Του Mark Gilbert
Στο δημοψήφισμα του Ιουνίου για το αν η Βρετανία έπρεπε να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση, το 61% των ψηφοφόρων της πόλης Sunderland ψήφισαν υπέρ της εξόδου. Ως αποτέλεσμα, 6.700 θέσεις εργασίας στο τοπικό εργοστάσιο της Nissan βρίσκονται τώρα σε κίνδυνο καθώς η ιαπωνική αυτοκινητοβιομηχανία εξετάζει εάν θα κατασκευάσει την επόμενη έκδοση του μοντέλου Qashqai στο βορειανατολικό τμήμα της οσονούπω ανεξάρτητης Αγγλίας. Δεν μπορεί παρά να αναρωτηθεί κανείς εάν οι Mackems, όπως αποκαλούνται οι ντόπιοι, θα ψήφιζαν διαφορετικά εάν τους δινόταν ξανά η ευκαιρία.
Οι οικονομικές επιπτώσεις της ζωής εκτός ΕΕ έχουν αρχίσει να γίνονται αισθητές. Και ενώ τα επίσημα οικονομικά στοιχεία από το δημοψήφισμα και μετά παρουσιάζουν σταθερά μικτή εικόνα, οι Βρετανοί αρχίζουν να αισθάνονται έντονη νευρικότητα, καθώς η ρητορική της κυβέρνησης για το λεγόμενο "σκληρό" Brexit κυριαρχεί στα πρωτοσέλιδα.
Μια δημοσκόπηση που διενεργήθηκε νωρίτερα αυτό το μήνα από την Ipsos MORI δείχνει πως σχεδόν οι μισοί ψηφοφόροι θεωρούν πως η κατάστασή τους θα χειροτερέψει μετά το Brexit, έναντι λιγότερων από 1/3 που το πίστευαν πριν την ψηφοφορία:
Επιπρόσθετα, σχεδόν οι μισοί που συμμετείχαν στην έρευνα θεωρούν την πτώση της στερλίνας κατά 17% έναντι του δολαρίου μετά το δημοψήφισμα ως αρνητική εξέλιξη για τη χώρα παρά το γεγονός ότι προσφέρει τη δυνατότητα ενίσχυσης των εξαγωγών:
Η πτώση της στερλίνας
"Πρόσφατα η αξία της βρετανικής λίρας υποχώρησε σε σχέση με άλλα νομίσματα. Αυτό είναι πιθανό να μεταφραστεί σε πιο ακριβές εισαγωγές από άλλες χώρες και πιο ανταγωνιστικές βρετανικές εξαγωγές σε σύγκριση με αυτές άλλων χωρών. Αν τα βάλουμε όλα αυτά σε μια ζυγαριά, πιστεύετε ότι η πτώση της στερλίνας είναι καλή εξέλιξη, κακή εξέλιξη ή δεν κάνει καμία διαφορά για τη Βρετανία;"
Ακόμη και η προοπτική χαμηλότερων επιτοκίων στα στεγαστικά δάνεια για τους ιδιοκτήτες ακινήτων εξασθενεί. Οι τιμές στην προθεσμιακή αγορά δείχνουν ότι υπάρχει μόνο 12% πιθανότητα η Τράπεζα της Αγγλίας να μειώσει τα επιτόκια το Δεκέμβριο, από 50% ένα μήνα μετά το δημοψήφισμα. Δεδομένου ότι η λίρα έχει διευρύνει τις απώλειές της, η ανησυχία πως η αδυναμία του νομίσματος θα ανατροφοδοτήσει τον πληθωρισμό έχει αντικαταστήσει τα σενάρια ότι η κεντρική τράπεζα θα μειώσει το κόστος δανεισμού.
Δεν είναι χρήσιμο για την οικονομική εμπιστοσύνη όταν η ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας δείχνει να βρίσκεται κάτω από την επίθεση. Τόσο η πρωθυπουργός Theresa May, όσο και ο πρώην υπουργός Εξωτερικών William Hague έχουν επικρίνει την Τράπεζα της Αγγλίας τις τελευταίες εβδομάδες. Σε άρθρο του στους Times της Παρασκευής όπου στράφηκε εναντίον των "τεχνοκρατών" ο Michael Gove, ένας Συντηρητικός πολιτικός που βοήθησε στην εκστρατεία υπέρ της αποχώρησης από την ΕΕ, ανέφερε ότι "η συμπεριφορά και οι προκαταλήψεις του διοικητή Mark Carney αντικατοπτρίζουν μια σταδιοδρομία στην Goldman Sachs και τις τρέχουσες προκαταλήψεις μεταξύ των κεντρικών τραπεζιτών.
