Toυ Κώστα Ράπτη
Στον απόηχο της ολοκλήρωσης του 20ού συνεδρίου του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας και της πολυσυζητημένης στα μέσα ενημέρωσης απομάκρυνσης του πρώην προέδρου της χώρας Χου Τζιντάο από την αίθουσα των συνεδριάσεων, ένα ερώτημα βασανίζει τον διπλωματικό, ακαδημαϊκό και δημοσιογραφικό κόσμο σε παγκόσμια κλίμακα: Τι προτεραιότητες βάζει η ελίτ του ασιατικού γίγαντα όσον αφορά τον ρόλο της Κίνας στον κόσμο άμεσα και μακροπρόθεσμα;
Η εξασφάλιση από τον Σι Τζινπίνγκ μιας δίχως προηγούμενο τρίτης θητείας στο τιμόνι του κόμματος και της χώρας ήταν ήδη προεξοφλημένη. Όπως και η ικανοποίηση που εξέφρασε στην εισήγησή του ως προς την εκπλήρωση των στόχων του πρώτου μεγάλου οροσήμου (της συμπλήρωσης το 2021 εκατό χρόνων από την ίδρυση του ΚΚ) για μετατροπή της Κίνας σε μια "μετρίως ευημερούσα χώρα" – με επόμενο σταθμό την διεθνή πρωτοκαθεδρία, όπως υπονοείται, μέχρι το 2049, εκατοστή επέτειο εγκαθίδρυσης της Λαϊκής Δημοκρατίας.
Υπήρξαν όμως και οι πραγματικές εκπλήξεις. Όπως η ανάδειξη σε υπ' αριθμόν δύο της, ανανεωμένης κατά τέσσερα μέλη, επταμελούς ανώτατης κομματικής ηγεσίας, του Λι Κιανγκ, ο οποίος και θα αντικαταστήσει συντόμως στην πρωθυπουργία τον Λι Κετσιάνγκ, καίτοι δεν έχει θητεύσει έως τώρα στην κεντρική κυβέρνηση. Φερόμενος ως προστάτης του Τζακ Μα της Alibaba, ο Λι Κιανγκ καλείται να να υλοποιήσει τη φιλοεπιχειρηματική "δεξιά στροφή", την ώρα που ο Σι ανάβει το "αριστερό φανάρι", κηρύσσοντας τον "σοσιαλισμό με κινεζικά χαρακτηριστικά".
Οι τελευταίες αλλαγές σε επίπεδο ηγεσίας της Κίνας δείχνουν μεγαλύτερη έμφαση στις διεθνείς σχέσεις, με τη μερίδα όσων προκρίνουν σε στρατιωτικό και διπλωματικό επίπεδο μια πιο αποφασιστική στάση απέναντι στις ΗΠΑ να ενισχύεται, όσο και αν στη σφαίρα της οικονομίας προτιμάται η πρόσδεση σε έναν ρεαλισμό που επιδιώκει τη συνεννόηση με την Ουάσινγκτον.
Σε αυτό το πλαίσιο τροχειοδεικτικές είναι οι επιλογές σε ό,τι αφορά τη στρατιωτική ηγεσία. Ενδεικτικά, ο στρατός διατήρησε τη συνέχεια της ηγεσίας: ο στρατηγός Ζανγκ Γιουσιά, συμπατριώτης τού για τρίτη κατά σειρά θητεία ηγέτη της χώρας, Σι Τζινπίνγκ, από την επαρχία Σαανσί, βετεράνος του πολέμου Κίνας-Βιετνάμ του 1979 και αντιπρόεδρος του Κεντρικού Στρατιωτικού Συμβουλίου (με πρόεδρο πάντα τον Σι), παρέμεινε στην Κεντρική Επιτροπή και από ό,τι φαίνεται συγκροτεί τη ραχοκοκαλιά της στρατιωτικής και πολιτικής ομάδας του Κινέζου προέδρου. Δεύτερος στη στρατιωτική ιεραρχία, καθόλου τυχαία, αναδεικνύεται ο Τζεν Ζιανγκ, αντιπρόεδρος πια της Κεντρικής Στρατιωτικής Επιτροπής και μέλος του 24μελούς Πολιτικού Γραφείου με καταγωγή και αυτός από τη Σαανσί. Ως άμεσα σχετιζόμενη με το καυτό ζήτημα της Ταϊβάν θα πρέπει να θεωρείται επίσης η αναβάθμιση του Χε Γουάιντονγκ, διοικητή του Ανατολικού Θεάτρου Επιχειρήσεων, το οποίο περιλαμβάνει και την επίμαχη περιοχή.
