Τετάρτη, 20-Δεκ-2023 09:41
ΕΕ: Επιτεύχθηκε πολιτική συμφωνία για το Σύμφωνο για το Μεταναστευτικό και το Άσυλο

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ: 13:06
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη-μέλη της ΕΕ κατέληξαν σήμερα σε μια πολυπόθητη συμφωνία για την αναθεώρηση της νομοθεσίας της ΕΕ για το άσυλο και τη μετανάστευση.
Οι διαπραγματευτές του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου κατέληξαν σε συμφωνία σε πέντε κανονισμούς της ΕΕ που καθορίζουν τον τρόπο κοινής διαχείρισης ασύλου και μετανάστευσης μεταξύ των κρατών μελών και την αντιμετώπιση μεταναστευτικών κρίσεων. Οι κανόνες ρυθμίζουν επίσης τον τρόπο αντιμετώπισης των ατόμων που φτάνουν στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, τη διεκπεραίωση των αιτημάτων ασύλου και την ταυτοποίηση αυτών που φτάνουν.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο νέος κανονισμός διαχείρισης ασύλου και μετανάστευσης προβλέπει υποχρεωτική αλληλεγγύη για τις χώρες της ΕΕ που αναγνωρίζεται ότι βρίσκονται υπό μεταναστευτική πίεση, επιτρέποντας σε άλλα κράτη μέλη να επιλέξουν μεταξύ της μετεγκατάστασης αιτούντων άσυλο στην επικράτειά τους και της οικονομικής συνεισφοράς. Το κείμενο καθορίζει επίσης νέα κριτήρια σύμφωνα με τα οποία ένα κράτος μέλος είναι υπεύθυνο για την εξέταση των αιτήσεων διεθνούς προστασίας (πρώην κανόνες του Δουβλίνου).
Για να αντιμετωπιστεί η ξαφνική αύξηση των αφίξεων, ο κανονισμός για την κρίση και την ανωτέρα βία θεσπίζει έναν μηχανισμό για τη διασφάλιση της αλληλεγγύης και τα μέτρα για την υποστήριξη των κρατών μελών που αντιμετωπίζουν μια εξαιρετική εισροή υπηκόων τρίτων χωρών που οδηγεί στην κατάρρευση του εθνικού συστήματος ασύλου.
Οι κανόνες καλύπτουν επίσης την εργαλειοποίηση των μεταναστών, δηλαδή όταν οι μετανάστες χρησιμοποιούνται από τρίτες χώρες ή εχθρικούς μη κρατικούς φορείς για να αποσταθεροποιήσουν την ΕΕ. Προβλέπεται πιθανή προσωρινή παρέκκλιση από τις τυπικές διαδικασίες ασύλου.
Σύμφωνα με τον νέο κανονισμό, τα άτομα που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για να εισέλθουν στην ΕΕ θα υπόκεινται σε διαδικασία προκαταρκτικού ελέγχου, συμπεριλαμβανομένης της ταυτοποίησης, συλλογής βιομετρικών δεδομένων, ελέγχων υγείας και ασφάλειας, για έως και επτά ημέρες. Οι ειδικές ανάγκες των παιδιών θα λαμβάνονται υπόψη και κάθε κράτος μέλος θα έχει έναν ανεξάρτητο μηχανισμό παρακολούθησης για να διασφαλίζει τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων.
Από την πλευρά του, ο κανονισμός για τις διαδικασίες ασύλου θεσπίζει μια κοινή διαδικασία σε ολόκληρη την ΕΕ για τη χορήγηση και την απόσυρση διεθνούς προστασίας, αντικαθιστώντας αρκετές εθνικές διαδικασίες. Η επεξεργασία των αιτημάτων ασύλου θα πρέπει να είναι ταχύτερη -έως έξι μήνες για μια πρώτη απόφαση-, με μικρότερα όρια για προδήλως αβάσιμες ή απαράδεκτες αιτήσεις και στα σύνορα της ΕΕ.
Τέλος, η μεταρρύθμιση του Eurodac στοχεύει στον πιο αποτελεσματικό εντοπισμό όσων φτάνουν στην επικράτεια της ΕΕ, προσθέτοντας εικόνες προσώπου στα δακτυλικά αποτυπώματα, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών από έξι ετών. Οι αρχές θα μπορούν να καταγράφουν εάν κάποιος μπορεί να αποτελέσει απειλή για την ασφάλεια, εάν το άτομο είναι βίαιο ή παράνομα οπλισμένο.
Η προσωρινή συμφωνία πρέπει να εγκριθεί επίσημα από το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο προτού καταστεί νόμος. Οι συννομοθέτες δεσμεύτηκαν να υιοθετήσουν τη μεταρρύθμιση των κανόνων της ΕΕ για τη μετανάστευση και το άσυλο πριν από τις ευρωκελογές του 2024.
