Σάββατο, 08-Ιουλ-2023 14:02
Ο επίδοξος διάδοχος του Πούτιν με τον ειδικό ρόλο στην ανταρσία της Wagner

Του Κώστα Ράπτη
Η ανταρσία του αφεντικού της ρωσικής μισθοφορικής εταιρείας Wagner, Σεργκέι Πριγκόζιν τον έφερε στο επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος. Ακούστηκε, χωρίς αυτό να επιβεβαιωθεί, ότι υπήρξε μαζί με τον Λευκορώσο πρόεδρο Αλεκσάντρ Λουκασένκο ο μεσολαβητής που έπεισε τον Πριγκόζιν να εγκαταλείψει το απονενοημένο εγχείρημά του. Ακούστηκε επίσης ότι προορίζεται να αντικαταστήσει τον Σεργκέι Σοϊγκού στο υπουργείο Άμυνας. Ποιος τέλος πάντως είναι ο Αλεξέι Ντιούμιν, ο οποίος τα ταλευταία χρόνια φέρεται ως "διάδοχος του Πούτιν εν αναμονή”;
Η πραγματικότητα είναι ασφαλώς πιο σύνθετη από όσο θέλουν οι διαδόσεις, ωστόσο ο Ντιούμιν προέρχεται όντως από τα σπλάχνα του ρωσικού συμπλέγματος ασφαλείας και βρίσκεται από το 1999, δηλ. την πρώτη στιγμή που ο Πούτιν ήρθε στα πράγματα, κοντά του. Πολύ κοντά του, αν αναλογισθούμε ότι υπήρξε προσωπικός βοηθός και υπεύθυνος της ασφάλειας του ισχυρού άνδρα του Κρεμλίνου: μαζί του σε πλήθος διεθνών συναντήσεων, στο μπροστινό κάθισμα του αυτοκινήτου του κατά τις προεδρικές μετακινήσεις, ακόμη και στην κατοικία Πούτιν στο Νόβο Ογκοριόβο, όπου έχει χρειαστεί να διανυκτερεύσει.
Ο Ντιούμιν γεννήθηκε το 1972 στο Κουρσκ, γιος μιας δασκάλας και ενός στρατιωτικού γιατρού που έφθασε μέχρι τον βαθμό του στρατηγού. Το 1994 αποφοίτησε από την Ανώτατη Στρατιωτική Σχολή Ραδιοηλεκτρονικής του Βορονιέζ και τον επόμενο χρόνο προσλήφθηκε στην Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας (FSO, νυν Εθνοφρουρά), με ευθύνη τις τηλεπικοινωνίες των ανώτατων αξιωματούχων του κράτους. Το 2009 υποστήριξε διδακτορική διατριβή στην Ακαδημία Δημόσιας Διοίκησης με αντικείμενο την διαδικασία λήψης αποφάσεων στους κόλπους της G8.
To 2013 διορίσθηκε υποδιοικητής των στρατιωτικών μυστικών υπηρεσιών (GRU) με τομέα ευθύνης τις ειδικές επιχειρήσεις. Σε αυτό τον ρόλο πρωταγωνίστησε στην κατάληψη της Κριμαίας το 2014, ενώ φέρεται να διοργάνωσε την ίδια εποχή την απόδραση από την Ουκρανία του ανατραπέντος προέδρου Βίκτορ Γιανουκόβιτς. Ο ίδιος επιμένει να μην επιβεβαιώνει την πληροφορία αυτή, ωστόσο για κάποιον λόγο που δεν διευκρινίζεται του απονεμήθηκε τότε η τιμητική διάκριση του Ήρωα της Ρωσίας. Παράλληλα, προήχθη διαδοχικά από τον στρατιωτικό βαθμό του συνταγματάρχη μέχρι αυτόν του αντιστρατήγου.
Η καριέρα του άρχισε έκτοτε να απογειώνεται, με τον Βλαντίμιρ Πούτιν να τον διορίζει το 2015 υφυπουργό Άμυνας, προφανώς με το καθήκον να "πλαισιώνει” (για να μην πούμε, να παρακολουθεί) τον πολιτικό του προϊστάμενο Σεργκέι Σοϊγκού. Το δίδυμο στην κορυφή του υπουργείου δεν λειτούργησε αρμονικά και τον Φεβρουάριο του 2016 ο Πούτιν μετέφερε αιφνιδιαστικά τον Ντιούμιν στην περιφέρεια της Τούλα (περί τα 200 χιλιόμετρα νοτίως της Μόσχας) ως αντικαταστάτη του παραιτηθέντος κυβερνήτη. Η Τούλα αποτελεί περιφέρεια κρίσιμη από την άποψη των στρατιωτικών και μεταφορικών υποδομών της Ρωσίας.
Τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους ο Ντιούμιν αναδείχθηκε κυβερνήτης Τούλα από τη λαϊκή ψήφο, ως ανεξάρτητος υποστηριζόμενος από το κυβερνών κόμμα της Ενιαίας Ρωσίας και τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες του Ζιρινόφσκι, με ποσοστό άνω του 80% και επανεξελέγη το 2021, με αντίστοιχα ισχυρή επίδοση.