Είναι προφανές ότι το ζήτημα της Ταϊβάν συνιστά κορυφαία προτεραιότητα, με τον Σι να δίνει μεγαλύτερη σημασία στο θέμα κατά την εναρκτήρια ομιλία του από ό,τι πριν από πέντε χρόνια στο 19ο Εθνικό Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος. Αν και στην ομιλία του διατήρησε τον στόχο του Πεκίνου για "ειρηνική επανένωση με το νησί", ο Σι μίλησε αποφασιστικά ενάντια στην "παρέμβαση εξωτερικών δυνάμεων". Τα κρατικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι στο τροποποιημένο σύνταγμα προστέθηκε μια γραμμή ενάντια σε όσους επιδιώκουν την "ανεξαρτησία της Ταϊβάν".
Και αυτό, καθώς η επίτευξη του στόχου της μετατροπής και αναγνώρισης της Κίνας ως παγκόσμιας υπερδύναμης περνά αναγκαστικά μέσα από την κατοχύρωση της κυριαρχίας στη "γειτονιά" της. Κάτι που σημαίνει, πρακτικά, ότι αργά ή γρήγορα θα κληθεί να λύσει τον "γόρδιο δεσμό" της Ταϊβάν και μάλιστα με τρόπο πειστικό, που θα απαντά καθαρά στο κλασικό ερώτημα του "ποιος είναι ο πιο ισχυρός".
Αλλά και στο διπλωματικό πεδίο, χαρακτηριστικό είναι ότι ο ευρισκόμενος κοντά στις αντιλήψεις Σι, υπουργός Εξωτερικών Γουάνγκ Γι προσχώρησε στο νέο Πολιτικό Γραφείο, όπως ανακοίνωσαν την Κυριακή τα κρατικά μέσα ενημέρωσης, διαψεύδοντας έτσι τις προσδοκίες όσων ισχυρίζονταν ότι η απόσυρσή του δεν είναι μακριά. Οι αλλαγές περιλάμβαναν επίσης τον Γιανγκ Ζιετσί, επικεφαλής του Γραφείου Εξωτερικών Υποθέσεων της Κεντρικής Επιτροπής και βασικό συνομιλητή των ΗΠΑ, θεωρούμενο ως εκπρόσωπο των μετριοπαθών, ο οποίος και αποχώρησε από το Πολιτικό Γραφείο.
Αν, ωστόσο, η προτίμηση εμπειροπόλεμων και πιστών στο περιβάλλον του Σι στρατιωτικών στρατιωτικών και διπλωματών είναι η μια τάση, υπάρχει μια διάθεση εξισορρόπησης και συνέχειας σε σχέση με το οικονομικό πεδίο.
Αξιοσημείωτο είναι ότι ο Τσιν Γιανγκ, πρεσβευτής της Κίνας στις ΗΠΑ, συγκαταλέγεται επίσης στη λίστα με τα νέα μέλη της κεντρικής επιτροπής που κυκλοφόρησε το Σάββατο. Ο Τσιν έχει προσεγγίσει ενεργά την αμερικανική κοινωνία και τις επιχειρήσεις, ενώ τα σχόλια του Γουάνγκ κατά τη διάρκεια ενός πρόσφατου ταξιδιού στη Νέα Υόρκη "δείχνουν ότι υπάρχει επιθυμία να αποσυρθούμε από την έντονα ανταγωνιστική σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες", δήλωσε ο Νταλί Γιανγκ, καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο. "Πιστεύω ότι μπορεί να υπάρχει μια ευκαιρία σίγουρα να αμβλυνθούν οι εντάσεις, ελπίζω, δεδομένων των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η Κίνα για να διατηρήσει την κινεζική οικονομία σε ανάπτυξη", είπε ο Γιανγκ. Τόνισε, επίσης, ότι η δεκαετία του 1970, κατά τη διάρκεια της Πολιτιστικής Επανάστασης, ήταν μια άλλη δύσκολη περίοδος για την οικονομία της Κίνας, αλλά ήταν εκείνη την περίοδο που ο Κινέζος ηγέτης Μάο Τσε Τουνγκ αποφάσισε να προσεγγίσει τις ΗΠΑ.
