Η Αίγυπτος στη δίνη της κρίσης στη Γάζα

Του Κώστα Ράπτη

Πώς μπορεί να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα, στο επίκεντρο του οποίου βρίσκεται η Λωρίδα της Γάζας με τα 2 εκατ. κατοίκους; Για κάποιους ευφάνταστους (αλλά όχι απαραίτητα ψύχραιμους) σχεδιαστές επί χάρτου, η απάντηση θα ήταν να αποσταθεροποιηθεί η Αίγυπτος των 100 εκατ. κατοίκων...

Το πέρασμα της Ράφα, στα σύνορα της Αιγύπτου με τη Λωρίδα της Γάζας, αποτελεί (μαζί με τη μεθόριο Ισραήλ και Λιβάνου, όπου απειλείται πιθανή εμπλοκή της οργάνωσης Χεζμπολλάχ), το σημείο το οποίο κατεξοχήν συγκεντρώνει τις ανησυχίες για επιδείνωση της κρίσης που ξέσπασε μετά την επίθεση της Χαμάς στην ισραηλινή επικράτεια το περασμένο Σάββατο.

Ποια κίνηση θα σημειωθεί στο (μέχρι στιγμής κλειστό) πέρασμα της Ράφα; Αυτή της μαζικής εξόδου κατοίκων της Λωρίδας της Γάζας, προκειμένου να αποφύγουν το από αέρος σφυροκόπημα και την επαπειλούμενη χερσαία επιχείρηση των ισραηλινών δυνάμεων; Ή αυτή της εισόδου με αυτοκινητοπομπή της ανθρωπιστικής βοήθειας η οποία συγκεντρώνεται από την αιγυπτιακή πλευρά των συνόρων; Το ερώτημα είναι πολιτικό και όχι τεχνικό.

Άκαμπτος ο Σίσι  

Οι (εκ του πονηρού) εκκλήσεις προς την Αίγυπτο να δεχθεί αμάχους, δεν βρίσκουν ευήκοα ώτα, διότι η χώρα του στρατάρχη Σίσι δεν μπορεί να αντέξει ένα προσφυγικό κύμα ούτε οικονομικά, ούτε κυρίως πολιτικά. Πέρα από τα ζητήματα ασφαλείας που εγείρει η πιθανή είσοδος και μαχητών της Χαμάς (δηλ. του παλαιστινιακού κλάδου της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, μεγάλου αντιπάλου του Σίσι), το Κάιρο δεν μπορεί να εμφανίζεται συνεργός σε εθνοκάθαρση παλαιστινιακών εδαφών, γνωρίζοντας καλά ότι όσοι πάρουν τώρα τον δρόμο της προσφυγιάς δεν πρόκειται να επιστρέψουν.  

Εξ ου και ο στρατάρχης Σίσι ήδη από την Τρίτη δήλωσε ότι η κυριαρχία της χώρας του δεν τίθεται υπό συζήτηση, ούτως όμως και η αφοσίωσή της στην αραβική υπόθεση, όπου κυρίαρχη θέση κατέχει το παλαιστινιακό ζήτημα. Την Πέμπτη, μάλιστα, τόνισε ότι οι Παλαιστίνιοι της Γάζας πρέπει να δείξουν αποφασιστικότητα και να παραμείνουν στις εστίες τους.

Η ισραηλινή πλευρά, πάλι, με το σημερινό τελεσίγραφο προς το 1,1 εκατομμύριο κατοίκους του βόρειου τμήματος της Λωρίδας, όπου και η πόλη της Γάζας, να μετακινηθούν προς Νότον, εντείνει την πίεση, ενώ σε προηγούμενη φάση απείλησε ακόμη και να βομβαρδίσει τυχόν αυτοκινητοπομπές που θα εισέλθουν από την αιγυπτιακή μεριά των συνόρων, σύμφωνα τουλάχιστον με το κανάλι Israel12.

Ο κυβερνήτης του νομού βορείου Σινά έχει θέσει πάντως σε επιφυλακή κάθε υπηρεσία που θα μπορούσε να συνδράμει στην φιλοξενία προσφύγων. Παράλληλα συνεχίζεται στο αεροδρόμιο του Ελ Αρίς η συγκέντρωση διεθνούς ανθρωπιστικής βοήθειας.

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι διαδικτυακοί "ψίθυροι" ότι εξετάζεται ακόμη και μεταφορά από θαλάσσης της ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη Γάζα, με πρωταγωνιστικό ρόλο της Τουρκίας, εν είδει ρεβάνς για την ισραηλινή επιδρομή στο πλοίο Mavi Marmara το 2010, αλλά αυτή τη φορά με κάλυψη από τις ρωσικές δυνάμεις που σταθμεύουν στη Συρία.

Διπλωματική φρενίτιδα

Σε κάθε περίπτωση, η θέση του στρατάρχη Σίσι είναι λεπτή. Η χώρα του έχει συνάψει συμφωνία ειρήνης με το Ισραήλ από το 1979, αποτελεί τον δεύτερο (μετά το ίδιο το εβραϊκό κράτος) παγκοσμίως αποδέκτη αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας και συνομιλεί παγίως τόσο με την ισραηλινή όσο και με την παλαιστινιακή πλευρά αναζητώντας σταθερότητα.

Από την άλλη, τις πραγματικές διαθέσεις της αιγυπτιακής κοινωνίας καταδεικνύει ενδεικτικά η ανακοίνωση του πανεπιστημίου Αλ Αζχάρ του Καϊρου (σημαντικότερου σουνιτικού θεολογικού κέντρου ανά τον κόσμο) το οποίο χαιρέτισε την Κυριακή την αντίσταση του παλαιστινιακού λαού ή ο φόνος την εβδομάδα αυτή δύο ισραηλινών τουριστών και του ξεναγού τους στην Αλεξάνδρεια από αστυνομικό. Το επεισόδιο χαρακτηρίζεται μεμονωμένο, αλλά είναι το δεύτερο του είδους σε τέσσερις μήνες.

Όλα αυτά οδηγούν σε υπερδραστηριοποίηση την αιγυπτιακή διπλωματία, προκειμένου να υπάρξει, με μοχλό μια διευθέτηση της ανθρωπιστικής κρίσης των ομήρων που κρατά η Χαμάς, τερματισμός των συγκρούσεων το ταχύτερο δυνατό.

Εξ ου και ο Σίσι είχε κατά τις προηγούμενες ημέρες τηλεφωνικές συνομιλίες με τον Γ.Γ. του ΟΗΕ, την πρόεδρο της Κομισιόν, τους προέδρους της Γαλλίας, της Ουκρανίας, της Τουρκίας, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και της Παλαιστινιακής Αρχής, καθώς και με τους πρωθυπουργούς της Βρετανίας και του Ιράκ, τον καγκελάριο της Γερμανίας, τον Σουλτάνο του Ομάν, κ.ά.