Κρίσιμες ώρες για την κυβέρνηση Μπαρνιέ - Ο Μακρόν ψάχνει ήδη "αντικαταστάτη"

Τρεις μήνες μετά τον σχηματισμό της, η κυβέρνηση μειοψηφίας του Μισέλ Μπαρνιέ, του ανθρώπου που επέλεξε ο πρόεδρος -για πολλούς "αρχιτέκτονας" του σημερινού πολιτικού αδιεξόδου- Εμανουέλ Μακρόν, βρίσκεται τώρα αντιμέτωπη με την κατάρρευση.

Η χθεσινή κίνηση του Μπαρνιέ να μην αποδεχτεί την αύξηση των δαπανών της κοινωνικής ασφάλισης που ζητούσε η αντιπολίτευση και η προσφυγή του στο άρθρο 49.3 του γαλλικού Συντάγματος προκάλεσαν την -αναμενόμενη- άμεση αντίδραση της Αριστεράς και της ακροδεξιάς.

Είχε προηγηθεί ένα παιχνίδι "πόκερ" με την ηγέτιδα του Εθνικού Συναγερμού, Μαρίν Λεπέν, η οποία είχε δηλώσει ότι θα υποστηρίξει μια πρόταση δυσπιστίας σε περίπτωση που δεν συμπεριληφθούν οι αλλαγές που προτείνει το κόμμα της στο προσχέδιο του προϋπολογισμού. Ο Μπαρνιέ προχώρησε τότε σε δύο διαδοχικές "παραχωρήσεις".

Όπως  τόσο το Νέο Λαϊκό Μέτωπο της Αριστεράς, όσο και το ακροδεξιό κόμμα της Λεπέν κατέθεσαν πρόταση μομφής, που αν υπερψηφιστεί - κατά πάσα πιθανότητα την ερχόμενη Τετάρτη ή Πέμπτη - θα οδηγήσει στην πτώση της και στην μη ψήφιση του κρατικού προϋπολογισμού του 2025.

Ενδεχόμενο εξαιρετικά πιθανό, αφού τα κόμματα της αντιπολίτευσης από κοινού έχουν κοινοβουλευτική πλειοψηφία, ελέγχοντας τις 332 από τις 577 έδρες της γαλλικής Εθνοσυνέλευσης.

Στην περίπτωση αυτή, η κυβέρνηση Μπαρνιέ, έχοντας παραμείνει στην εξουσία μόλις τρεις μήνες, θα είναι η πλέον βραχύβια στην ιστορία της Γαλλίας και ο Μισέλ Μπαρνιέ ο πρώτος Γάλλος πρωθυπουργός που εξαναγκάστηκε σε αποχώρηση μετά από υπερψήφιση πρότασης μομφής, μετά την πολιτική κρίση του 1962.

Τι θα κάνει ο Μακρόν

Ως προς το τι μέλλει γενέσθαι δυο είναι τα πιθανότερα ενδεχόμενα: Το πρώτο είναι να ορίσει στο εγγύς μέλλον ο πρόεδρος Μακρόν έναν νέο πρωθυπουργό που έχοντας την πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση θα καταφέρει να περάσει,με συνοπτικές διαδικασίες, τον προϋπολογισμό του 2025 πριν την εκπνοή του 2024.

Όπως αναφέρει μάλιστα σε σημερινό της δημοσίευμα η γαλλική Le Monde, ο Μακρόν "ψάχνει ήδη αντικαταστάτη".

"Ενώ ορισμένοι ζητούν από τον αρχηγό του κράτους να παραιτηθεί σε περίπτωση ψήφου δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης, οι γύρω του ελπίζουν ότι μπορεί να αναδειχθεί πόλος σταθερότητας. Υπό την προϋπόθεση ότι θα διορίσει νέο πρωθυπουργό το συντομότερο δυνατό", σχολιάζει.

Το δεύτερο ενδεχόμενο είναι να μην ορίσει νέα κυβέρνηση. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι παραμένει η υπάρχουσα, αλλά διαχειριζόμενη αποκλειστικά τις τρέχουσες υποθέσεις. Σε ό,τι αφορά τον προϋπολογισμό θα ακολουθηθεί το 2025 η λεγόμενη πρακτική των δωδεκατημόριων, που σημαίνει πως κάθε μήνα του έτους τα κρατικά έσοδα και οι κρατικές δαπάνες θα ισούνται με τα αντίστοιχα του 2024. Για να συμβεί αυτό θα πρέπει να υπάρχει ωστόσο η συναίνεση της Εθνοσυνέλευσης.

