Συμμαχία NEBA), παρέχει προσβάσιμη, υψηλής ποιότητας κατάρτιση για όλα τα επίπεδα του οικοσυστήματος κατασκευών, συνδέοντας τους παρόχους εκπαίδευσης με τις ανάγκες της βιομηχανίας.
Όσον αφορά το μέλλον, η Ακαδημία θα επεκταθεί σε κεντρικό κόμβο γνώσης και έρευνας, ασφαλούς πειραματισμού, καινοτομίας και ανάπτυξης δεξιοτήτων. Θα ενισχύσει την ανάπτυξη ικανοτήτων μέσω της στήριξης της αναβάθμισης των δεξιοτήτων και της επανειδίκευσης του εργατικού δυναμικού, της παραγωγής γνώσεων μέσω τεκμηριωμένου σχεδιασμού και πειραματισμού. Θα προωθήσει επίσης την επιχειρηματική ανάπτυξη παρέχοντας δοκιμαστήρια και στήριξη σε ΜΜΕ και νεοφυείς επιχειρήσεις που αναπτύσσουν λύσεις ευθυγραμμισμένες με τις αξίες του NEB.