Και σίγουρα δεν βοηθά το γεγονός ότι ο ανταγωνισμός μεταξύ της βρετανικής κυβέρνησης και των απορριφθέντων εταίρων της ΕΕ εντείνεται μήνες πριν την ενεργοποίηση του άρθρου 50, της επίσημης διαδικασίας που προβλέπει η συνθήκη για την έναρξη των διαπραγματεύσεων του "διαζυγίου". Η πρώτη συμμετοχή της Theresa May από τη θέση της πρωθυπουργού σε ευρωπαϊκή Σύνοδο Κορυφής στο τέλος της περασμένης εβδομάδας συνοδεύτηκε από σχόλια από τους άλλους ηγέτες που όλοι άφησαν να εννοθεί ότι οι διαπραγματεύσεις θα είναι κάθε άλλο παρά απλές ή ομαλές. Και σε έναν ελιγμό που θύμιζε σενάριο κωμωδίας, ο επικεφαλής διαπραγματευτής της ΕΕ για το Brexit θέλει οι συνομιλίες να διεξαχθούν στα γαλλικά παρά στα αγγλικά, ανέφερε το Reuters.
Γι 'αυτό δεν πρέπει να αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι υπάρχει μια σημαντική μερίδα σχολιαστών που ακόμη επιθυμεί ένα αποτέλεσμα που να αφήνει κατά κάποιον τρόπο τη σχέση της Βρετανίας με την υπόλοιπη Ευρώπη αμετάβλητη.
Πώς θα μπορούσε να συμβεί αυτό; Τα δικαστήρια θα μπορούσαν να αποφανθούν ότι το Westminster πρέπει να ψηφίσει για την ενεργοποίηση της διαδικασίας εξόδου της ΕΕ και στη συνέχεια οι πολιτικοί να αγνοήσουν τη δημοκρατική αβρότητα του δημοψηφίσματος και να ψηφίσουν κατά της εξόδου από την Ε.Ε. Η May θα μπορούσε να προκηρύξει πρόωρες εκλογές. Οι υποψήφιοι θα μπορούσαν στη συνέχεια να ξεκινήσουν μια εκστρατεία σε μια πλατφόρμα ανατροπής της απόφασης του Ιουνίου, κάνοντας αποτελεσματική κατάληψη των κοινοβουλευτικών εκλογών κα μετατρέποντάς τες σε ένα δεύτερο δημοψήφισμα για την ΕΕ. Και οι δύο πλευρές της διαπραγμάτευσης θα μπορούσαν να συνειδητοποιήσουν ότι το συμφέρον τους υπαγορεύει τη διατήρηση του ελεύθερου εμπορίου μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και του μπλοκ με ένα "μαγείρεμα" στο θέμα της μετανάστευσης και την ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων.
Κανένα από αυτά τα σενάρια δεν είναι πολύ πιθανό. Το πιο πιθανό είναι η διατήρηση του σημερινού αδιεξόδου. Ο επικεφαλής της Ένωσης Βρετανικών Τραπεζών λέει ότι οι επικεφαλής των τραπεζών έχουν το δάχτυλό τους κοντά στη σκανδάλη της μετεγκαστάστασης -καθώς οι επιχειρήσεις είτε καθυστερούν είτε ακυρώνουν τις επενδύσεις τους και τις προγραμματισμένες δαπάνες. Η Βρετανία θα μπορούσε, όπως ισχυρίζονται υπουργοί της κυβέρνησης, τελικώς να αναδειχθεί σε έναν ισχυρότερο παίκτη στην παγκόσμια οικονομική σκηνή. Αλλά για το ορατό μέλλον, οι Βρετανοί μπορεί να έχουν καλό λόγο να είναι απαισιόδοξοι για το βιοτικό τους επίπεδο.