Στην αντίθετη περίπτωση η Γαλλία θα βρεθεί μπροστά σε αδιέξοδο, λαμβανομένου υπόψη πως ο πρόεδρος Μακρόν έχει αποκλείσει κάθε ενδεχόμενο να παραιτηθεί ο ίδιος.

"Ο Εμανουέλ Μακρόν δεν ελέγχει πλέον τον χρόνο, αλλά τρέχει πίσω του", αναφέρει σε σημερινό της δημοσίευμα η Le Figaro. "Το Σύνταγμα δεν του αφήνει σχεδόν κανένα περιθώριο ελιγμών. Δεν μπορεί από το να διεκδικήσει μια τρίτη προεδρική θητεία, αναγκασμένος να υπομείνει μια κυβερνητική συγκατοίκηση και στερούμενος κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, ο ένοικος του Μεγάρου των Ηλυσίων είναι δεμένος σε μια χρυσή φυλακή".

Η ίδια η Μαρίν Λεπέν έθεσε τους τρεις "συνταγματικούς δρόμους" που διαθέτει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας για να αντιμετωπίσει την κρίση: διάλυση, "αλλά την έχει ήδη χρησιμοποιήσει" και δεν μπορεί να καταφύγει ξανά "πριν από τον ερχόμενο Ιούνιο"- ανασχηματισμό, "αλλά μπορούμε να αμφισβητήσουμε τη χρησιμότητά του, τη στιγμή που η κυβέρνηση θα μπορούσε να είναι μόνο μειοψηφιας"- και, τέλος, "την παραίτησή του".

Εντάθηκαν οι πιέσεις στα γαλλικά ομόλογα και μετοχές

Η απόφαση του Μπαρνιέ να θέσει τη μοίρα της κυβέρνησής του στα χέρια του κοινοβουλίου πλήττει τις αγορές μετοχών και ομολόγων της Γαλλίας, της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας της ευρωζώνης που δέχεται ήδη πίεση λόγω του αυξανόμενου ελλείμματος της.

"Η χώρα βρίσκεται σε σημείο καμπής", δήλωσε την Τρίτη ο υπουργός Οικονομικών Αντουάν Αρμάν στον τηλεοπτικό σταθμό France 2, προσθέτοντας ότι οι πολιτικοί έχουν ευθύνη "να μην βυθίσουν τη χώρα στην αβεβαιότητα".

Το spread μεταξύ των 10ετών ομολόγων της Γαλλίας και της Γερμανίας αυξήθηκε χθες κατά 8 μονάδες βάσης στις 89 μ.β. πλησιάζοντας το υψηλότερο από το 2012. 

Το πολιτικό αδιέξοδο απειλεί να εκτροχιάσει τις κυβερνητικές προσπάθειες για τη μείωση του ελλείμματος του προϋπολογισμού που αναμένεται να φτάσει το 6,1% του ΑΕΠ αυτό το έτος.

Τα γαλλικά ομόλογα υποαποδίδουν έναντι των ομολόγων τους στη ζώνη του ευρώ από την αιφνιδιαστική ανακοίνωση του Γάλλου προέδρου τον περασμένο Ιούνιο για τη διενέργεια πρόωρων εκλογών. 

Η πολιτική αναταραχή οδήγησε τις αποδόσεις να ξεπεράσουν την προηγούμενη εβδομάδα αυτές του ελληνικού χρέους.

"Το αν η κυβέρνηση θα πέσει ή όχι, τα θέματα της Γαλλίας είναι μεγαλύτερα”, ανέφερε ο Robert Dishner, senior portfolio manager της Neuberger Berman σε συνέντευξη στο Bloomberg TV. "Η κατεύθυνση του ταξιδιού φαίνεται να είναι πώς θα κινηθούμε σε διεύρυνση των γαλλικών spreads”, πρόσθεσε. 

Στο αρχικό σχέδιο  – το οποίο είχαν δει θετικά οι επενδυτές – ο Μπαρνιέ είχε προβλέψει €60 δισ. σε περικοπές δαπανών και αυξήσεις φόρων προκειμένου να μειώσει το έλλειμμα στο 5% του ΑΕΠ το επόμενο έτος.