Από τη μια πλευρά σθένος και διάθεση υπεράσπισης των κεκτημένων, από την άλλη οικονομικός ρεαλισμός, εν μέσω μιας στεγαστικής φούσκας που ταλαιπωρεί την οικονομία της Κίνας, αλλά και με τις επιπτώσεις του σινοαμερικανικού εμπορικού πολέμου, της ρωσο-ουκρανικής σύρραξης και της πολιτικής Zero Covid να γίνονται εμφανείς.
"Πρόκειται για μάχες που πρέπει να δώσουμε, στην προσπάθειά μας να βγούμε ζωντανοί από τις επικίνδυνες καταιγίδες που μας περιμένουν", ανέφερε μεταξύ άλλων ο Κινέζος πρόεδρος, αναφερόμενος τόσο στις εσωτερικές δυσκολίες, όπως η οικονομική επιβράδυνση και οι συνεχιζόμενες διαταραχές του Covid, όσο και διεθνείς εντάσεις, καθώς η Κίνα υιοθετεί μια πιο δυναμική στάση στην παγκόσμια σκηνή. Ο παραλληλισμός κάθε είδους πρόκλησης με "μάχη" δίνει και τον τόνο της πολιτικής που εγκαινιάζει το νέο συλλογικό όργανο άσκησης πολιτικής της Κίνας και ο επικεφαλής του.
"Στο μέτωπο της εξωτερικής πολιτικής, στην τρίτη θητεία του Σι και μετά, θα πρέπει να περιμένουμε να δούμε μια πιο επιθετική Κίνα. Όλο και περισσότερο, το πλαίσιο από τα κρατικά μέσα ενημέρωσης και την προπαγάνδα είναι ότι η Δύση και η Αμερική ειδικότερα προσπαθούν να περιορίσουν τη δύναμη της Κίνας", παρατηρεί η ανταποκρίτρια του CNN, Σελίνα Ουάνγκ.
Με ένα εντυπωσιακό video οι Κινέζοι δείχνουν τις δυνατότητες ενός νέου και πολυσυζητημένου ηλεκτρικού SUV που φτιάχτηκε για να εξυπηρετεί ιδιαίτερες ανάγκες.
Οι συνομιλίες θα συνεχιστούν τη Δευτέρα.
Το Πεκίνο είναι κάθετα αντίθετο στις πρακτικές αυτές, σύμφωνα με τον ίδιο εκπρόσωπο.
Η Κίνα διεκδικεί την κυριαρχία σχεδόν ολόκληρης της Νότιας Σινικής Θάλασσας.
Η έρευνα ανακοινώνεται λίγες ώρες πριν την επανάληψη των εμπορικών συνομιλιών.
Η θέση της Κίνας για το ζήτημα του TikTok είναι ξεκάθαρη και σταθερή, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο.
Επικαλούμενη ζητήματα κανονιστικής έγκρισης.
Η Κίνα έχει αυξήσει την στρατιωτική της πίεση στο νησί.
"Οι κινήσεις των ΗΠΑ και της Βρετανίας "έστειλαν λάθος μηνύματα" και υπονόμευσαν την ειρήνη και τη σταθερότητα στο Στενό της Ταϊβάν.
Οι συζητήσεις θα καλύψουν επίσης τις προσπάθειες για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.
Ρυθμιστικές αρχές σε μεγάλη χώρα, εξετάζουν σοβαρά το ενδεχόμενο απαγόρευσης ενός χαρακτηριστικού που πρωτοπαρουσίασε η Tesla αλλά πλέον έχουν αρκετά μοντέλα.