"Είναι μια ιστορική μέρα", δήλωσε η Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα ανακοινώνοντας σήμερα το πρωί την πολιτική συμφωνία που επετεύχθη μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη μεταρρύθμιση του Συμφώνου Μετανάστευσης και Ασύλου.
Η Ρομπέρτα Μέτσολα είπε ότι η συμφωνία περιλαμβάνει ένα ισχυρό νομοθετικό πακέτο, το οποίο θα διέπει όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ - ένα νομοθετικό πακέτο που θα είναι λειτουργικό και θα προστατεύει, όπως είπε, και που διατηρεί την ισορροπία μεταξύ αλληλεγγύης και ευθύνης. "Δεν ήταν εύκολο", παραδέχτηκε, "δεν υπάρχει η τέλεια λύση, αλλά αυτό που έχουμε τώρα στο τραπέζι είναι πολύ καλύτερο για όλους μας".
Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των εκπροσώπων του Συμβουλίου της ΕΕ ξεκίνησαν στις 18 Δεκεμβρίου το απόγευμα και ολοκληρώθηκαν σήμερα το πρωί, όμως όπως τόνισε η Ρ. Μέτσολα στην πραγματικότητα οι προσπάθειες για μια συμφωνία στη μετανάστευση και το άσυλο έχουν κρατήσει δέκα χρόνια. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε καταθέσει τις προτάσεις της για ένα νέο σύμφωνο το Σεπτέμβρη του 2020.
"Το μεταναστευτικό ήταν η πρώτη ανησυχία των ευρωπαίων πολιτών το 2019 και παραμένει και σήμερα πρώτο μέλημά τους", δήλωσε η Ρ. Μέτσολα.
"Η μετανάστευση είναι ευρωπαϊκή πρόκληση που απαιτεί ευρωπαϊκές λύσεις", κάτι το οποίο μπορεί να διασφαλίσει το Σύμφωνο για το Μεταναστευτικό και το 'Ασυλο, τονίζει η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στη δήλωσή της μετά την ανακοίνωση για την επίτευξη πολιτικής συμφωνίας.
Η ίδια σημειώνει ότι "τα κράτη μέλη στα εξωτερικά μας σύνορα πρέπει να διαχειριστούν την παράνομη μετανάστευση" και εξηγεί ότι "το Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το 'Ασυλο θα διασφαλίσει ότι θα υπάρξει μια αποτελεσματική ευρωπαϊκή απάντηση σε αυτήν την ευρωπαϊκή πρόκληση".
Επίσης, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν επισημαίνει ότι "οι Ευρωπαίοι θα αποφασίζουν ποιος έρχεται στην ΕΕ και ποιος μπορεί να μείνει, όχι οι διακινητές", συμπληρώνοντας ότι το Σύμφωνο σημαίνει προστασία αυτών που έχουν ανάγκη. Παράλληλα, προσθέτει ότι θα διασφαλιστεί ότι "τα κράτη μέλη μοιράζονται την προσπάθεια υπεύθυνα, επιδεικνύοντας αλληλεγγύη με εκείνους που προστατεύουν τα εξωτερικά μας σύνορα, αποτρέποντας παράλληλα την παράνομη μετανάστευση στην ΕΕ".
Το Σύμφωνο "θα δώσει στην ΕΕ και στα κράτη μέλη της τα εργαλεία να αντιδρούν γρήγορα σε καταστάσεις κρίσης, όταν τα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν μεγάλο αριθμό παράνομων αφίξεων ή εργαλειοποίηση όταν εχθρικές χώρες επιχειρούν σκόπιμα να αποσταθεροποιήσουν την ΕΕ ή τα κράτη μέλη της", υπογραμμίζει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ενώ αναφέρει ότι με τα νέα δεδομένα η Επιτροπή υποστηρίζει τα κράτη μέλη μέσω συγκεκριμένων, επιχειρησιακών μέτρων για την αντιμετώπιση άμεσων προκλήσεων.
Τέλος, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ευχαρίστησε τον Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μαργαρίτη Σχοινά και την Επίτροπο Εσωτερικών Υποθέσεων Ίλβα Γιόχανσον για τη "σκληρή δουλειά" ώστε να επιτευχθεί αυτή η συμφωνία.
Νέο κεφάλαιο στη μεταναστευτική πολιτική της Ευρώπης ανοίγει η ιστορική συμφωνία για το Σύμφωνο για το Μεταναστευτικό και το Άσυλο τόνισε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Μαργαρίτης Σχοινάς και εστίασε στις αποτελεσματικές διαδικασίες που διασφαλίζονται καθώς και στην αποτελεσματική αλληλεγγύη.