Ωστόσο, η επανεκλογή του μπορεί να ερμηνευθεί και ως στιγμή στασιμότητας στην καριέρα του. Διότι αποτελούσε κοινό μυστικό ότι η φιλοδοξία του Ντιούμιν ήταν να επιστρέψει στην κεντρική κυβέρνηση ως επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών (FSB) ή ως υπουργός Εμπορίου, μετά από μία θητεία σε θέση κυβερνήτη, η οποία θα του πρόσφερε την απαραίτητη πολιτική και διοικητική εμπειρία εκτός του κόσμου των υπηρεσιών. Ωστόσο, αν και η προαλειφόμενη για αντικαταστάτριά του στην Τούλα είχε ήδη αρχίσει την προεκλογική της καμπάνια, η προαγωγή του Ντιούμιν ακυρώθηκε την τελευταία στιγμή. Προφανώς οι insiders της Μόσχας και η FSB (υπηρεσία ανταγωνιστική προς την FSO) κατάφεραν να τον αποκλείσουν.
Είναι χαρακτηριστικό ότι μαζί με τον Ντιούμιν ο Πούτιν είχε επιλέξει και άλλα δύο στελέχη της FSO στα οποία ανέθεσε καθήκοντα κυβερνήτη: τον Ντμίτρι Μιρόνοφ στην περιφέρεια του Γιαροσλάβλ (ήδη υπουργό Εκτάκτων Καταστάσεων) και τον Γιεβγκένι Ζίνιτσεφ στο Καλίνινγκραντ, με την λογική να εκπαιδευτούν κατάλληλα οι έμπιστοί του για μελλοντικά ομοσπονδιακά αξιώματα.
Ήδη από το 2017 οι ειδικοί του Ιδρύματος Πολιτικής της Αγίας Πετρούπολης περιέλαβαν τον Ντιούμιν στην τριάδα των πιθανών αυριανών προέδρων της Ρωσικής Ομοσπονδίας, ενώ το 2022 κατατάχθηκε στα πέντε πιο επιδραστικά πρόσωπα της πολιτικής σκηνής, μαζί με τον δήμαρχο Μόσχας Σεργκέι Σομπιάνιν, τον Τσετσένο ηγέτη Ραμζάν Καντίροφ, τον πρόεδρο του Ταταρστάν Ρουστάμ Μινιχάνοφ και τον δήμαρχο Αγίας Πετρούπολης Αλεκσάντρ Μπεγκλόφ.
Η ανάδυση του Ντιούμιν συμβαδίζει με την επιθυμία της ρωσικής κοινής γνώμης να δει νέα πρόσωπα στη δημόσια ζωή (και την προθυμία του Κρεμλίνου να της τα "προσφέρει”). Ωστόσο η σχετική λίστα μεγαλώνει διαρκώς και ο Ντιούμιν θα πρέπει να διαγκωνισθεί με ανταγωνιστές, όπως ο πρωθυπουργός Μιχαήλ Μισούστιν (οι μετοχές του οποίου ανεβαίνουν διαρκώς στο "χρηματιστήριο Πούτιν”) ή ο ταταρικής καταγωγής αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, αρμόδιος για την περιφερειακή ανάπτυξη, Μαράτ Χουσνούλιν ή ο αναπληρωτής προσωπάρχης του Κρεμλίνου Σεργκέι Κιριένκο, υπεύθυνος για την ανασυγκρότηση των προσαρτημένων περιοχών της Ουκρανίας. Όλοι αυτοί έχουν το προσόν να εμφανίζονται ως αθόρυβοι τεχνοκράτες, ασχολούμενοι με "πρότζεκτ” προσφιλή στον πρόεδρο, ενώ το πολιτικό προφίλ του Ντιούμιν έχει ήδη υπερτονισθεί.
Ο Αλεξέι Ντιούμιν είναι παντρεμένος και έχει έναν γιο. Φέρεται να διαθέτει έφεση στις ξένες γλώσσες, ενώ αγαπημένο χόμπι του από τα μαθητικά του χρόνια είναι το χόκεϊ, όπου παίζει στη θέση του τερματοφύλακα – συχνά με τον ίδιο τον Πούτιν και ισχυρούς προεδρικούς φίλους, όπως οι επιχειρηματίες Τίμτσενκο και Ροτεμπέργκ.
Αδιευκρίνιστο παραμένει αν η ανταρσία της Wagner ενίσχυσε ή τελικά έβλαψε τον Ντιούμιν. Ο κυβερνήτης της Τούλα προτεινόταν από τους κατά καιρούς αντιπάλους του Σοϊγκού (λ.χ. τον Καντίροφ, τον ίδιο τον Πριγκόζιν και ασφαλώς τον επικεφαλής της Εθνοφρουράς, Βίκτορ Ζόλοτοφ) ως επόμενος υπουργός Άμυνας, με αρχηγό του Γενικού Επιτελείου τον "στρατηγό Αρμαγεδδώνα” Σουροβίκιν. Όμως ο Πούτιν φημίζεται για την απροθυμία του να παίρνει αποφάσεις υπό πίεση και να "αδειάζει” παλαιούς του συνεργάτες. Ακόμη και αν το μέλλον της "ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης” στην Ουκρανία είναι να την αναλάβει το δίδυμο Ντιούμιν-Σουροβίκιν, αυτό δεν πρόκειται να συμβεί άμεσα. Ούτε ευνοεί τον κυβερνήτη της Τούλα η υποψία στενών σχέσεων με το αφεντικό της Wagner. Εξ ού και ο εκπρόσωπός του έσπευσε να διαψεύσει τα περί μεσολάβησης Ντιούμιν κατά την διάρκεια της ανταρσίας, λέγοντας ότι κάτι τέτοιο βρίσκεται εκτός των αρμοδιοτήτων του περιφερειάρχη.