Όπως επεσήμανε ο κ. Σχοινάς, η πρόταση της Επιτροπής τον Σεπτέμβριο του 2020 ήρθε μερικές ημέρες μετά την πυρκαγιά στη Μόρια "το τελευταίο κεφάλαιο μιας Ευρώπης που θέλουμε να ξεχάσουμε σε σχέση με την πολιτική μετανάστευσης".
Ανέφερε, επίσης, ότι η Μόρια, το Καλέ, η Λαμπεντούζα μαρτυρούσαν "την έλλειψη Ευρώπης".
Τέλος, ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής υπογράμμισε ότι "η πρόταση αναγνωρίζει ότι κάθε κράτος μέλος έχει ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν με ολοκληρωμένη και ολιστική ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική".
"Για πρώτη φορά, τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης υποχρεούνται σε αλληλεγγύη", αναφέρει η υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ σε ανακοίνωσή της σχετικά με το νέο Κοινό Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασύλου και σημειώνει ότι η συμφωνία ήταν "επειγόντως απαραίτητη" και "είχε ήδη καθυστερήσει πολύ".
"Στην κοινή Ευρώπη μας, όπου η ελευθερία μετακίνησης είναι ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα, απαιτούνται αξιόπιστοι κανόνες για όλους σχετικά με τη μετανάστευση και το άσυλο. Η ανθρωπιά και η τάξη αποτελούν τα προστατευτικά όρια που ισχύουν για όλους. Για πρώτη φορά, τα κράτη μέλη της ΕΕ υποχρεούνται σε αλληλεγγύη. Αυτό σημαίνει ότι οδεύουμε επιτέλους σε μια ευρωπαϊκή κατανομή. Διότι οι απάνθρωπες συνθήκες στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ δεν πρέπει να παραμείνουν ως το πρόσωπο που δείχνει η Ευρώπη στον κόσμο", αναφέρει η υπουργός Εξωτερικών στην ανακοίνωσή της και κάνει λόγο για βελτιώσεις οι οποίες επιτεύχθηκαν έπειτα από σκληρές διαπραγματεύσεις, προκειμένου, όπως λέει, "να διατηρηθούν τα ανθρωπιστικά πρότυπα ακόμη και σε εξαιρετικές περιπτώσεις κρίσης". Κάθε συμφωνία στις Βρυξέλλες είναι ένας συμβιβασμός, παραδέχεται η κυρία Μπέρμποκ και εξηγεί ότι η Γερμανία δεν κατάφερε να επικρατήσει στη γενική εξαίρεση των παιδιών και των οικογενειών από τις συνοριακές διαδικασίες. "Κατά την εφαρμογή του νέου συστήματος ασύλου, θα δώσουμε τώρα ακόμη μεγαλύτερη προσοχή στη διασφάλιση δίκαιης, συντεταγμένης και βασιζόμενης στην αλληλεγγύη διαδικασίας", καταλήγει η υπουργός.
Ο Ιταλός υπουργός Εσωτερικών Ματέο Πιαντεντόζι, αναφερόμενος στην έγκριση του νέου Συμφώνου για την Μετανάστευση και το 'Ασυλο, τόνισε ότι "αποτελεί μεγάλη επιτυχία για την Ευρώπη και την Ιταλία, η οποία τώρα θα μπορεί να βασίζεται σε νέους κανόνες για την διαχείριση των μεταναστευτικών ροών και την καταπολέμηση των διακινητών ανθρώπων".
"Το Σύμφωνο είναι αποτέλεσμα αναλυτικών διαπραγματεύσεων, στις οποίες η Ιταλία διαδραμάτισε πάντα πρωταγωνιστικό ρόλο με στόχο την επίτευξη ισορροπημένης λύσης, ώστε να μην αισθάνονται πλέον ότι αφήνονται μόνες οι χώρες με σύνορα που αποτελούν συνάμα και σύνορα της Ένωσης. Χώρες που είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένες στην μεταναστευτική πίεση", πρόσθεσε ο Πιαντεντόζι.
Ο Ιταλός υπουργός Εσωτερικών, τέλος, υπογράμμισε: "ευχαριστώ τους συναδέλφους μου οι οποίοι, κατά τις άτυπες και τις επίσημες συναντήσεις -η τελευταία εκ των οποίων έλαβε χώρα στις 4 Δεκεμβρίου στις Βρυξέλλες- εκτίμησαν πάντα την θέση της χώρας μου. Η Ιταλία έδρασε πάντα με στόχο να μπορέσει η Ευρώπη να αποκτήσει αποτελεσματικότερα εργαλεία ώστε να ξεπεραστεί ο Κανονισμός του Δουβλίνου και να τύχει πραγματικά αλληλέγγυας διαχείρισης η πρόκληση του μεταναστευτικού φαινομένου".